Công tác quản lý tài sản ngân sách nhà nước đạt nhiều kết quả nổi bật, toàn diện

Hoàn thành 12/12 chỉ tiêu tài chính NSNN 

Chiều 13/10, tham luận tại phiên chính thức Đại hội Đảng bộ Chính phủ nhiệm kỳ 2025-2030, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, nhiệm vụ tài chính ngân sách nhà nước 5 năm được thực hiện trong bối cảnh có nhiều biến động khó lường, khó khăn, thách thức rất lớn. Trong bối cảnh đó với sự lãnh đạo trực tiếp của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, của đồng chí Tổng Bí thư và sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, công tác quản lý tài chính NSNN tiếp tục đạt được nhiều kết quả nổi bật, toàn diện, hoàn thành toàn bộ 12/12 chỉ tiêu tài chính ngân sách nhà nước chủ yếu giai đoạn 2021-2025.

Các nguồn lực tài chính, ngân sách nhà nước được quản lý, huy động và sử dụng ngày càng hiệu quả, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng và phát triển. Cụ thể, kịp thời tham mưu triển khai các kế hoạch, cơ chế chính sách, giải pháp phát triển kinh tế xã hội, thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ ổn định kinh tế vĩ mô, bội chi ngân sách nhà nước bình quân 5 năm khoảng 3,1-3,2% GDP, nợ công năm 2025 ước khoảng 35-36% GDP, được kiểm soát tốt, góp phần củng cố xếp hạng tín nhiệm quốc gia.

Bên cạnh đó, pháp luật về tài chính ngân sách nhà nước được tập trung hoàn thiện. Giai đoạn 2021-2025, Bộ Tài chính đã tham mưu trình Chính phủ, trình Quốc hội ban hành 32 luật, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; 168 nghị định và ban hành theo thẩm quyền 436 thông tư để kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn, đẩy mạnh phân cấp phân quyền, các sản phẩm tài chính đáp ứng yêu cầu phát triển mới.

Hành lang pháp lý cho các mô hình mới, kinh tế mới như là Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, khu thương mại tự do... từng bước được xây dựng và hoàn thiện để thu hút nguồn lực cho phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế.

Đồng thời, tăng cường quản lý thu chi ngân sách nhà nước theo hướng bền vững, tỉ lệ huy động ngân sách nhà nước 5 năm đạt khoảng 18,3% GDP, mức cao nhất từ trước đến nay, trong khi thực hiện giảm gia hạn thuế phí là khoảng 1,1 triệu tỷ đồng để đồng hành, hỗ trợ người dân doanh nghiệp trong giai đoạn dịch bệnh toàn cầu và phục hồi kinh tế.

Tỉ lệ chi đầu tư đã tăng từ 28% lên 32% tổng chi ngân sách nhà nước và tăng thu, tiết kiệm chi khoảng 1,5 triệu tỷ đồng để tăng đầu tư phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng và các tuyến đường cao tốc, quốc phòng, an ninh, xây dựng trường học, bệnh viện, xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Để tiết kiệm chi cho các hoạt động hành chính cùng với việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy, đã dành khoảng 17% tổng chi ngân sách nhà nước hằng năm cho an sinh xã hội. Nguồn lực ngân sách nhà nước cùng với các nguồn lực xã hội, hệ thống tín dụng chính sách đã có phần quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ các đối tượng chính sách, người dân, người lao động.

Ngoài ra, tập trung kiến tạo môi trường thuận lợi, khuyến khích đầu tư kinh doanh. Đến nay, cả nước có trên 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế, tăng trên 46% so với năm 2020. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội đã đạt khoảng 32,2% GDP, trong đó đầu tư của khu vực tư nhân và doanh nghiệp nhà nước chiếm trên 65%. Nước ta thuộc nhóm 15 nước phát triển, thu hút FDI lớn nhất thế giới. Vốn FDI đóng góp khoảng 16% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

