Hướng dẫn phòng ngừa các bệnh dễ lây nhiễm dịp cận Tết

Toàn cảnh buổi trực tuyến. Ảnh: VGP

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), tính đến tháng 11/2015, cả nước đã ghi nhận 82 ca nhiễm mới bệnh liên cầu khuẩn lợn, trong đó có 10 ca tử vong. Chỉ trong 3 tháng (từ tháng 8-10/2015), đã có 5 ca tử vong trong tổng số 32 ca mắc mới. Riêng tại Hà Nội, thống kê của Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội cho thấy từ đầu năm đến nay, đã có 17 trường hợp nhiễm liên cầu khuẩn lợn, trong đó có 2 ca tử vong.

Đối với bệnh sốt xuất huyết, từ đầu năm đến nay cả nước đã ghi nhận gần 70.000 ca nhiễm, làm 47 người tử vong, bệnh lưu hành ở 56/63 tỉnh, thành phố.

Ngoài ra, mùa đông xuân cũng là điều kiện thời tiết gây ra hàng loạt bệnh lây nhiễm khác như cúm, cúm gia cầm, tay-chân-miệng, sởi, Rubella…

Để thông tin tới người dân cách phòng chống và nhận diện các dịch bệnh mùa đông xuân, nhất là vào thời điểm cận Tết cũng như cách điều trị bệnh hiệu quả, vào lúc 9h sáng ngày 25/12, Cổng Thông tin Điện tử Chính phủ tổ chức cuộc Giao lưu trực tuyến với chủ đề “Phòng chống bệnh cúm, bệnh liên cầu lợn ở người và các bệnh truyền nhiễm mùa đông xuân”.

Buổi Giao lưu trực tuyến cũng nhằm mục đích kêu gọi sự vào cuộc quyết liệt và phối hợp hành động của ngành y tế và chính quyền các địa phương trong công tác phòng chống dịch bệnh.

Tham dự buổi Giao lưu có ông Nguyễn Trung Cấp, Trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương; ông Nguyễn Đức Khoa, Phó trưởng phòng Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế).

Chương trình được tường thuật trực tuyến trên Cổng TTĐT Chính phủ tại địa chỉ chinhphu.vn. 

Bác sĩ Nguyễn Đức Khoa, Phó Trưởng phòng Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế (người ngồi giữa). Ảnh: VGP

Bạn đọc Nguyễn Viết Nhân (Ninh Bình): Các bệnh truyền nhiễm mùa đông xuân phổ biến là các bệnh nào? Trong những bệnh truyền nhiễm này thì loại bệnh nào có khả năng biến chứng và tỷ lệ tử vong cao?

Bác sĩ Nguyễn Đức Khoa: Mùa đông xuân thời tiết thay đổi, nhiệt độ giảm, là điều kiện để các bệnh truyền nhiễm hô hấp, tiêu hóa và các bệnh lây truyền từ động vật sang người phát triển mạnh như: Bệnh cúm, sởi, thủy đậu, tiêu chảy, cúm gia cầm A/H5N1, liên cầu lợn... bệnh nào cũng có thể diễn biến nặng gây tử vong, nhưng các bệnh gây biến chứng và tỉ lệ tử vong cao hơn là cúm A/H5N1, liên cầu lợn, sởi.

Bạn đọc Trần Thị Thảo (Hưng Yên): Bệnh lợn tai xanh và bệnh liên cầu khuẩn ở lợn có giống nhau không? Ngoài những thiệt hại về kinh tế, bệnh gây nguy hiểm đến sức khỏe con người như thế nào? Những đối tượng nào dễ bị nhiễm liên cầu khuẩn từ lợn và cách phòng tránh ra sao?

- Bệnh liên cầu khuẩn lợn ở người lây truyền qua đường nào?

