Đề xuất sửa quy định về bình ổn giá, định giá, kê khai giá

Bộ Tài chính cho biết, Luật Giá năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật trong đó có Nghị định số 85/2024/NĐ-CP ngày 10 tháng 7 năm 2024 quy định chi tiết một số điều của Luật Giá sau khi thực hiện đã đạt được những kết quả tích cực trong việc tạo khung pháp lý đầy đủ cho công tác quản lý, điều hành giá được thực hiện nhất quán theo cơ chế thị trường, khuyến khích cạnh tranh về giá, tôn trọng quyền tự định giá của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, tôn trọng các quy luật kinh tế khách quan chi phối sự hình thành và vận động của giá cả thị trường; đồng thời bảo đảm sự điều tiết của Nhà nước về giá chủ yếu bằng các biện pháp gián tiếp vĩ mô phù hợp với các cam kết quốc tế.

Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước trong việc hoàn thiện thể chế đẩy mạnh phân cấp, phân quyền phù hợp với mô hình sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy Nhà nước ở trung ương và địa phương, tạo hành lang pháp lý, kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn, tháo gỡ "điểm nghẽn" về thể chế, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, để hoàn thiện hành lang pháp luật về giá nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới, Bộ Tài chính đã tiến hành rà soát và để xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá 2023 trong đó một số nội dung sửa đổi liên quan đến hoạt động bình ổn giá, định giá Nhà nước, kê khai giá, tên gọi của các cơ quan chịu tác động của việc sắp xếp bộ máy cũng cần được sửa đổi đồng thời tại văn bản quy định chi tiết Luật. Theo đó, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 85/2024/NĐ-CP ngày 10 tháng 7 năm 2024 quy định chi tiết một số điều của Luật Giá được xây dựng để hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giá 2023, đồng thời khắc phục một số hạn chế trong những quy định hiện hành tại Nghị định số 85/2024/NĐ-CP liên quan đến nội dung về định giá Nhà nước.

Về bình ổn giá

Đối với hoạt động bình ổn giá của Nhà nước, tại Luật Giá 2023 đã phân định rõ thẩm quyền của Chính phủ, các bộ ngành và UBND cấp tỉnh trong việc tổ chức thực hiện bình ổn giá, trong đó đối với việc bình ổn giá khi cơ quan có thẩm quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh và mặt bằng giá thị trường hàng hóa, dịch vụ có biến động bất thường tại phạm vi địa phương sẽ do các sở quản lý ngành, lĩnh vực đối với hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá chủ trì tham mưu gửi Sở Tài chính tổng hợp trình UBND tỉnh quyết định. Trên cơ sở đó, trách nhiệm tổ chức thực hiện do các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện triển khai trên cơ sở phân công của UBND cấp tỉnh.

Thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước từ ngày 1/7/2025, Bộ Tài chính đã đề xuất trình Chính phủ đưa vào sửa đổi tại điều 32 Nghị định số 125/2025/NĐ-CP ngày 11/6/2025 chuyển trách nhiệm tổ chức triển khai bình ổn giá của UBND cấp huyện quy định tại điểm a khoản 2 Điều 6 chuyển xuống cho UBND cấp xã. Theo đó, để thống nhất trong hệ thống pháp luật và đảm bảo không có khoảng trống pháp lý khi Nghị định số 125/2025/NĐ-CP hết hiệu lực sau ngày 28/2/2027, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi điểm a khoản 2 Điều 6 Nghị định số 85/2024/NĐ-CP theo như nội dung quy định hiện hành tại Nghị định số 125/2025/NĐ-CP. Cụ thể, Bộ đề xuất Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 2 Điều 6 Nghị định số 85/2024/NĐ-CP như sau: "a) Sở quản lý ngành, lĩnh vực đánh giá diễn biến thực tế và mặt bằng giá thị trường của hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn để xây dựng báo cáo bình ổn giá (gồm các nội dung như quy định tại điểm b khoản 1 Điều 5 của Nghị định này), kèm theo văn bản đề nghị bình ổn giá (gồm các nội dung quy định tại điểm b khoản này) gửi Sở Tài chính tổng hợp, trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định chủ trương, biện pháp, thời hạn bình ổn giá phù hợp và phân công tổ chức thực hiện. Trường hợp cần thiết, Sở Tài chính yêu cầu các cơ quan, tổ chức có liên quan báo cáo các thông tin khác phục vụ cho việc tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện theo phân công của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo Chính phủ về kết quả bình ổn giá, đồng thời gửi Bộ Tài chính tổng hợp theo quy định.".

Đồng thời, tại khoản 2 Điều 3 dự thảo Nghị định quy định bãi bỏ Điều 32 Nghị định số 125/2025/NĐ-CP do (i) khoản 1 Điều 1 dự thảo Nghị định đã sửa đổi điểm a khoản 2 Điều 6 Nghị định số 85/2024/NĐ-CP (ii) khoản 7 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá cũng quy định sửa đổi điểm b khoản 2 Điều 20 Luật Giá và dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.

Về định giá

Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi tên "Cục Dự trữ Nhà nước khu vực" thành "Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực" tại điểm b, c Khoản 2 Điều 9 theo cơ cấu tổ chức mới tại các văn bản quy định chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị.

