GS Từ Giấy - một huyền thoại của ngành dinh dưỡng thế giới

GS Từ Giấy - Ảnh: Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Ngày 8/11, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cùng với những học trò, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình đã tổ chức lễ kỷ niệm 90 năm ngày sinh của GS Từ Giấy (1921 - 2009) - một trong 20 người được thế giới vinh danh là “Huyền thoại sống của dinh dưỡng thế giới” với tên “Nhớ GS Từ Giấy”.

GS Từ Giấy là người có công đầu trong xây dựng Viện Dinh dưỡng thành một viện đầu ngành, có công lớn đào tạo nhiều cán bộ dinh dưỡng Việt Nam. Sau khi nghỉ hưu, ông đã cùng đồng nghiệp thành lập Hội Dinh Dưỡng Việt Nam và là Chủ tịch đầu tiên của Hội.

GS Từ Giấy cùng đồng đội đã có nhiều đóng góp vào thắng lợi trong chiến tranh giải phóng Tổ quốc, mà trực tiếp là đóng góp vào công tác vệ sinh phòng bệnh, chăm lo sức khỏe cho bộ đội. 

Ông cũng là người sáng lập kiêm chủ bút của tờ Vui Sống, một tờ báo với những lời bình luận, hướng dẫn dí dỏm, dễ hiểu về dinh dưỡng, vệ sinh, dịch tễ cho bộ đội trên khắp các chiến trường.

Với mong muốn cải thiện bữa ăn của người Việt Nam, GS đã đưa vào cuộc sống những sáng kiến còn lưu danh đến nay là  "Gạo 4 túi", "Rau rừng", "Trạm chế biến ở chiến trường", "Lương khô N70, N71"  và những sáng kiến này đã mãi gắn với tên tuổi của ông.

Một sáng kiến khác, có thể nói là rất lớn của ông đó là việc phát minh ra mô hình VAC - một đáp án cho bài toán cải thiện bữa ăn, phòng chống suy dinh dưỡng và góp phần thiết thực xóa đói giảm nghèo. Đấy không chỉ là một khẩu hiệu giản đơn mà là cả quá trình nghiên cứu sâu sắc về dinh dưỡng, về vệ sinh, về nông nghiệp và về xã hội.

Hơn nửa thế kỷ làm khoa học, GS Từ Giấy đã có nhiều công trình nghiên cứu có giá trị, nhiều đầu sách và các xuất bản xuất sắc về học thuật trong và ngoài nước.

Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh cùng gia đình, bạn bè đồng nghiệp của GS Từ Giấy tại lễ kỷ niệm 90 năm ngày sinh của ông - Ảnh: Từ Lương

"Nhà dinh dưỡng xuất sắc nhất châu Á"

GS Từ Giấy đã nhận danh hiệu Anh hùng Lao động, Thầy thuốc Nhân dân, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học Công nghệ, Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng.

Năm 1993, tạp chí "Những vấn đề dinh dưỡng lâm sàng" châu Á - Thái Bình dương đã bình chọn GS Từ Giấy là người đầu tiên để trao giải thưởng "Nhà dinh dưỡng xuất sắc nhất châu Á".

Tháng 3 năm 2008, ông được Ủy ban Dinh dưỡng Liên Hiệp quốc trao giải thưởng “Nhà khoa học đã suốt đời cống hiến cho sự nghiệp dinh dưỡng”.

Tháng 10/2009 tại Hội nghị quốc tế về dinh dưỡng XIX (tại Thái Lan), GS Từ Giấy được vinh danh là 1 trong 20 “Huyền thoại sống của ngành dinh dưỡng thế giới”,  ghi nhận những đóng góp lớn lao ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế.

“Suy nghĩ lại, tôi vẫn thấy những kiến thức, đóng góp của ông như vẫn là kiến thức mới, như vừa mới nói hôm qua và đến nay vẫn còn hiệu lực”, Đại tá Vũ Quốc Bình, Phó cục trưởng Cục Quân y bày tỏ cảm nhận của hậu sinh về một bậc tiền bối.

Đối với nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh, người bạn thân thiết của GS Từ Giấy thì ông là chính là biểu hiện sinh động của tấm gương vượt khó vươn lên trong những hoàn cảnh khó khăn nhất của bản thân và đất nước để học tập, nghiên cứu khoa học và đóng góp thiết thực vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Nguyệt Hà