BS Nguyễn Trung Cấp: Bệnh lợn tai xanh và bệnh liên cầu lợn là 2 bệnh hoàn toàn khác nhau. Bệnh lợn tai xanh là do 1 loại virus gây ra ở lợn còn bệnh liên cầu lợn là do 1 loại vi khuẩn có tên khoa học là Streptococcus suis gây ra. Tuy nhiên 2 bệnh này có 1 số mối liên hệ với nhau. Bình thường ở đàn lợn khỏe cũng có một số lợn mang liên cầu lợn ở hầu họng, da, đường tiêu hóa và sinh dục. Tuy nhiên ở đàn lợn bị bệnh tai xanh thì do sức đề kháng của lợn bị giảm nên số lợn mang liên cầu lợn có thể tăng và vi khuẩn liên cầu lợn có thể xâm nhập vào nhiều cơ quan khác như máu, thịt và các nội tạng nên nguy cơ lây nhiễm sang cho người qua tiếp xúc và ăn các sản phẩm lợn chưa nấu chín cao hơn.

Liên cầu lợn thường gây 2 thể bệnh chính ở người: Thể nhiễm trùng huyết và thể viêm màng não mủ. Với thể nhiễm trùng huyết thường có tình trạng sốc, suy đa tạng và hoại tử. Việc điều trị sẽ rất tốn kém và nguy cơ tử vong cao. Với thể viêm màng não mủ thường bệnh nhân có hôn mê, quá trình điều trị kéo dài và có nhiều di chứng như điếc tai,… 

Đối tượng dễ bị nhiễm liên cầu lợn là những người tiếp xúc trực tiếp với lợn mang mầm bệnh như người chăn nuôi, chăm sóc giết mổ lợn và những người ăn những sản phẩm có mang liên cầu lợn chưa được nấu chín như tiết canh, nem chạo hoặc tràng, lòng, các sản phẩm trần tái. 

Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương (bên trái). Ảnh: VGP

Bạn đọc Nguyễn Huy Hoàng (Bình Định): Tôi nghe nói có bệnh cúm lợn, vậy bệnh này có lây sang cho người không? Nếu có thì qua hình thức nào, triệu chứng ra sao? Làm thế nào để phòng bệnh?

BS Nguyễn Trung Cấp: Virus cúm A có rất nhiều chủng khác nhau và chúng có thể gây bệnh ở người và một số động vật, trong đó có lợn. Tuy nhiên danh từ cúm lợn thường được chỉ chủng cúm A (H1N1). Đây là một chủng cúm được cho rằng có nguồn gốc lai tạp từ cúm ở người, ở lợn và ở chim. Chủng cúm này có khả năng lây lan mạnh và đã gây ra vụ đại dịch năm 2009 và bây giờ trở thành chủng cúm mùa lưu hành. Bệnh cúm thường lây qua đường hô hấp. 

Các triệu chứng của bệnh cúm thường biểu hiện: Người bệnh có sốt cao, đau đầu, đau mỏi người, đau họng, hắt hơi, ho và chảy nước mũi. Các triệu chứng này có thể tồn tại trong vòng 3 đến 7 ngày nhưng sau khi khỏi bệnh còn có thể mệt mỏi kéo dài.  

Để phòng bệnh chúng ta phải áp dụng các biện pháp phòng bệnh lây qua đường hô hấp: Người bệnh nên đeo khẩu trang để tránh ho phát tán mầm bệnh ra ngoài. Khi có dịch bệnh hạn chế tập trung ở những nơi đông người và kín như phòng họp, các phương tiện giao thông công cộng. Nên đeo khẩu trang và rửa tay.

Bạn đọc Hà Thị Thu Hương (Bình Dương): Sởi, thủy đậu là bệnh truyền nhiễm phổ biến và dễ mắc nhất trong mùa đông xuân. Thời gian gần đây, đã có nhiều biến chứng nguy hiểm từ các bệnh này thậm chí đã có trường hợp tử vong… Vậy cơ quan chuyên môn khuyến cáo thế nào để người dân có biện pháp phòng tránh tốt nhất? 

BS Nguyễn Đức Khoa: Trước mùa đông xuân, Bộ Y tế đã yêu cầu Sở Y tế của các tỉnh thành phố chủ động triển khai các biện pháp phòng chống dịch, đặc biệt là phòng chống các bệnh dễ bùng phát trong mùa đông xuân. Ngành Y tế cũng liên tục cung cấp các thông tin về tình hình dịch bệnh về nguy cơ lây nhiễm bệnh, khuyến cáo các biện pháp phòng chống các dịch bệnh mùa đông xuân trên các phương tiện thông tin đại chúng và các kênh truyền thông khác.  

