Còn nhiều dư địa để phát triển thị trường vốn

Đây là thông tin được ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) chia sẻ tại Hội nghị phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế chiều ngày 22/4.

Lãnh đạo Vietcombank cho biết: "Phát triển thị trường vốn là điều kiện tất yếu để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế".

Trong những năm vừa qua, thị trường vốn nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ và dần trở thành 1 kênh huy động vốn trung dài hạn quan trọng. Huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu giúp doanh nghiệp có được nguồn vốn trung dài hạn với khối lượng lớn, chi phí hợp lý, cơ cấu linh hoạt.

Theo đại diện của Vietcombank, tổng tài sản của ngân hàng này đã vượt 1,4 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng đạt hơn 1 triệu tỷ đồng. Danh mục đầu tư TPDN chỉ chiếm 1 tỷ trọng nhỏ trong danh mục tín dụng của ngân hàng.

Tại thời điểm 31/3/2022, dư nợ TPDN của ngân hàng này ở mức 11.400 tỷ đồng (khoảng 1% tổng dư nợ cho vay). Việc đầu tư, giao dịch TPDN của Vietcombank tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật, được quản trị với cùng chuẩn mực như hoạt động cho vay (bao gồm các khâu kiểm soát trước, trong và sau đầu tư), nhằm đảm bảo kiểm soát được dòng tiền và mục đích sử dụng vốn.

Toàn bộ dư nợ TPDN của Vietcombank hiện đều được phân loại nợ nhóm 1, các DN phát hành đều kinh doanh hiệu quả và thanh toán đúng hạn.

Ngân hàng và thị trường vốn có mối quan hệ tương hỗ

"Vietcombank đánh giá việc phát triển thị trường TPDN là yêu cầu chính đáng và tất yếu của doanh nghiệp và nền kinh tế. Đây là thị trường tiềm năng và còn nhiều dư địa để phát triển. Do đó, ngân hàng luôn chủ động, tích cực tham gia thị trường TPDN với vai trò đa dạng như nhà đầu tư chuyên nghiệp, tổ chức tư vấn, tổ chức bảo lãnh phát hành, đơn vị cung ứng dịch vụ thanh toán... để góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường và phục vụ chiến lược phát triển dài hạn của ngân hàng", Chủ tịch Phạm Quang Dũng chia sẻ.

Để giúp thị trường vốn nói chung và thị trường TPDN nói riêng phát triển an toàn, minh bạch, hiệu quả, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, đại diện Vietcombank có 3 giải pháp.

Thứ nhất, xếp hạng tín nhiệm độc lập là một nền tảng hạ tầng quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường vốn nói chung và thị trường TPDN nói riêng.

Do đó, một mặt rất cần khuyến khích sự hình thành và phát triển của các công ty xếp hạng tín nhiệm. Mặt khác cần sớm yêu cầu xếp hạng tín nhiệm độc lập bắt buộc đối với doanh nghiệp phát hành và trái phiếu phát hành.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy việc yêu cầu xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đối với doanh nghiệp và trái phiếu phát hành là một trong các yếu tố then chốt giúp thị trường hoạt động minh bạch, hiệu quả. Xếp hạng tín nhiệm một mặt giúp bảo vệ các nhà đầu tư, mặt khác giúp doanh nghiệp có tình hình tài chính lành mạnh, có dự án tốt, huy động được vốn với chi phí thấp (việc xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành và TPDN phát hành hiện nay là chưa bắt buộc theo quy định tại Nghị định số 155/2020/NĐ-CP).

Thứ hai, quy mô TPDN phát hành riêng lẻ đã có những bước phát triển vượt bậc trong những năm vừa qua, lên đến hàng trăm ngàn tỷ đồng mỗi năm và lớn hơn nhiều so với quy mô TPDN phát hành ra công chúng.

Trong khi các TPDN phát hành ra công chúng được niêm yết và giao dịch tập trung tại HNX, tuyệt đại bộ phận các TPDN phát hành riêng lẻ được lưu ký và giao dịch phân tán.

Do đó, lãnh đạo Vietcombank góp ý: nên sớm xem xét hình thành thị trường giao dịch tập trung đối với TPDN phát hành riêng lẻ. Điều này sẽ làm tăng tính minh bạch của thị trường, tăng khả năng giám sát của các cơ quan quản lý, bảo vệ tốt hơn cho nhà đầu tư. Đại diện ngân hàng bày tỏ sẵn sàng đăng ký cung cấp dịch vụ ngân hàng thanh toán cho thị trường giao dịch tập trung TPDN phát hành riêng lẻ.

Thứ ba, cơ chế bảo vệ nhà đầu tư cần được liên tục cải thiện. Bên cạnh việc tăng cường đào tạo, truyền thông cho công chúng về các kiến thức đầu tư từ phổ thông tới nâng cao, cần thiết phải hoàn thiện các cơ chế quản lý, giám sát.

"Công tác hậu kiểm và chế tài đi kèm đối với các DN phát hành, các tổ chức tham gia vào qui trình phát hành và giao dịch TPDN phải đủ sức răn đe để đảm bảo thị trường hoạt động công khai, minh bạch, có kỷ cương, kỷ luật", Chủ tịch Vietcombank Phạm Quang Dũng nhấn mạnh.

Đánh giá về tầm quan trọng của mối quan hệ giữa thị trường vốn và hệ thống ngân hàng, PGS.TS Trần Hoàng Ngân, Đại biểu Quốc hội (TPHCM) cho rằng, chúng ta tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn qua thị trường chứng khoán sẽ tăng tích tụ vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng thương mại, bởi độ sâu tài chính, trong đó vốn tín dụng trên GDP Việt Nam đã đạt đến mức 124% của GDP, cho nên chúng ta cần phải chia sẻ rủi ro trong cho vay trung và dài hạn của hệ thống ngân hàng thương mại.

Còn GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính-Ngân sách Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng: cần hệ thống công cụ kiểm soát không dùng tiền mặt hiện đại, thông qua hệ thống ngân hàng để biết được toàn bộ đồng tiền đi đâu, kể cả đồng tiền trái phiếu hay đồng tiền tín dụng…

Thống kê của NHNN cho biết, tính đến cuối năm 2021,có 41 ngân hàng tham gia với tổng dư nợ TPDN của hệ thống là 274.000 tỷ đồng, chiếm 2,63% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống, qua đó, góp phần gia tăng thanh khoản, thúc đẩy thị trường TPDN phát triển.

Anh Minh