Đắk Lắk: Người dân đua nhau phá rừng giao khoán

Rừng giao cho nhóm hộ La Vi Hùng đang bị đốn hạ ngày 8/7,

21/07/2011 11:21

Sau hơn 3 năm thực hiện việc giao khoán rừng cho người dân quản lý, chăm sóc và bảo vệ, hàng trăm ha rừng được giao khoán ở xã Ea Mdroh, huyện Cư M'gar (Đắk Lắk) đã bị tàn phá một cách nghiêm trọng, những khu rừng xanh tốt bỗng chốc biến thành rẫy sắn, nương ngô. Thủ phạm ở đây không ai khác chính là "những chủ rừng".

Giao khoán rừng "lợi bất cập hại"

Nhằm tạo thêm việc làm, tăng thu nhập và hạn chế nạn phá rừng làm nương rẫy, đầu năm 2008, UBND huyện Cư M'gar đã triển khai việc giao đất, giao rừng cho hộ và nhóm hộ ở xã Ea Mdroh quản lý và bảo vệ, trong đó ưu tiên hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số và những hộ sống liền kề với rừng. Việc giao khoán quản lý, bảo vệ rừng triển khai tại xã Ea Mdroh được thực hiện theo Thông tư 38/2007/TT-BNN, ngày 25-4-2007 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc hướng dẫn trình tự thủ tục giao rừng, cho thuê rừng, thu hồi rừng cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư. Trong đó trách nhiệm và quyền lợi của hộ và nhóm hộ nhận quản lý bảo vệ rừng và đất lâm nghiệp được quy định rất cụ thể. Trong Thông tư này cũng đã quy định rất rõ ràng, các hộ nhận giao khoán phải có trách nhiệm thực hiện việc quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và đất rừng được giao đúng ranh giới, đúng mục đích theo các quy định của Nhà nước. Bảo tồn và phát triển vốn rừng được giao, thực hiện các biện pháp tái tạo rừng. Trong thời gian sử dụng rừng và đất rừng, chủ rừng sử dụng không đúng mục đích, thiếu trách nhiệm quản lý bảo vệ rừng, Nhà nước sẽ thu hồi rừng và đất rừng, truy cứu trách nhiệm tùy theo mức độ vi phạm.

Trên cơ sở đó, huyện đã tiến hành giao cho 84 hộ dân thuộc xã Ea Mdroh quản lý, chăm sóc và bảo vệ 692 ha rừng và đất lâm nghiệp, bình quân mỗi hộ nhận quản lý bảo vệ 8,2 ha. Tại Quyết định số 531/QĐ-UB ngày 14-3-2008 của UBND huyện Cư M'gar do Phó Chủ tịch Trương Văn Chỉ ký về việc giao đất rừng cho nhóm hộ: Cao Linh, Y Kuê Rcăm, Y Bhơt Niê cùng trú tại buôn Ea Mdroh, xã Ea Mdroh quản lý bảo vệ 29,7 ha rừng sản xuất tại Lô b1, Khoảnh 4, tiểu khu 564 xã Ea Mdroh.

Chủ rừng thành "lâm tặc"

Quy định tại Thông tư đã quá rõ ràng, thế nhưng, người dân được giao khoán rừng và đất rừng đã cố tình phớt lờ trách nhiệm là chủ rừng, ngay sau khi được nhận khoán quản lý bảo vệ rừng và đất rừng, hầu hết các nhóm hộ tại xã Ea Mdroh đã tự ý chặt phá rừng, chuyển đổi nhiều diện tích rừng và đất rừng sang sản xuất nông nghiệp. Theo bản đồ hiện trạng rừng trước khi giao khoán cho các nhóm hộ ở xã Ea Mdroh, trong tổng số 692 ha, có 146,8 ha rừng bán thường xanh trung bình, trữ lượng gỗ 108m3/ha; 81 ha rừng khộp trung bình, trữ lượng gỗ 76m3/ha; còn lại là rừng khộp xen le.