Bộ Tài chính cho biết, tên dịch vụ Nhà nước định giá "Dịch vụ thuê chuyên cơ, chuyên khoang chính thức (có tính đến yếu tố tàu bay dự bị) sử dụng ngân sách nhà nước" được quy định ở Luật Giá, là dịch vụ do 2 cấp định giá. Giá Nhà nước quy định áp dụng cho tất cả các đối tượng thuê chuyên cơ, chuyên khoang, không phân biệt hình thức đặt hàng hay đấu thầu. Hiện nay mới chỉ phát sinh tổ chức ở trung ương đặt hàng dịch vụ chuyên cơ, chuyên khoang sử dụng ngân sách nhà nước (Nghị số 96/2021/NĐ-CP). Để bảo đảm bao phủ trường hợp (đặt hàng, đấu thầu), cần quy định rõ tên dịch vụ này trong nhóm dịch vụ 2 cấp định giá khác tại điểm d điểm 2 Điều 9 Nghị định 85/2024/NĐ-CP để không lẫn với quy trình định giá của trường hợp dịch vụ sử dụng ngân sách nhà nước do tổ chức ở trung ương đặt hàng quy định tại điểm a khoản 2 Điều 9. Ngoài ra, để đảm bảo đầy đủ căn cứ pháp lý để thực hiện quy trình định giá và phù hợp với thực tế triển khai thời gian vừa qua (theo quy định tại Nghị định số 96/2021/NĐ-CP ngày 2/11/2021 của Chính phủ về công tác bảo đảm chuyến bay chuyên cơ, chuyên khoang thì Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) là cơ quan thẩm định phương án giá), thống nhất nội dung đã sửa đổi tại điểm d khoản 2 Điều 9 và điểm b khoản 2 Điều 11. Cụ thể nội dung sửa đổi như sau:

Điểm d khoản 2 Điều 9:

"d) Đối với các hàng hóa, dịch vụ do hai cấp định giá khác (bao gồm dịch vụ thuê chuyên cơ, chuyên khoang chính thức có tính đến yếu tố tàu bay dự bị, sử dụng ngân sách nhà nước) ngoài các hàng hóa, dịch vụ quy định tại điểm a, điểm b, điểm c khoản này: Cơ quan có thẩm quyền định giá cụ thể tổ chức việc lựa chọn, yêu cầu cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ lập phương án giá. Việc lựa chọn tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều này ".

Điểm b khoản 2 Điều 11:

"b) Đối với các hàng hóa, dịch vụ do hai cấp định giá khác và dịch vụ thuê chuyên cơ, chuyên khoang chính thức (có tính đến yếu tố tàu bay dự bị) sử dụng ngân sách nhà nước: Cơ quan có thẩm quyền định giá cụ thể phê duyệt kết quả thẩm định phương án giá, gửi 01 bản chính hồ sơ theo quy định tại khoản 3 Điều này cho cơ quan có thẩm quyền định khung giá hoặc giá tối đa hoặc giá tối thiểu".

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi khoản 5 Điều 9 về việc bổ sung trách nhiệm của tổ chức, cá nhân lập phương án giá đối với tính chính xác, trung thực của số liệu, dữ liệu trong hồ sơ phương án giá nhằm nâng cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân lập phương án giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

Bộ cũng đề xuất sửa đổi khoản 1 Điều 10 về việc làm rõ vai trò của cơ quan thẩm định phương án giá nhằm xác định rõ những nội dung cần làm trong việc đánh giá hồ sơ phương án giá của tổ chức, cá nhân để xác định, đề xuất mức giá, đồng thời để phù hợp với khoản 4, khoản 5 Điều này:"1. Thẩm định phương án giá là việc đánh giá trên cơ sở hồ sơ phương án giá để xác định, đề xuất mức giá theo nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành phù hợp với hình thức định giá của hàng hóa, dịch vụ. Nội dung đánh giá nêu rõ các ý kiến, số liệu, thuyết minh lý do, kết quả thẩm định so với đề nghị của tổ chức, cá nhân lập phương án giá.".

Về kê khai giá

Bộ Tài chính cho biết, ngày 18/02/2025, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 176/2025/QH15 về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, theo đó đã cơ cấu lại gồm 14 Bộ và 03 cơ quan ngang bộ. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã ban hành các Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ của các Bộ theo Nghị quyết số 176/2025/QH15. Do vậy, qua rà soát tên gọi các Bộ và nội dung liên quan đến chức năng nhiệm vụ của một số Bộ đang được quy định tại Nghị định số 85/2025/NĐ-CP không còn phù hợp với Nghị quyết số 176/2025/QH15 và các Nghị định của Chính phủ ban hành trong năm 2025 về chức năng, nhiệm vụ của các Bộ.

Bộ Tài chính đề xuất sửa lại tên các Bộ, cơ quan ngang Bộ phù hợp với tên gọi của các Bộ, cơ quan ngang Bộ mới sau khi sát nhập đơn vị hành chính.

Đồng thời, để thống nhất trong quá trình triển khai thực hiện quản lý nhà nước về kê khai giá tại các Bộ, cơ quan ngang Bộ và địa phương, Bộ Tài chính đề xuất sửa theo hướng quy định cụ thể hình thức ban hành danh sách tổ chức kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thực hiện kê khai giá là hình thức Thông báo.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây./.