Đối với người dân, để phòng chống bệnh truyền nhiễm dễ phát sinh trong mùa đông xuân, ngành Y tế khuyến cáo người dân cần giữ gìn sức khỏe, đảm bảo vệ sinh cá nhân, dinh dưỡng đầy đủ, giữ ấm cho cơ thể, đặc biệt đối với trẻ em, đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ để phòng các bệnh có vaccine như bệnh sởi, thủy đậu; không vận chuyển buôn bán sử dụng gia cầm, gia súc bị bệnh để tránh các bệnh lây truyền từ động vật sang người. 

Bạn đọc Hoàng Thu Hằng (TPHCM): Trường học là nơi trẻ em thường tiếp xúc với nhau thông qua việc mượn đồ dùng học tập, các trò chơi… đây là môi trường thuận lợi cho các căn bệnh truyền nhiễm lây lan. Vậy khi trẻ bị mắc bệnh có nhất thiết phải cho trẻ nghỉ học không? Nếu không thì cần làm thế nào để ngăn chặn nguy cơ bệnh lan rộng? 

BS Nguyễn Đức Khoa: Các bệnh thường gặp trong mùa đông xuân như tay chân miệng, cúm, sởi,… đều lây qua đường hô hấp và tiếp xúc nên trẻ em tại các trường học, nhà trẻ, lớp mẫu giáo, nơi trông giữ trẻ dễ có nguy cơ lây các bệnh truyền nhiễm do tập trung đông người, dùng chung đồ dùng học tập, đồ chơi, đồ dùng học tập, vì vậy, khi trẻ bị bệnh truyền nhiễm cần được cho nghỉ cách ly tại nhà, chỉ cho trẻ đi học trở lại khi trẻ đã hết bệnh và hết khả năng lây lan theo hướng dẫn của cán bộ y tế đề phòng bệnh cho trẻ khác tại các trường học.  

Bạn đọc Trần Nguyễn Lưu Ly (Hải Dương): Con tôi năm nay 3 tuổi. Năm ngoái cháu đã bị mắc bệnh chân tay miệng rồi, vậy bệnh này có dễ bị mắc lại không?Nguồn gốc gây bệnh từ đâu? Ngoài việc vệ sinh sạch sẽ thì còn cần phải làm những gì để phòng bệnh?

BS Nguyễn Trung Cấp: Bệnh tay chân miệng khi đã mắc vẫn có nguy cơ mắc lại. Bệnh này do virus đường ruột thuộc họ Enterovirrus gây ra và dễ dàng lây lan qua đường tiêu hóa.

Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh này nên việc phòng bệnh bằng đảm bảo vệ sinh và cách ly trẻ bị bệnh vẫn là biện pháp phòng bệnh chính.

Bạn đọc Nguyễn Thảo Nguyên (Hà Nội): Con tôi nói trong trường học cô giáo ít nhắc rửa tay, vậy hiện nay cơ quan y tế có biện pháp nào phối hợp với nhà trường để phòng tránh các bệnh truyền nhiễm cho trẻ tại các cơ sở giáo dục không?

BS Nguyễn Đức Khoa: Rửa tay là một biện pháp rất hiệu quả để phòng chống các bệnh truyền nhiễm đặc biệt các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, tiêu hóa, tiếp xúc. Thói quen rửa tay cần được hình thành từ nhỏ. Vì vậy đối với trẻ nhỏ cần sự nhắc nhở của người lớn tại gia đình và trường học để trẻ hình thành thói quen. Hiện nay, ngành Y tế phối hợp với ngành Giáo dục đã xây dựng rất nhiều mô hình trường học nâng cao sức khỏe, trong đó đã trang bị những thiết bị, cung cấp nước sạch, xà phòng và tổ chức các hoạt động tuyên truyền để trẻ rửa tay bằng xà phòng.  

Đồng thời triển khai các buổi truyền thông giáo dục sức khỏe cho giáo viên, học sinh, phụ huynh về các bệnh truyền nhiễm, cách phòng tránh và cách chăm sóc khi trẻ bị nhiễm bệnh. Tổ chức các hoạt động vệ sinh môi trường, diệt loăng quăng bọ gậy để phòng chống các bệnh do muỗi truyền. Theo dõi sát sức khỏe của học sinh, kịp thời phát hiện những trẻ bị nhiễm bệnh truyền nhiễm để cách ly và điều trị tránh lây lan.

