Một số hộ dân bị thu hồi nhà đất cho Dự án (DA) đầu tư công trình đường Nguyễn Văn Cừ (đoạn từ Cách mạng tháng Tám đến đường Mậu Thân) thuộc địa bàn quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ, đã có đơn khiếu nại gửi đến nhiều cơ quan chức năng. Theo phản ánh của người dân, DA này có nhiều bất thường về như việc mở rộng lộ giới từ 34m lên 40m trái với Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; quy trình xác minh nguồn gốc đất của người dân chưa minh bạch và công bằng.
Văn bản “đá nhau”?
Ngày 15/12/2004, ông Phạm Phước Như, Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ đã ký Quyết định số 3780/QĐ-UBND phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi đường Nguyễn Văn Cừ, có chiều dài 1.296m, với địa điểm thực hiện DA là phường An Hòa, quận Ninh Kiều. Lộ giới của DA đường Nguyễn Văn Cừ cũng được xác định rõ là 34m. Tổng mức đầu tư của DA là hơn 87 tỷ đồng, do UBND quận Ninh Kiều làm chủ đầu tư, với thời gian thực hiện từ 2005-2009. Khi phương án này được công bố, nhiều hộ dân sống ven đường Nguyễn Văn Cừ đã vui mừng chờ đợi một con đường mới, khang trang với toàn tuyến rộng 34m sẽ giúp hạn chế tình trạng ùn tắc giao thông tại địa phương. Người dân cũng sẵn lòng bàn giao một phần nhà đất vì tin tưởng rằng sau khi DA thực hiện thì với phần nhà đất còn lại, đời sống của người dân sẽ khá hơn, đúng như chủ trương “dân giàu, nước mạnh” của Đảng và Nhà nước.
Đến ngày 26/5/2010, một vị Phó Chủ tịch UBND khác của TP. Cần Thơ là ông Nguyễn Hữu Lợi đã ký Quyết định số 1394/QĐ-UBND điều chỉnh lộ giới DA đường Nguyễn Văn Cừ lên 40m. Lúc này tổng mức đầu tư của DA đã tăng lên hơn 262 tỷ đồng. Bất ngờ với sự thay đổi lộ giới này, nhiều hộ dân đã tìm hiểu và biết được rằng DA đường Nguyễn Văn Cừ có đến 2 lộ giới khác nhau. Cụ thể đoạn từ đường Mậu Thân đến đường Võ Văn Kiệt có lộ giới 34m; đoạn từ đường Cách mạng tháng Tám đến đường Mậu Thân có lộ giới 40m. Nhận thấy điều bất hợp lý về quy hoạch giao thông đô thị phải bảo đảm lộ giới toàn tuyến đường phải thống nhất nên nhiều hộ dân đã kiến nghị nhưng các cơ quan chức năng quận Ninh Kiều đã phản hồi rằng việc này do UBND TP. Cần Thơ quyết định.
Khi người dân đang chờ đợi các cơ quan chức năng địa phương trả lời kiến nghị bằng văn bản thì ngày 15/8/2011, UBND TP. Cần Thơ đã có Quyết định số 21/2011/QĐ-UBND quy định về cấp phép xây dựng các công trình trên địa bàn TP. Cần Thơ, trong đó lại xác định lộ giới đường Nguyễn Văn Cừ toàn tuyến là 34m. Trong lúc người dân chưa kịp vui mừng vì điều này thì ngày 8/9/2011, UBND TP. Cần Thơ ký Quyết định số 26/2011/QĐ-UBND điều chỉnh, bổ sung quy định về cấp phép xây dựng các công trình, với lộ giới đường Nguyễn Văn Cừ được tách thành hai đoạn với lộ giới khác nhau: đoạn đường Mậu Thân đến đường Võ Văn Kiệt có lộ giới 34m; đoạn từ đường Cách mạng tháng Tám đến đường Mậu Thân có lộ giới 40m.
