Chuyển thông tin 2 vụ việc vi phạm về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ để Bộ Công an xử lý

Thanh tra Chính phủ vừa công khai kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Nhiều tổ chức phát hành thực hiện không đúng quy định

Theo kết luận thanh tra, thực hiện Quyết định số 605/QĐ-TTCP của Tổng Thanh tra Chính phủ, đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ (TPDN) của 67 tổ chức phát hành (TCPH) giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023 gồm 5 ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP), 37 công ty cổ phần (CTCP, 25 công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH).

Qua thanh tra, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra những tồn tại, bất cập, những khuyết điểm, vi phạm trong quản lý nhà nước về lĩnh vực TPDN đã làm ảnh hưởng và tác động tiêu cực đến sự phát triển của thị trường TPDN.

Đối với các tổ chức tín dụng, qua thanh tra có 4/5 tổ chức thực hiện chưa đúng quy định tại nội dung bản công bố thông tin trước phát hành; không nêu cụ thể loại cho vay (ngắn hạn/trung hạn/dài hạn), loại khách hàng vay (tổ chức/cá nhân) tại các phương án phát hành TPDN dẫn đến khó khăn trong việc đối chiếu, đánh giá báo cáo kết quả sử dụng tiền từ phát hành TPDN của ngân hàng.

Về sử dụng và quản lý nguồn tiền từ phát hành TPDN, theo tài liệu các tổ chức tín dụng sử dụng nguồn tiền thu được từ TPDN chủ yếu phục vụ mục đích cho vay.

Tuy nhiên, qua thanh tra cho thấy, một số tổ chức tín dụng sử dụng tiền TPDN chưa đúng mục đích đã nêu tại phương án phát hành sử dụng tiền thu từ phát hành một số mã TPDN để cho vay ngắn hạn trong khi phương án phát hành là để cho vay trung và dài hạn...

Có 5/5 tổ chức tín dụng không theo dõi riêng nguồn tiền TPDN mà hòa vào nguồn vốn kinh doanh chung của tổ chức tín dụng (gồm cả nguồn huy động tiết kiệm từ các tổ chức, cá nhân, nguồn khác) sau đó giải ngân cho cá nhân, tổ chức vay vốn nên hầu hết nguồn tiền TPDN không được quản lý, theo dõi về mục đích sử dụng bảo đảm cụ thể, minh bạch và chính xác theo quy định (cho vay khách hàng nào, thời hạn bao nhiêu từ nguồn tiền TPDN); chưa thực hiện chưa đúng các quy định về nghĩa vụ công bố thông tin...

Cung cấp thông tin 2 vụ việc để Bộ Công an xem xét, xử lý

Thanh tra tại Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va và các công ty con cho thấy CTCP Đầu tư Địa ốc No Va không có báo cáo tài chính hợp nhất năm 2019 về điều kiện phát hành TPDN và hồ sơ phát hành TPDN; 9 tổ chức phát hành khác thực hiện chưa đúng quy định về hồ sơ phát hành, trong đó Tập đoàn No Va và Công ty Unity vi phạm nội dung phương án phát hành thiếu thông tin, không cụ thể về chương chính/dự án theo quy định...

Có 5/18 tổ chức phát hành thực hiện chưa đúng quy định trong sử dụng tiền TPDN với các mục đích nhận chuyển nhượng phần vốn điều lệ của các tổ chức, cá nhân tại doanh nghiệp khác, hợp tác đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản.

Theo Thanh tra Chính phủ, qua thanh tra trong quá trình thực hiện có dấu hiệu sử dụng tiền từ phát hành TPDN sai mục đích với các hành vi tạo lập giao dịch, chuyển tiền TPDN qua nhiều tổ chức, cá nhân trung gian để cho một công ty khác sử dụng; vi phạm có tính chất phức tạp, một số tổ chức phát hành thời điểm thanh tra chưa trả được nợ gốc, lãi TPDN, gây rủi ro cho các trái chủ với tổng số tiền hơn 7 nghìn tỷ đồng trong thời gian từ khi phát hành đến tại thời điểm thanh tra.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, trong sử dụng và quản lý nguồn tiền từ phát hành TPDN, qua thanh tra có 4/20 tổ chức phát hành vi phạm trong việc sử dụng tiền TPDN có dấu hiệu sai mục đích.