Bạn đọc Phạm Thị Thúy Quỳnh (Vĩnh Phúc): Tôi thấy các trường hợp mắc bệnh tay chân miệng thường diễn biến rất nhanh đến tử vong. Triệu chứng thường rất khó phân biệt được với sốt thông thường. Do đó việc phát hiện đúng bệnh là rất khó. Vậy tôi xin hỏi, khi nào và với những triệu chứng nào thì nên cho trẻ đến cơ sở y tế là kịp thời nhất để bảo đảm không ảnh hưởng đến tính mạng?

BS Nguyễn Trung Cấp: Bệnh tay chân miệng trong giai đoạn đầu thường chỉ có triệu chứng sốt cao, tiêu chảy và thường không khác nhiều lắm so với các bệnh nhiễm trùng khác. Một số bệnh nhân có thể diễn biến nặng ngay từ những ngày đầu nên trong những vụ dịch tay chân miệng nên thận trọng và cho trẻ đến khám tại các cơ sở y tế khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh để được thầy thuốc tư vấn nên điều trị tại nhà hay phải nhập viện.

Bạn đọc Lê Văn Nam (TPHCM): Muỗi gây dịch sốt xuất huyết thường xuất hiện vào thời điểm nào, phòng chống muỗi gây bệnh thế nào cho hiệu quả?Ở khu vực tôi sống đang có một số người mắc sốt xuất huyết, như vậy nếu bị muỗi đốt tôi sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao có đúng không?

BS Nguyễn Trung Cấp: Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết là loại muỗi vằn. Chúng thường tăng cường hoạt động vào những lúc có ánh sáng yếu như chiều tối hoặc sáng sớm, hoặc ở những căn nhà tối tăm thì chúng hoạt động cả ngày.

Biện pháp phòng chống muỗi gây bệnh hữu hiệu nhất là loại bỏ những môi trường sinh sống của lăng quăng (ấu trùng muỗi) như các vũng nước đọng, các mảnh bình, lọ vỡ hoặc chum, vại, lọ hoa... Ngoài ra có thể áp dụng các biện pháp diệt muỗi khác như phun thuốc muỗi, mặc quần áo kín, dùng các thuốc xua đuổi muỗi hoặc dùng các loại bẫy, vợt diệt muỗi.

Ở khu vực bạn đang có dịch sốt xuất huyết thì khi bị muỗi đốt, bạn hoàn toàn có nguy cơ bị muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết.

Bạn đọc Vũ Hà Thư (Hà Nội): Có nên sử dụng các loại hóa chất bán ngoài thị trường để tự phun trừ muỗi không, hay nhất thiết phải phun thuốc của trung tâm y tế?

BS Nguyễn Đức Khoa: Các hóa chất diệt muỗi được ngành Y tế sử dụng hiện nay đều đã được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo về hiệu quả và an toàn, được nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng và được các cơ quan chuyên môn của Bộ Y tế khảo nghiệm, cấp phép. Các hóa chất này có hiệu quả diệt muỗi cao và an toàn cho sức khỏe. Chúng tôi khuyến cáo người dân nên phối hợp với ngành Y tế trong các đợt phun hóa chất diệt muỗi đảm bảo tất cả các hộ gia đình, tất cả các tầng, phòng trong hộ gia đình được phun hóa chất thì mới đảm bảo được hiệu quả diệt muỗi trong cộng đồng.

Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết không đậu trên tường thường đậu trên các giá thể vải như rèm cửa, quần áo nên để diệt muỗi truyền sốt xuất huyết phải phun hóa chất bằng biện pháp phun không gian bằng máy phun chuyên dụng với hạt hóa chất có thể tích cực nhỏ lơ lửng trong không trung mà không phun tồn lưu trên tường. Vì vậy người dân khi sử dụng hóa chất diệt muỗi cần lựa chọn những sản phẩm được cơ quan y tế cấp phép hướng dẫn cách sử dụng để đảm bảo hiệu quả và an toàn không sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc trôi nổi trên thị trường, không được cấp phép và hướng dẫn của ngành Y tế.