Các thị trường vốn tiếp tục phát triển theo hướng an toàn, bền vững và hội nhập trở thành kênh huy động vốn cho nền kinh tế. Tính đến ngày 30/9/2025, quy mô thị trường trái phiếu đã đạt 3,76 triệu tỷ, tương đương 32,8% quy mô GDP. Quy mô vốn hóa thị trường chứng khoán đã đạt trên 9 triệu tỷ đồng, tương đương là 78,4% quy mô GDP. Năm 2025 đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí và được quốc tế nâng hạng thị trường chứng khoán từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, tạo cơ hội lớn để huy động các nguồn lực chung và dài hạn và quỹ các nhà đầu tư quốc tế cho phát triển kinh tế.

3 nhiệm vụ, giải pháp đột phá của ngành tài chính

Thời gian tới, trong bối cảnh thế giới tiếp tục có nhiều điều chỉnh lớn mang tính thời đại, nhiều vấn đề mới đặt ra đối với sự phát triển của các quốc gia, khu vực và Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, chúng ta vừa phải hiện thực hóa 2 mục tiêu 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập nước; tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2026-2030 phấn đấu 10% trở lên, vừa nâng cao tự chủ chiến lược, tự lực tự cường phát triển đất nước với phương châm ổn định, kỷ cương, tăng tốc, bứt phá, bền vững.

Nhằm đạt được mục tiêu đầy thách thức trên, Đảng ủy Chính phủ đã chủ động chỉ đạo xây dựng hệ thống các giải pháp của ngành tài chính, trong đó đáng lưu ý là 3 nhiệm vụ giải pháp trọng tâm, đột phá:

Một là, tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính gắn với đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh, khơi thông nguồn lực xã hội, khuyến khích đổi mới sáng tạo, phấn đấu đến năm 2028, môi trường đổi mới kinh doanh của Việt Nam thuộc nhóm 3 nước hàng đầu ASEAN và nhóm 30 nước hàng đầu thế giới.

Trình Bộ Chính trị ban hành và tổ chức triển khai hiệu quả các nghị quyết về kinh tế nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân. Phấn đấu đến năm 2030 có 2 triệu doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế, 50 doanh nghiệp nhà nước trong nhóm 500 doanh nghiệp có doanh thu lớn nhất ASEAN và có từ 1 đến 3 doanh nghiệp trong nhóm 500 của thế giới. Trình độ năng lực công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thuộc nhóm 3 nước đứng đầu ASEAN và nhóm 5 của khu vực châu Á.

Hoàn thiện hành lang pháp lý về tài chính, ngân sách nhà nước để góp phần khai thác các xu thế mới toàn cầu về tài sản số, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển các thị trường vốn, chứng khoán trở thành kênh huy động vốn chung và dài hạn quan trọng trong nền kinh tế.

Hai là, triển khai hiệu quả quy hoạch tổng thể quốc gia, các quy hoạch gắn với phát triển các vùng động lực, hành lang kinh tế, khai thác không gian phát triển mới, sau sắp xếp địa giới hành chính, thúc đẩy liên kết vùng và đô thị hóa chất lượng cao, tạo lợi thế cạnh tranh mới cho đất nước.

Ba là, thực hiện chính sách tài khóa chủ động, mở rộng hợp lý, có trọng tâm trọng điểm, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ để bảo đảm ổn định kinh tế vi mô, kiểm soát lạm phát, thực hiện mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững. Phát huy nguồn lực từ ngân sách nhà nước cùng với nguồn lực xã hội để thực hiện hiệu quả 3 đột phá chiến lược, các nghị quyết đột phá của Bộ Chính trị.

Trong đó, bảo đảm bố trí 3% tổng chi ngân sách nhà nước hằng năm cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, góp phần thực hiện mục tiêu đến năm 2030, tỷ trọng kinh tế số đạt tối thiểu 30% GDP, nước ta thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu Đông Nam Á, nhóm 50 nước dẫn đầu thế giới về năng lực cạnh tranh số và chỉ số phát triển Chính phủ điện tử.

Thùy Linh