Các doanh nghiệp nhận hợp tác sau khi nhận tiền TPDN đã sử dụng để thanh toán nhiều giao dịch với các tổ chức, cá nhân không rõ mục đích, với số tiền lớn, trong thời gian dài; có dấu hiệu sai mục đích theo cam kết tại hợp đồng, có khoản tiền TPDN sau khi chuyển thanh toán cho công ty trung gian thì bị ngân hàng khác thu nợ…

"Do phạm vi cuộc thanh tra, tính chất, mức độ phức tạp của các hành vi, thủ đoạn vi phạm trong các giao dịch có thể gây hậu quả, rủi ro cho nhiều trái chủ và cho xã hội; CTCP Kinh doanh Nhà Nova không thuộc đối tượng thanh tra nên Thanh tra Chính phủ không kiểm tra, xác minh mục đích, bản chất các giao dịch.Thanh tra Chính phủ chuyển thông tin vụ việc tại Tập đoàn No Va và 4 công ty thành viên (Cty TNHH Bất động sản Khải Hưng, CTCP Lucky House, Cty TNHH Thành phố Aqua và Cty Unity) và vụ việc vi phạm trong sử dụng tiền TPDN có dấu hiệu sai mục đích tại Tập đoàn No Va và 4 tổ chức phát hành sang Bộ Công an để được xem xét, xử lý", Thanh tra Chính phủ xác định.

Tiếp tục thanh tra, Thanh tra Chính phủ còn chỉ ra có 6/18 tổ chức phát hành uỷ quyền cho bên nhận hợp tác sử dụng tiền TPDN mà không thực hiện trách nhiệm quản lý nguồn tiền TPDN để bảo đảm tiền TPDN sử dụng đúng mục đích theo phương án phát hành; có 1 tổ chức phát hành sử dụng nguồn tiền TPDN chưa đúng mục đích theo phương án phát hành; 17/18 tổ chức phát hành vi phạm quy định công bố thông tin như không công bố thông tin đối với một số thông tin, tài liệu…

Yêu cầu chấm dứt ngay các hành vi vi phạm

Từ những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm được chỉ ra qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ yêu cầu các tổ chức phát hành chấm dứt các hành vi vi phạm về phát hành TPDN và sử dụng nguồn vốn từ TPDN đã được phát hiện qua thanh tra; khẩn trương rà soát, khắc phục các tồn tại, khuyết điểm và hậu quả (nếu có).

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung các nghị định có liên quan; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước khẩn trương có văn bản hướng dẫn các tổ chức tín dụng phát hành TPDN để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục.

Chỉ đạo Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước căn cứ các quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với vi phạm của các tổ chức phát hành có vi phạm được chỉ ra qua thanh tra. Trong quá trình xem xét, xử lý; trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng, gây hậu quả thì chuyển thông tin vụ việc cho cơ quan chức năng xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND các tỉnh Đồng Nai, Bình Thuận (nay là tỉnh Lâm Đồng) chỉ đạo kiểm tra, xử lý vi phạm trong huy động vốn kinh doanh bất động sản/nhà ở tại Dự án Khu đô thị Aqua City (Khu A2, A3) do Công ty TNHH thành phố AQUA làm chủ đầu tư; Phân khu 1 - Dự án Khu đô thị Dịch vụ thương mại cao cấp Cù Lao Phước Hưng do Công ty TNHH Phát triển Bất động sản An Khang làm chủ đầu tư; Dự án Tổ hợp khu du lịch Thung Lũng Đại Dương (Dự án Nova World Phan Thiết) do Công ty TNHH Delta - Valley Bình Thuận làm chủ đầu tư và Dự án Khu phức hợp du lịch sinh thái Mũi Yến do CTCP Mũi Yến làm chủ đầu tư.

Toàn Thắng