Đắk Lắk: Tài nguyên nước ngầm suy giảm nghiêm trọng

Tỉnh Đắk Lắk hiện có trên 2.800 giếng khoan, giếng đào phục vụ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, sinh hoạt. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk, vào những tháng mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau), mỗi ngày, tỉnh khai thác trên 1.528.940 mét khối nước ngầm, chủ yếu tập trung khai thác trong tầng chứa nước bazan, trong đó, phục vụ tưới nước cho cây cà phê chiếm từ 90 đến 96% khối lượng nước ngầm khai thác. Cũng theo tính toán của ngành nông nghiệp tỉnh, với mức tưới trung bình từ 2.000 đến 2.500 mét khối nước/ha/vụ thì khối lượng nước ngầm để phục vụ tưới cho cây cà phê trong mùa khô lên đến cả hàng trăm triệu mét khối nước. Tỉnh Đắk Lắk hiện có trên 190.000 ha cà phê thì đến mùa khô tưới bằng các công trình thủy lợi chỉ chiếm 23,1%; nguồn nước sông, suối 20,3%, còn lại 56,6% diện tích cà phê tưới từ khai thác nguồn nước ngầm. Đồng bào ở các địa phương trong tỉnh khai thác nguồn nước ngầm bằng nhiều hình thức: Lấy nước từ các mạch lộ tự nhiên, từ các giếng đào sâu từ 30 đến 50 mét, đào giếng sâu xuống 20 đến 30 mét kết hợp với khoan ngang bằng nhiều lỗ khoan. Có gia đình đào giếng đến độ sâu thích hợp rồi tiếp tục tổ chức khoan sâu xuống cả 100 mét để lấy nước tưới cho cà phê. Ở Đắk Lắk phong trào khoan, đào giếng để lấy nước tưới cà phê khá ồ ạt, ngoài tầm kiểm soát của các cấp chính quyền địa phương.

Tây Nguyên nói chung, Đắk Lắk nói riêng, lượng mưa ngày càng ít, mùa khô đến sớm, kéo dài, diện tích rừng thu hẹp, lớp che phủ bề mặt của đất giảm, trong khi đó lại ồ ạt tăng diện tích các loại cây cần nước tưới nên làm cho mực nước ngầm càng suy giảm. Theo Viện Trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi, tỉnh Đắk Lắk cần có quy hoạch sử dụng tài nguyên nước ngầm hợp lý, phù hợp với tốc độ phát triển kinh tế, xã hội của từng vùng, nhất là có khuyến cáo, hạn chế việc sử dụng nước ngầm để tưới cà phê không được quá giới hạn cho phép. Tỉnh Đắk Lắk cũng cần kiểm tra, kiểm soát không để xảy ra tình trạng khai thác nước ngầm bừa bãi như hiện nay...

Quang Huy