Bất ngờ trước những văn bản trái ngược nhau này, người dân đã phải đi tìm các văn bản do Thủ tướng Chính phủ ban hành để tìm hiểu xem lộ giới thực sự của đường Nguyễn Văn Cừ có đoạn nào mở rộng lên 40m hay không. Có tìm sẽ thấy, các hộ dân đã đọc thấy trong Quyết định số 207/2006/QĐ-TTg ngày 7/9/2006 của Thủ tướng Chính phủ Về việc phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng thành phố Cần Thơ đến năm 2025, thì lộ giới đường Nguyễn Văn Cừ là 34m.
 | Người dân đề nghị công khai làm rõ quy trình mở rộng lộ giới từ 34m lên 40m | |
Người dân chịu thiệt
Nếu đúng như Quyết định số 207/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ thì phần nhà đất của các hộ dân sẽ tồn tại hợp quy hoạch đô thị vì lộ giới đường Nguyễn Văn Cừ chỉ rộng 34m thay vì 40m như UBND TP. Cần Thơ công bố. Ngoài ra, người dân cũng khẳng định từ trước đến nay họ chỉ được các cơ quan chức năng công khai về DA đường Nguyễn Văn Cừ có lộ giới 34m, còn chuyện lộ giới từ ý mở rộng thêm 6m thì người dân chỉ biết khi nhận được thông báo thu hồi đất cho DA đường có lộ giới 40m. Khi người dân thắc mắc việc điều chỉnh này đã có ý kiến đồng ý của Thủ tướng Chính phủ chưa, thì câu trả lời mà họ nhận được là sự im lặng khó hiểu của các cơ quan chức năng địa phương.
Về nguồn gốc đất dù các hộ dân đã ở ổn định, không tranh chấp với tổ chức, cá nhân nào trước ngày 15/10/1993. Nhưng một lý do khác lạ đã được tổ chuyên viên của UBND quận Ninh Kiều đưa ra là nhà đất các hộ dân thuộc đất mương lộ, nên không được đền bù mà chỉ hỗ trợ. Để chứng minh lập luận này, các cơ quan chức năng quận Ninh Kiều đã dựa vào Bản đồ địa chính và Sổ mục kê lập ngày 31/8/1985 để xác định là phần đất này do Nhà nước quản lý nhưng điều bất thường là người dân không hề được công khai về Bản đồ địa chính và Sổ mục kê này. Thay vào đó, các hộ dân nhận được quyết định thu hồi đất cho DA đường Nguyễn Văn Cừ có lộ giới 40m, và phần đất còn lại cũng bị thu hồi với lý do dưới chuẩn xây dựng và là đất công do Nhà nước quản lý. Phần đất này theo như người dân phản ánh là sẽ được bán lại cho Công ty cổ phần dược Hậu Giang mà theo giải thích của một số cán bộ quận Ninh Kiều là giao đất có thu tiền sử dụng đất để Công ty cổ phần dược Hậu Giang mở rộng ra mặt tiền đường Nguyễn Văn Cừ.
Khi một số hộ dân làm đơn khiếu nại thì việc giải quyết đơn của các cơ quan chức năng quận Ninh Kiều vẫn không tuân thủ đúng quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo. Thay vì hướng dẫn người dân về hình thức và nội dung khiếu nại thì một số cán bộ quận Ninh Kiều chỉ chú ý vào chuyện đơn tập thể có thụ lý hay không, đơn viết chưa đúng thì sẽ trả lời bằng quyết định hay công văn. Sau nhiều lần người dân gửi đơn khiếu nại, ngày 11/11/2011, Chủ tịch UBND quận Ninh Kiều đã ký hàng loạt quyết định và công văn trả lời các hộ dân theo hướng không giải quyết khiếu nại.
Không đồng ý với cách giải quyết này, các hộ dân đã tiếp tục có đơn khiếu nại đề nghị công khai làm rõ quy trình mở rộng lộ giới DA đường Nguyễn Văn Cừ từ 34m lên 40m nhưng không áp dụng cho toàn tuyến, việc làm này đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận hay không; quá trình xác minh nguồn gốc đất của người dân để áp giá đền bù giải tỏa đã tuân thủ đúng Luật Đất đai và các Nghị định của Chính phủ chưa?
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.
Bài & ảnh: Lê Hải