Bạn đọc Trần Thu Hằng (Hà Nội): Tôi được biết bệnh phỏng dạ thường xuất hiện vào mùa đông xuân, là bệnh truyền nhiễm. Xin hỏi, triệu chứng nhận biết bệnh như thế nào, cách phòng tránh để bệnh không lây lan, nhất là đối với trẻ nhỏ?

BS Nguyễn Trung Cấp: Bệnh phỏng dạ là tên dân gian dùng để chỉ bệnh thủy đậu. Bệnh này do virus thuộc họ Herpesviridae gây ra. Thường người bệnh sẽ bị sốt cao, đau họng, sau đó xuất hiện các ban, phỏng nước trên da. Các mụn phỏng thường diễn biến ban đầu là các nốt ban đỏ, sau đó hình thành các phỏng nước trong kích thước khoảng 3 đến 5 mm. Một số mụn nước có thể có màu đục. Các phỏng này nếu vỡ sẽ thành các vết trợt và có thể bội nhiễm vi khuẩn. Nếu không vỡ, chúng sẽ xẹp đi sau 3 đến 4 ngày. Các phỏng này thường mọc không đồng thời nên ở một vùng da có thể có nhiều phỏng ở các độ tuổi khác nhau và thường bệnh kéo dài khoảng 6 đến 10 ngày.

Bệnh có thể lây lan qua đường hô hấp và tiếp xúc với các dịch tiết của các phỏng nước nên cách phòng tránh phải đảm bảo cách ly trẻ bị bệnh. Bệnh thủy đậu hiện nay đã có vắc xin phòng bệnh.

Bạn đọc Nguyễn Tố Anh (Hải Phòng): Bé nhà tôi bị nổi mẩn từng đám khắp người được 3 hôm nay, tôi đọc thông tin trên mạng thấy những triệu trứng của con tôi rất giống bệnh rubella, bị nổi mẩn khắp người, nhưng không bị sốt, bị ho nhiều về ban đêm. Tôi có cho con uống thuốc ho nhưng vẫn không đỡ. Xin cho hỏi có phải con tôi bị rubella không? Bệnh này có nguy hiểm lắm không và có biện pháp chữa trị gì không?

 BS Nguyễn Trung Cấp: Có rất nhiều bệnh lý có biểu hiện bằng nổi mẩn như dị ứng, các loại sốt phát ban trong đó có rubella. Nhìn chung, bệnh rubella nguy hiểm ở phụ nữ có thai vì thường hay gây dị tật thai nhi nhưng thường khá lành tính ở các đối tượng khác. Để xác định cháu có bị rubella hay không hoặc bị các bệnh khác nên đưa cháu đến khám ở các cơ sở y tế.

Bạn đọc Vũ Phạm Anh Thư (Quảng Ninh): Vào mùa đông xuân, khí hậu lạnh, độ ẩm cao như là điều kiện để vi rút gây bệnh phát triển, một số bệnh như cúm, các bệnh đường hô hấp và tiêu chảy luôn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng. Do đó, việc chủ động phòng, chống dịch bệnh đóng vai trò quan trọng. Xin hỏi hiện nay cơ quan nào chịu trách nhiệm theo dõi để phòng, chống dịch bệnh trong cộng đồng? Trong trường hợp xảy ra dịch tại khu dân cư, cần thông báo đến cơ quan nào?

BS Nguyễn Đức Khoa: Theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm cơ quan chịu trách nhiệm phòng chống bệnh dịch trong cộng đồng là Ủy ban nhân dân các cấp. Ngành Y tế chịu trách nhiệm theo dõi dự báo tình hình dịch bệnh trên địa bàn và tham mưu cho chính quyền địa phương để chỉ đạo triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh. Hầu hết các dịch bệnh hiện nay liên quan nhiều đến các thói quen không có lợi cho sức khỏe như ăn uống không hợp vệ sinh, ăn thức ăn tái, sống như gỏi, nem, tiết canh, ăn thịt gia súc gia cầm ốm chết… môi trường sinh hoạt không đảm bảo, tích trữ nhiều dụng cụ chứa nước trong hộ gia đình là điều kiện để các véc tơ truyền bệnh như ruồi, muỗi phát triển, không thường xuyên vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng… Vì vậy, để phòng chống dịch bệnh hiệu quả và triệt để cần có sự tham gia của cấp chính quyền, ngành Y tế, các ban ngành đoàn thể và toàn thể người dân.