Tuy nhiên, qua kết quả kiểm kê rừng và đất rừng của địa chính xã Ea Mdroh đầu năm 2011 này, có hơn 150 ha rừng giao khoán bị chặt phá chuyển sang trồng bắp, đậu, mía và điều… Trong đó điểm nóng phá rừng nhận khoán là thôn 20. Thôn 20 có 42 hộ nhận khoán thì cả 42 hộ đều có hành vi chặt phá rừng làm nương rẫy. Điển hình các nhóm hộ Đinh Văn Hà, Bùi Văn Sinh, Hoàng Văn Páo, Hà văn Bình, Lương Văn Vinh, mỗi nhóm được giao quản lý bảo vệ hơn 20 ha rừng, thì hiện hơn một nửa diện tích rừng giao khoán đã bị chuyển đổi mục đích sang sản xuất nông nghiệp. Tại các buôn Chua, Ea Mdroh, thôn 1 và thôn 2, tình trạng này cũng xảy ra tương tự, nhưng mức độ rừng bị tàn phá không nghiêm trọng như thôn 20.

Qua tìm hiểu thực tế của chúng tôi, tại tiểu khu 564 phần lớn diện tích rừng giao khoán đã bị cạo trọc, thay vào đó là những rẫy trồng bắp, trồng sắn. Cụ thể rừng giao cho nhóm hộ Ngô Thị Phú, diện tích 22,8 ha; Y Biên, diện tích 21 ha; Nguyễn Mậu Đồng, diện tích 22,8 ha hầu như đã bị phá trắng. Ngay thời điểm chúng tôi có mặt tại Tiểu khu 564, rừng giao cho nhóm hộ La Vi Hùng, với diện tích 25,5 ha đang bị đốn hạ, những cây gỗ non của rừng khộp xen le có đường kính gốc từ 5cm đến 7cm đã bị đốn hạ, chất đống. Một khoảnh đất trống rộng lớn chuẩn bị được chủ rừng cày xới để trồng hoa màu.

Những cánh rừng giao khoán đã bị các chủ rừng đốn hạ một cách nghiêm trọng

Chính quyền bó tay ?

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Hậu, quyền Chủ tịch UBND xã Ea Mdroh khẳng định: "Tình trạng bà con được nhận khoán quản lý bảo vệ rừng nhưng tự ý phá rừng chuyển đổi mục đích sang sản xuất nông nghiệp đã xảy ra từ sau khi giao rừng vào năm 2008 cho đến nay. Năm nào cán bộ kiểm lâm địa bàn, chính quyền xã cũng phản ánh lên huyện. Mới đây UBND huyện Cư M'gar đã có Quyết định số 306 thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành kiểm tra tình trạng rừng giao khoán bị tàn phá tại xã Ea Mdroh, nhưng hiện chưa đưa ra biện pháp xử lý cụ thể nào".

Cũng theo phản ánh của ông Hậu, nguyên nhân chính xảy ra tình trạng người dân phá rừng nhận khoán là do nhu cầu về đất sản xuất của bà con. Mặt khác cơ quan chức năng đã chưa kiểm tra, xử lý, ngăn chặn kịp thời nên để xảy ra tình trạng trên.

Dẫn chúng tôi đi thực tế những điểm nóng về phá rừng nhận khoán tại thôn 20, anh Nguyễn Duy Kháng, cán bộ địa chính xã Ea Mdroh bức xúc: Năm nào địa chính xã cũng thống kê, làm báo cáo thực trạng rừng nhận khoán bị tàn phá, nhưng không có cơ quan chức năng nào đứng ra ngăn chặn, xử lý. Trách nhiệm của chúng tôi chỉ đi kiểm tra và báo cáo, kiến nghị lên trên chứ không có thẩm quyền xử phạt.

Cũng theo anh Kháng: Với thực trạng rừng bị tàn phá như hiện nay, mà không kịp thời ngăn chặn thì chỉ một thời gian ngắn số rừng được giao khoán ở đây sẽ không còn.

Biển Hồ