Cổ phần hoá DNNN: Điểm sáng từ Vinamilk

Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: VGP/Thanh Thủy

Để ghi nhận những ý kiến thực tiễn từ các doanh nghiệp (DN) Nhà nước đã và đang thực hiện cổ phần hoá, từ đó hoàn thiện hơn nữa luật, chính sách, tạo điều kiện cho các DN phát triển, ngày 29/6, đoàn công tác do Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã có buổi làm việc với Vinamilk.

Những “trái ngọt” từ cổ phần hoá

Theo đánh giá của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Vinamilk trong thời gian qua đã nổi lên như là một điểm sáng trong quá trình cổ phần hóa các DNNN. Những thành tựu mà Vinamilk đã đạt được không chỉ dừng lại ở những con số, chỉ tiêu mà cao hơn nữa chính là sự khẳng định quá trình cổ phần hoá DNNN là một trong những quyết sách sáng suốt, tạo điều kiện cho quá trình tái cơ cấu kinh tế được nhanh chóng.

Bà Mai Kiều Liên, Chủ tịch HĐQT Vinamilk cho biết, sau hơn 10 năm kể từ khi cổ phần hóa, doanh thu của công ty tăng từ 4.227 tỷ đồng năm 2004 lên 34.977 tỷ đồng vào năm 2014, đạt tỷ lệ tăng trưởng bình quân về doanh thu là 22% năm, tổng số tiền nộp ngân sách Nhà nước đạt gần 19.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, vốn chủ sở hữu và tổng tài sản của Vinamilk cũng tăng trưởng khá nhanh, gấp 10 lần so với 2004 (từ 1.569 tỷ đồng vốn điều lệ năm 2004 lên 10.000 tỷ đồng vào năm 2014). Đặc biệt, giá trị vốn hóa thị trường của Vinamilk đã đạt 5 tỷ USD, đứng thứ 2 trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Cổ phần hóa đã tạo tiền đề và động lực cho Vinamilk, từ một DNNN có quy mô sản xuất trung bình, sau hơn 10 năm đã vươn lên nắm giữ 50% thị phần trong nước; hệ thống phân phối được trải rộng khắp toàn quốc với 212.000 điểm bán lẻ, 100 cửa hàng giới thiệu sản phẩm của công ty và tại 650 siêu thị trên toàn quốc. Các sản phẩm đa dạng đáp ứng được mọi yêu cầu lứa tuổi và được người tiêu dùng trong nước lựa chọn.

Không chỉ phát triển tại thị trường trong nước, Vinamilk đã và đang dần khẳng định vị thế của một DN Việt Nam trong lĩnh vực sữa trên thị trường thế giới bằng việc đưa sản phẩm sữa “Made in Vietnam” có mặt tại 31 quốc gia và vùng lãnh thổ với kim ngạch xuất khẩu hằng năm đạt 200 triệu USD. Hiện nay, tốc độ tăng trưởng bình quân của xuất khẩu đạt 17%/năm và công ty này dự tính sẽ đưa tốc độ tăng trưởng xuất khẩu lên gần 30%/năm trong thời gian tới.

Để có được những thành tựu đó, một trong những chiến lược mà Vinamilk đã và đang tập trung là phát triển bền vững vùng nguyên liệu để chủ động trong sản xuất kinh doanh. Hiện nay, tổng đàn bò cung cấp sữa cho Vinamilk đã đạt 90.000 con, mỗi ngày cung cấp 650 nghìn tấn sữa nguyên liệu.

Trong đó, đàn bò của Vinamilk với quy mô 24 nghìn con được nhập từ Australia và Mỹ đang được nuôi tại 7 trang trại đang hoạt động. Công ty cũng đang khẩn trương xây dựng 2 trang trại với tiêu chuẩn hiện đại. Ngoài ra, Vinamilk cũng đang thu mua sữa từ các hộ nông dân với số lượng bò khoảng gần 70 nghìn con.

Hoàn thiện các chính sách để thúc đẩy phát triển

Chủ tịch HĐQT Vinamilk Mai Kiều Liên cho biết cổ phần hoá sẽ nâng cao tính tự chủ của các DN. Khi đó, các cổ đông sẽ là những người có trách nhiệm với đồng vốn của mình và sẽ có những chiến lược, quyết sách tốt, thúc đẩy sự phát triển của DN.

Theo bà Liên, DNNN đang hoạt động yếu kém rất cần tiến hành nhanh cổ phần hoá để tạo ra cơ chế thông thoáng cho HĐQT định hướng chiến lược và quản trị DN. Nhiều khi có những vấn đề cần phải quyết trong ngày. Việc này sẽ thực hiện ngay được ở DN Cổ phần nhưng nếu là DNNN thì cần phải qua những quy trình xin ý kiến tốn kém thời gian, từ đó mất cơ hội trong kinh doanh.

Bà Liên cho rằng cần có những chính sách cụ thể, sát với thực tế để các DN tiến hành thực hiện cổ phần hóa. Nhà nước cũng cần phân cấp rõ các cơ quan chức năng ghi nhận những kiến nghị của các DN trong quá trình hoạt động một cách kịp thời.

Ngoài ra, thời gian ban hành các văn bản dưới luật cần kịp thời so với thời điểm có hiệu lực của luật và tập trung vào những nội dung quan trọng, có ảnh hưởng trọng yếu đến các DN.

Ông Nguyễn Văn Giàu, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội cho rằng, những kết quả kinh doanh mà Vinamilk đạt được đã chứng minh cổ phần hoá sẽ là tiền đề và tạo động lực cho các DN phát triển. Kinh nghiệm từ Vinamilk không chỉ là bài học về việc xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp, về quản trị tốt mà còn là niềm tin để các DNNN khác mạnh dạn đẩy nhanh quá trình cổ phần hoá theo chỉ đạo của Chính phủ.

Ông Giàu cho rằng cần phải đổi mới và cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ hơn nữa để rút ngắn thời gian, thủ tục để tạo điều kiện thuận lợi cho DN. Tuy nhiên, trong quá trình cổ phần hoá, Nhà nước chỉ là người kiến tạo, định hướng để các DN thực hiện, còn để đạt được kết quả theo mục tiêu cần đến nội lực và sự nỗ lực của từng DN.

Thanh Thủy