Trong trường hợp nghi ngờ dịch bệnh xảy ra tại khu dân cư, người dân cần thông báo ngay tới các cấp chính quyền hoặc ngành Y tế để xác minh và có biện pháp xử lý kịp thời. Hiện nay, tất cả các đơn vị y tế đã có số điện thoại đường dây nóng để tiếp nhận thông tin phản ánh về tình hình dịch bệnh truyền nhiễm.

Bạn đọc Trần Văn Linh (TPHCM): Những năm gần đây, trên thế giới, số lượng các bệnh truyền nhiễm có xu hướng gia tăng, tính chất nguy hiểm và diễn biến phức tạp. Đặc biệt xuất hiện một số bệnh truyền nhiễm mới như Ebola, MERS-CoV, SARS, cúm A(H5N1), cúm A(H1N1)... là những bệnh lây lan cao trong cộng đồng. Xin hỏi hiện nay để giảm thiểu nguy cơ bùng phát của dịch bệnh, đặc biệt trong mùa đông xuân, Bộ Y tế có giải pháp gì để hạn chế những bệnh truyền nhiễm lây truyền qua biên giới?

BS Nguyễn Đức Khoa: Để phòng chống các bệnh dịch mới nổi có nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia để phòng chống cho từng loại dịch bệnh này trong đó có kế hoạch cụ thể cho từng tình huống như tình huống dịch chưa xâm nhập vào Việt Nam, tình huống dịch đã xâm nhập vào Việt Nam và có những ca tản phát, tình huống dịch lan rộng trong cộng đồng.

Năm 2015, Việt Nam đã thành công trong việc ngăn chặn dịch bệnh Ebola, MERS-CoV, cúm A/H7N9 xâm nhập vào Việt Nam. Bộ Y tế theo dõi sát tình hình dịch bệnh trên thế giới, tổ chức kiểm dịch chặt chẽ tại các cửa khẩu, phát hiện sớm những người nghi ngờ mắc bệnh để cách ly điều trị kịp thời, áp dụng các tờ khai hải quan, để sàng lọc những người nhập cảnh từ các khu vực dịch bệnh. Đồng thời, có khuyến cáo phòng chống dịch bệnh cho công dân Việt Nam đi công tác, du lịch vào khu vực có dịch bệnh lưu hành. Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Công Thương, các ngành chức tăng ngăn chặn tình trạng nhập lậu gia súc gia cầm qua biên giới, hạn chế đến mức thấp nhất nguy cơ các dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người xâm nhập vào Việt Nam.

Bạn đọc Nguyễn Tố Tâm (Nam Định): Để phòng tránh bệnh cúm trong mùa đông xuân, tôi dự định đi tiêm vắc xin phòng cúm. Xin hỏi vắc xin cúm có bảo đảm đạt hiệu quả bảo vệ 100% không và có tác dụng trong bao lâu? Tại sao có một số trường hợp đã tiêm vắc xin cúm rồi nhưng vẫn bị mắc bệnh?

BS Nguyễn Đức Khoa: Vắc xin đã góp phần loại trừ, thanh toán, cũng như giảm số mắc tử vong của rất nhiều bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, không có vắc xin nào có thể đạt hiệu quả bảo vệ 100%. Vi rút cúm có rất nhiều tuýp khác nhau, vắc xin cúm hiện nay có thể phòng từ 3 đến 4 tuýp vi rút cúm có trong vắc xin cúm A/H1N1, cúm A/H3N, tuýp cúm B và chỉ đạt hiệu quả bảo vệ từ 96-97% cho những tuýp vi rút cúm này và không có hiệu quả bảo vệ cho tuýp vi rút cúm khác và chỉ có tác dụng trong thời gian 6 tháng đến 1 năm. Vì vậy, có người đã tiêm vắc xin nhưng không có đáp ứng miễn dịch nên vẫn mắc các tuýp cúm có trong vắc xin và vẫn có thể mắc các tuýp cúm khác không có trong vắc xin. Vắc xin cúm cần tiêm nhắc lại hằng năm.

Bạn đọc Nguyễn Thị Linh (Thái Bình): Tôi đang cho con bú nhưng lại hay bị cúm, xin hỏi làm thế nào để phòng ngừa và trị cúm hiệu quả? Lúc bị cúm tôi có phải kiêng cho em bé bú không và làm thế nào để em bé không bị lây cúm từ mẹ?

