Đồng bào Chăm Ninh Thuận hưởng lợi từ rừng

Nhận thức được lợi ích của việc trồng rừng, bảo vệ rừng, giờ đây cuộc sống dựa vào rừng trồng của đồng bào Chăm ở thôn Phước Lập, xã Phước Nam, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận đã đổi khác. Nhiều hộ đã là triệu phú, tập trung đầu tư và hưởng lợi từ chính rừng mình trồng.

13/04/2011 15:26

Vùng đất Phước Lập, xã Phước Nam chủ yếu là đất đồi núi đá, bạc màu, nằm dọc theo hướng Đông - Nam của huyện Thuận Nam. Vùng đất này vốn được người dân cả nước biết đến với cái danh là "thiếu mưa, thừa nắng, hoang hóa quanh năm". Cuộc sống của hơn 400 hộ dân nơi đây chủ yếu dựa vào khai thác rừng (khu vực CK - 35 thuộc lâm phần Ban quản lý rừng rừng phòng hộ ven biển Ninh Phước quản lý) để mưu sinh. Để đồng bào biết bảo vệ và hưởng lợi từ rừng cũng như tránh nạn phá rừng mưu sinh tái diễn, qua dự án trồng mới 5 triệu ha rừng, Ban quản lý rừng phòng hộ ven biển Ninh Phước cùng chính quyền địa phương bắt tay xây dựng phương án thoát nghèo theo hướng bền vững cho đồng bào nơi đây thông qua mô hình "khôi phục, bảo tồn và phát triển cây Trôm bản địa đưa vào trồng mới" nhằm góp phần xóa đói, giảm nghèo, tăng thu nhập cho hộ gia đình cũng như để giải quyết nạn phá rừng tràn lan.

Thoạt đầu, mô hình này thực hiện trên đất đồi núi đá, bạc màu đã thu hút gần 100 hộ tham gia với diện tích trồng hơn 100 ha tại tiểu khu 207. Được tổ chức sản xuất hợp lý và khoa học cũng như sự hướng dẫn nhiệt tình của cán bộ khuyến lâm, Ban quản lý dự án và được Nhà nước đầu tư 100% về vốn để trồng, chăm sóc trong 3 năm với mức đầu tư 17 triệu đồng/ha, đồng bào nơi đây rất phấn khởi, tự tin cùng tham gia trồng rừng. Qua việc đầu tư tập trung, gần 100 hộ dân ở Phước Lập trồng rừng cây Trôm đã có thu nhập bước đầu. Đối với những hộ tham gia trồng từ 2 ha trở lên, sau khi nghiệm thu và hạch toán còn dư từ 5 đến 6 triệu đồng, chưa kể số tiền chăm sóc và bảo vệ được nhận qua các năm. Từ đồng tiền dư ấy, nhiều hộ đã đầu tư mua gia súc có sừng để chăn nuôi, qua đó sử dụng phân từ gia súc để bón cho rừng trồng.

Hiện nay, rừng Trôm trồng trên núi đá của đồng bào đã cho thu hoạch với sản lượng mủ đạt từ 350 đến 400 kg/ha. Với giá thu mua cao như hiện nay từ 150.000 đến 200.000 đồng/kg mủ, mỗi hộ thu được từ 50 đến 60 triệu đồng/ha/năm. Cá biệt có các hộ ông Châu Hội, Thiên Song, Ngân Bài, Châu Cứng...thu nhập từ trồng rừng Trôm lên đến cả trăm triệu đồng/ha/năm. Không chỉ thực hiện mô hình "khôi phục, bảo tồn và phát triển cây Trôm bản địa đưa vào trồng mới" trên đất đồi núi đá, mô hình "trồng rừng phòng hộ bằng cây Neem" trên núi cũng đã thu hút được hơn 300 hộ dân người Chăm tích cực trồng với diện tích hơn 500 ha. Cũng từ nguồn vốn hỗ trợ trồng, chăm sóc và các khoản hỗ trợ khác, số tiền dôi dư sau khi nghiệm thu thanh toán được, đồng bào đầu tư mua gia súc để chăn nuôi, mỗi năm thu nhập từ chăn nuôi cũng khá cao từ 30 đến 40 triệu đồng/hộ.

Nói về hiệu quả trồng rừng trên núi đá, ông Phú Minh Tâm ở Phước Lập, người tham gia trồng hơn 6 ha rừng Trôm và 17 ha rừng Neem cho biết: "Trước đây, đời sống gia đình tôi cũng như đông đảo đồng bào ở Phước Lập nghèo lắm, nhưng khi thấu hiểu lợi ích lâu dài của việc trồng rừng, bảo vệ rừng, đồng bào chúng tôi tham gia ngay. Hiện nay rừng Trôm và Neem tôi trồng đã cho thu hoạch với mức thu nhập khá cao. Từ số tiền đó, gia đình tôi mở rộng đầu tư chăn nuôi dưới tán rừng với hơn 100 con bò, 500 con dê. Trung bình mỗi năm gia đình tôi thu từ việc mủ Trôm, hạt Neem và gia súc lên đến 250 triệu đồng".

Ông Đặng Kim Cương - Trưởng ban quản lý rừng phòng hộ ven biển Ninh Phước cho rằng: Việc trồng rừng trên núi đá và vùng hoang hóa đã và đang mang lại hiệu quả khá rõ nét, nhất là hiệu quả về kinh tế gắn với bảo vệ môi trường. Từ khi thực hiện mô hình, vùng đất khát, hoang hóa toàn đá ngày nào nay đã trở nên xanh ngắt, mạch nước ngầm nay cũng đã có và đều khắp vùng, nạn phá rừng đã được dập tất. Điều đáng nói hơn, việc trồng rừng kết hợp với chăn nuôi dưới tán rừng đã làm thay đổi đời sống của đồng bào, việc làm ổn định, thu nhập từ vốn rừng và chăn nuôi đã từng bước xóa nghèo trên vùng khô hạn này. Thấy được hiệu quả mang lại, đồng bào hăng hái tham gia. Khi mùa mưa đến Ban quản lý rừng phòng hộ ven biển Ninh Phước sẽ tiếp tục cung cấp giống cây, hỗ trợ kinh phí cho đồng bào đưa cây lên trồng khắp các vùng hoang hóa, vùng núi đá còn lại ở các tiểu khu khác. Từ đó giúp đồng bào nơi đây vĩnh viễn xóa được nghèo theo hướng bền vững.

Công Thử