Đắk Nông: Doanh nghiệp đua nhau "xẻ thịt" rừng?

Đất rừng bị người dân huyện Đắc Song xâm canh trồng cà phê và trồng tiêu.

11/08/2011 14:22

Càng giao cho các doanh nghiệp trồng rừng, Đắk Nông càng mất rừng nhiều hơn, đó là một thực tế làm đau đầu các cơ quan chức năng địa phương trong cuộc chiến giữ rừng. Chưa biết hiệu quả các dự án giao đất, giao rừng đem lại bao nhiêu, nhưng tỉnh Nam Tây Nguyên này đang phải trả giá cho những hậu quả về môi trường và xã hội từ những dự án giao rừng cho doanh nghiệp.

Bài 1: Nơi phá rừng, nơi đánh dân

Khi chúng tôi đặt chân đến địa phận xã Đắk Ngo, trước mắt hiện ra một cảnh tượng rừng núi tan hoang y như có chiến tranh vừa xảy ra. Hai bên đường, cây rừng bị đốt cháy nham nhở chưa kịp dọn và những rẫy mì, rẫy ngô và cà phê mọc lên xanh mướt. Hàng chục ngôi nhà tạm cũng đua nhau "mọc lên như nấm sau mưa" trên những cánh rừng bị phá. Đâu đó trong rừng vẳng lại tiếng máy cưa réo rắt và tiếng cây rừng đổ ào ào.

Ồ ạt phá rừng

Tây Nguyên đã bước vào mùa mưa và những con đường rừng càng thêm lầy lội, trơn trượt. Xe máy, xe cày, ô tô…chen chúc nhau trên con đường đất nhầy nhụa đi vào xã Đắk Ngo (huyện Tuy Đức), điểm nóng phá rừng của tỉnh Đắk Nông. "Họ phá rừng chẳng thua gì thời chiến tranh", anh bạn đồng nghiệp đi cùng thở dài xót xa.

Càng đi vào sâu, càng thấy rừng bị phá khốc liệt hơn. Hai bên đường, rừng đã giao hết cho các doanh nghiệp trồng rừng nhưng chẳng thấy vạt rừng nào đáng gọi là rừng. Trụ sở các doanh nghiệp trồng rừng là những căn nhà tạm bằng gỗ, lợp tôn. Xung quanh đó, họ cũng trồng mì, trồng ngô như người dân, còn rừng thì chẳng thấy đâu. Ông Phan Minh Thọ, Trưởng phòng Kế hoạch Công ty Minh Phúc, cho biết: "Vào ngày 27-11-2009, Công ty được tỉnh giao 400ha rừng và đất rừng để khoanh nuôi bảo vệ, trồng cao su. Nhưng hiện trên diện tích đó đã có 112 hộ dân xâm canh trồng mì với khoảng 202ha. Do người dân đã xâm canh trước khi tỉnh giao đất cho Công ty nên không thể đuổi họ đi được". Còn ông Lê Văn Minh, Chủ tịch UBND xã Đắc Ngo, nói: "Rừng của xã đã giao hết cho các doanh nghiệp, họ không giữ nổi lấy đâu xã giữ được. Chúng tôi đã nhiều lần phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện và tỉnh giải tỏa những nơi bị xâm canh, nhưng khi giao lại cho doanh nghiệp thì họ không bảo vệ và để dân tái chiếm. Nhà nước mất công, mất tiền giải tỏa cho doanh nghiệp, còn doanh nghiệp lơ là bảo vệ rừng".

Không riêng gì xã Đắk Ngo, tình trạng người dân xâm canh phá rừng tại các dự án trồng rừng xảy ra trên khắp địa bàn huyện Tuy Đức. Qua đợt kiểm tra mới đây của Đoàn 12 tỉnh Đắk Nông, tại 2 xã Đắk Ngo và Quảng Trực có khoảng 2.000 hộ dân lấn chiếm đất rừng trái phép với diện tích hơn 3.440ha của 10 doanh nghiệp nhận trồng rừng. "Không chỉ có người dân, nhiều doanh nghiệp ở đây cũng góp phần vào công cuộc phá rừng lấy đất", một cán bộ kiểm lâm huyện Tuy Đức than thở. Còn theo báo cáo của Sở NN&PTNT Đắk Nông, tính đến ngày 22-4, trên địa bàn huyện Tuy Đức có hơn 2.704 rừng bị phá tại các dự án trồng rừng, tăng 1.337ha so với cùng kỳ năm 2010. Các dự án có diện tích rừng bị phá nhiều chủ yếu nằm tại vùng giáp ranh với tỉnh Bình Phước và xã Đắk Ngo gồm: Công ty Kiến Trúc Mới (bị phá 821,7ha), Công ty Long Sơn (493,3ha), Doanh nghiệp Phạm Quốc (224,3ha), Công ty 59 (200,8ha), Công ty Hoàng Ba (156ha), Công ty Hoàng Thiên (175,6ha), Công ty Minh Phúc (110ha), Công ty Bảo Châu (67,8ha)…

Nhà chị Phạm Thị An bị bảo vệ Công ty Green Garden đập phá

Hành hung cả người dân ?