BS Nguyễn Trung Cấp: Với bệnh cúm hiện nay đã có vắc xin phòng bệnh, tuy nhiên hiệu lực của vắc xin cúm thường chỉ kéo dài trong 1 năm nên hằng năm vẫn phải đi tiêm phòng. Bệnh cúm lây truyền qua đường hô hấp nên bản thân việc cho con bú không làm lây truyền qua sữa nhưng vẫn có nguy cơ truyền bệnh cho em bé qua việc ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc trực tiếp. Khi bị cúm, bạn nên lưu ý đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên để hạn chế nguy cơ lây lan cho người khác, trong đó có em bé.

Bạn đọc Lê Ngọc Mai (Thái Nguyên): Tôi được biết khi thời tiết chuyển sang mùa xuân cũng là cơ hội cho nhiều bệnh truyền nhiễm phát triển trong đó có hội chứng viêm màng não, nhất là ở trẻ nhỏ. Xin hỏi những dấu hiệu bệnh viêm nàng não ở trẻ em và cách điều trị như thế nào?

BS Nguyễn Trung Cấp: Ở trẻ nhỏ, khi bị viêm màng não thường có các biểu hiện sốt, quấy khóc (ở trẻ lớn có thể kêu đau đầu), buồn nôn hoặc nôn, nôn vọt. Giai đoạn muộn hơn có thể có các biểu hiện mệt lả, li bì, lơ mơ hoặc hôn mê.

Bệnh viêm màng não ở trẻ em có thể do vi khuẩn, virus hoặc là lao. Bệnh bắt buộc phải điều trị tại bệnh viện. Tùy theo từng căn nguyên và độ nặng mà thầy thuốc sẽ lựa chọn các biện pháp điều trị phù hợp.

Bạn đọc Nguyễn Thu Hiền (meetoo@...): Cháu nhà tôi năm nay được 4 tuổi, do mùa đông xuân năm nay, thời tiết nóng lạnh thất thường, nên cháu hay bị ho, sổ mũi, có đờm ở cổ họng. Tôi đã cho cháu sử dụng các phương pháp dân gian như uống chanh đào ngâm mật ong, rửa mũi bằng nước muối sinh lý…Tuy nhiên, 2 ngày hôm nay, tôi thấy xung quanh cổ và sau gáy của cháu nổi các hạch nhỏ, sờ vào không đau. Các chuyên gia cho tôi hỏi, các hạch này có nguy hiểm với trẻ nhỏ không, có cần thiết phải đưa cháu vào viện không vì tôi có nghe nói sau khi khỏi ốm, các hạch đó sẽ tự mất, có đúng không?

BS Nguyễn Trung Cấp: Các viêm nhiễm vùng hầu họng thường đi kèm với tình trạng phản ứng của các hạch vùng quanh cổ và các hạch này sẽ tự nhỏ lại khi tình trạng viêm nhiễm hết đi. Tuy nhiên cũng có nhiều bệnh lý nguy hiểm khác có biểu hiện ban đầu là các hạch nổi to ở vùng quanh cổ và gáy. Nếu tình trạng viêm họng của cháu đã đỡ mà các hạch này không nhỏ đi thì nên đưa cháu đến bệnh viện khám, xác định.

Bạn đọc Thùy Lâm (Hà Nội): Tôi được biết, mỗi khi mùa đông xuân tới – thời điểm lây lan nhiều dịch bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là môi trường trong bệnh viện. Vậy phải làm thế nào để tránh lây nhiễm chéo cho trẻ mỗi khi tôi phải đưa cháu đi khám, thưa bác sĩ?

BS Nguyễn Trung Cấp: Mùa đông xuân là thời điểm có nhiều dịch bệnh bùng phát, trong đó có các bệnh lây truyền qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp. Bất cứ một môi trường tập trung đông người nào cũng là cơ hội cho các bệnh này lây lan rộng, trong đó có môi trường bệnh viện.

