Giỗ tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng 2011: Di sản trình làng, sản vật vào hội

Đây là dịp lễ hội hiếm hoi cùng một lúc hai di sản văn hóa của một tỉnh đang đệ trình UNESCO cùng khoe sắc với khách thập phương và bạn bè quốc tế.

Hai di sản cùng khoe sắc

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý trong dịp Giỗ tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng (từ đây gọi tắt là Giỗ tổ) 2011 chính là lễ hội đầu tiên có hai di sản đệ trình UNESCO cùng hội tụ, khoe sắc. Đó là Hồ sơ Quốc gia Hát Xoan Phú Thọ đang trên đường đệ trình UNESCO và Tín ngưỡng thờ Hùng Vương ở VN.

Nếu Hát Xoan Phú Thọ đã qua hai vòng thẩm định và chuẩn bị được lên bàn xét ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp thì Tín ngưỡng thờ Hùng Vương đang trong giai đoạn xây dựng, hoàn chỉnh hồ sơ để đệ trình UNESCO đưa vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của Nhân loại.

Năm nay, các nghệ nhân Hát Xoan gần như có mặt tất cả các sự kiện quan trọng của Giỗ tổ: Trong lễ khai trương, khánh thành các hoạt động lớn nhỏ. Đáng chú ý hơn cả là tại Bảo tàng Hùng Vương - Phú Thọ sẽ diễn ra Liên hoan Tiếng hát làng Xoan với sự tham gia của 15 CLB và phường Xoan.

Theo thống kê, hiện di sản đang đệ trình UNESCO này chỉ còn 4 phường Xoan cổ với 69 nghệ nhân trên 70 tuổi từng trình diễn Hát Xoan trước năm 1945. Trước đây nghệ thuật Hát cửa đình này từng lan tỏa khắp các làng quê đôi bờ sông Lô, sông Hồng với cộng đồng Xoan lên tới 30 làng trong 18 xã của tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc.

Nhưng hiện chỉ còn 13/30 cửa Đền Đình xưa thường đón các nghệ nhân Hát Xoan về trình diễn. Cuộc ra quân với 15 CLB và phường Xoan tại Liên hoan lần này chính là cuộc biểu dương sức sống, phát huy giá trị của di sản này rất đáng ghi nhận trước thềm UNESCO xét vinh danh.

Trong dịp Giỗ tổ năm nay, Hội thảo Khoa học quốc tế Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên trong xã hội đương đại - Nghiên cứu trường hợp tín ngưỡng thờ Hùng Vương ở VN sẽ được tổ chức với sự tham gia đông đảo học giả quốc tế và VN.

Hội thảo là một trong những hoạt động quan trọng trong tiến trình xây dựng Hồ sơ Quốc gia đệ trình UNESCO. Ông Phạm Quang Thao - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ khẳng định: “Đây là một trong những điểm nhấn và cũng là một nét mới của GTHV - LHĐH 2011”.

Rộn ràng vào hội

Ngày 9/3 Tân Mão (tức 11/4/2011), nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch cùng diễn ra trên khắp địa bàn Khu di tích lịch sử Đền Hùng và TP Việt Trì, Phú Thọ. Tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, Hội trại văn hóa, liên hoan NTQC với hơn 200 diễn viên, nhạc công đến từ 13 huyện, thành Phú Thọ cùng các chương trình biểu diễn của các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp tưng bừng suốt sáng đến tối.

Trong khi đó, tại TP Việt Trì, các hoạt động thể thao cũng chính thức khởi động với Hội thi Bơi chải trên sông Lô - tại Đền Tam Giang, phường Bạch Hạc và Giải bóng chuyền vô địch quốc gia - Cúp Hùng Vương 2011 chính thức khai mạc tại Nhà thi đấu TDTT tỉnh Phú Thọ. Trong dịp này, nhiều tour tuyến du lịch thăm Đền Hùng và tham dự Giỗ tổ Hùng Vương cũng được các công ty lữ hành lên chương trình từ rất sớm...

Thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách thập phương về với Giỗ tổ, ngoài những hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch kể trên chính là các sản vật độc đáo của các địa phương trình làng trong dịp này. Không có nhiều sản vật được ghi nhận là kỷ lục VN như dịp Giỗ tổ 2010 nhưng Phú Thọ sẽ làm nhiều người bất ngờ với sản vật địa phương độc đáo. Đó là con gà trống 7kg được chăm bẵm, giấu lẹm trong nhiều năm ở huyện Cẩm Khê hay những đôi gà 9 cựa đã trở thành thương hiệu của gà Tân Sơn - Phú Thọ. Cũng từ năm nay, Nhà trưng bày hoa phong lan tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng sẽ chính thức đi vào trưng bày, hoạt động...

Theo VH