Chúng tôi đến một điểm nóng phá rừng khác của Đắk Nông là huyện Đắk Song. Ở đây, có một doanh nghiệp trồng rừng hành xử theo kiểu giang hồ để tranh giành đất với dân trong khi chưa thực hiện việc hỗ trợ tài sản trên đất và công khai hoang cho người dân theo chỉ đạo của tỉnh. Tháng 5 - 2009, UBND tỉnh Đắk Nông cho Công ty CP Green Garden Trường Xuân (ở đường 23/3, thị xã Gia Nghĩa, Đắk Nông) thuê 898,1ha đất rừng ở tiểu khu 1698 và 1706 của xã Trường Xuân (huyện Đắk Song) để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp. Nhưng trong diện tích được giao, có 147,6ha đất của người dân đang trồng mì, cà phê, cao su trước khi dự án được giao. Vì thế, đã xảy ra tranh chấp đất giữa người dân và doanh nghiệp.

Theo chân những dân có đất tranh chấp với Công ty CP Green Garden Trường Xuân, chúng tôi vào tiểu khu 1698 và 1706 của xã Trường Xuân. Giữa những cánh rừng loang lổ gỗ cháy sém, hơn chục hộ dân đang hối hả thu hoạch mì. Chị Hoàng Thị Bình (thị trấn Kiến Đức, huyện Đắc R'lấp) cho biết: "Nếu không nhổ kịp, Công ty sẽ cho người nhổ mất".

Theo đơn tố cáo tập thể của người dân, sau khi nhận được quyết định giao đất, Công ty Green Garden Trường Xuân đã cho người mang còng số 8, mã tấu, ống típ, chó nghiệp vụ… đến từng nhà dân đe dọa. Họ còn cho người đi chặt cao su, cà phê, tiêu, điều… của người dân. Hơn 7ha cao su của ông Bùi Văn Thỉnh, hơn 1ha cao su của chị Mai Thị Vui, 2ha mì của ông Võ Văn Minh… bị bảo vệ Công ty chặt phá tan nát. Không những thế, bảo vệ Công ty còn hành hung người dân. Anh Lê Văn Thắng, chị Phạm Thị An, anh Nguyễn Đức Thắng và nhiều người dân ở đây đều bị bảo vệ của Công ty đem về trạm đánh tơi bời. Riêng ông Võ Văn Minh bị đánh bất tỉnh, phải đưa vào nhập viện và hiện giờ bị tàn tật không lao động được nữa. Nhưng ông Nguyễn Đình Minh (Giám đốc Công ty CP Green Garden Trường Xuân) thản nhiên nói rằng: "Bảo vệ Công ty chúng tôi không hề đánh ai cả, còn cây trồng của người dân bị ai chặt phá thì tôi không biết. Việc hỗ trợ công khai hoang và tài sản trên đất cho người dân theo quy định của tỉnh, chúng tôi không thực hiện được vì chẳng biết người dân ở đâu để thông báo cho họ đến làm việc cả"? Ông Phạm Quốc Thụy (Chủ tịch UBND xã Trường Xuân) lại cho biết: "Từ khi triển khai dự án đến nay, Công ty chưa hề làm việc với xã tổ chức họp dân để xây dựng phương án hỗ trợ tiền cho họ". Người dân cũng cho biết, hàng đêm họ còn nghe tiếng xe ô tô chở gỗ chạy ầm ầm từ dự án Công ty ra quốc lộ 14.

Ngày 11-6-2008, UBND huyện Đắk Song đã có Công văn gửi Công ty này chỉ rõ: "Đối với diện tích 147,6ha đất xâm canh, hiện nay nông dân đang trồng mì, UBND huyện đồng ý đưa diện tích này vào dự án… Đề nghị Công ty Green Garden phải bố trí kinh phí hỗ trợ tiền công khai hoang trên diện tích đất này cho nhân dân theo quy định". Nhưng việc Công ty này đối xử ngang ngược và không đền bù gì cho người dân là do có sự "tiếp tay" của Chủ tịch UBND xã Trường Xuân. Ngày 6-1-2010, ông Phạm Quốc Thụy đã kí vào biên bản xác minh với Công ty CP Green Garden Trường Xuân để Công ty này hợp thức hóa việc thực hiện dự án, trong khi chưa hỗ trợ gì cho người dân. Lý giải việc này, ông Thụy nói rằng, lúc đó mới lên làm Chủ tịch xã nên "chưa hiểu rõ quy định và kí nhầm"(?!).

Văn Trần

Bài 2: Chân dung doanh nghiệp trồng rừng!