Để đảm bảo việc tránh lây chéo cho trẻ em khi đi khám nên sử dụng các biện pháp phòng hộ cá nhân như đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng khi tiếp xúc với các bề mặt có nhiều người tiếp xúc như tay nắm cửa, lan can cầu thang, nút bấm thang máy… Ngoài ra cũng nên tuân thủ việc phân tuyến khám chữa bệnh, tránh tập trung quá đông gây quá tải ở các bệnh viện trung ương, làm gia tăng nguy cơ lây lan bệnh.

Bạn đọc Ngọc Lê (Lâm Đồng): Cho tôi hỏi có phải các bệnh truyền nhiễm hiện nay rất khó chữa không, ví dụ như bệnh tay chân miệng, bệnh sốt xuất huyết… chưa có vaccine phòng bệnh và số ca tử vong lại tăng hơn trước?

BS Nguyễn Đức Khoa: Hiện nay chúng ta đang chịu gánh nặng bệnh tật kép là bệnh truyền nhiễm và bệnh không lây nhiễm trong đó bệnh truyền nhiễm vẫn còn chiếm tỷ lệ mắc và tử vong cao. Nhiều bệnh truyền nhiễm có thể lây lan rộng trong cộng đồng, gây ra những vụ dịch lớn, gây tổn thất về sức khỏe, kinh tế và gây hoang mang trong xã hội. Bên cạnh những bệnh truyền nhiễm đã có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu, thì còn nhiều bệnh truyền nhiễm hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh và thuốc điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, tất cả các bệnh truyền nhiễm đều có thể dự phòng được. Vì vậy, chúng tôi khuyến cáo người dân tích cực chủ động các biện pháp phòng chống dịch bệnh như tiêm vắc xin, có lối sống lành mạnh, đảm bảo vệ sinh môi trường sống, vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống, tập luyện nâng cao sức khỏe, phối hợp với chính quyền ngành y tế, triển khai các biện pháp phòng chống để ngăn chặn dịch phát sinh phát triển trong cộng đồng.

Bạn đọc Nguyễn Thị Thu (Thái Bình): Thưa bác sĩ, con tôi 4 tuổi cháu bị mắc bệnh hen phế quản từ một năm trước. Gia đình tôi đã đưa cháu đi khám ở Bệnh viện Bạch Mai. Xin bác sĩ tư vấn cách chăm sóc và điều trị tại nhà cho cháu như thế nào để giảm dần các cơn hen?

BS Nguyễn Trung Cấp: Với các trẻ bị bệnh hen nên cho trẻ được theo dõi, giám sát theo Chương trình phòng, chống hen tại các bệnh viện địa phương. Trong gia đình nên hạn chế các yếu tố có thể kích hoạt các cơn hen của trẻ như: hạn chế nuôi động vật như chó, mèo, chim; các hóa chất dễ bay hơi. Tránh trồng, cắm các loại hoa mà trẻ có bị dị ứng phấn hoa, đảm bảo môi trường tránh ẩm mốc và kiêng cho trẻ ăn những thức ăn mà trẻ bị dị ứng.

Bạn đọc Nguyễn Hải Linh (Hà Nội): Tôi bị cơ địa dị ứng, đặc biệt là viêm mũi dị ứng. Vào mùa xuân thường xuyên bị hắt hơi, sổ mũi, rất khó chịu. Xin hỏi nguyên nhân gây bệnh và có cách nào làm giảm bớt các triệu chứng  của bệnh?

BS Nguyễn Trung Cấp: Bệnh viêm mũi dị ứng là bệnh do cơ địa. Những điều kiện thuận lợi cho bệnh phát sinh là các yếu tố gây dị ứng như hóa chất, thức ăn, khói bụi, phấn hoa,… Các yếu tố này kích thích tình trạng viêm và dị ứng của bạn nên việc phòng tránh là hạn chế tiếp xúc với những yếu tố nguy cơ trên như hạn chế nuôi động vật rụng lông nhiều như chó, mèo, chim; các hóa chất dễ bay hơi; tránh trồng, cắm các loại hoa bị dị ứng phấn hoa, đảm bảo môi trường tránh ẩm mốc và kiêng ăn những thức ăn bị dị ứng.

Ngoài ra, có nhiều các bài thuốc đông y có hiệu quả tốt trong việc cải thiện cơ địa. Bạn nên đi khám ở các cơ sở đông y uy tín để được tư vấn cụ thể.

Nhóm PV