Huy động quỹ phát triển đất tại Hải Phòng: Chấm dứt đấu giá quyền sử dụng đất thô

Chi trả giải phóng mặt bằng chiếm hơn 30%

Năm 2008, huyện An Dương Hải Phòng đấu giá QSDĐ một lô đất ở khu vực thị trấn, số tiền trúng đấu giá tăng 6 tỷ đồng so với giá khởi điểm. Song khoản tiền chi trả bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) chiếm tới hơn 30% số thu. Đây là tình trạng chung ở nhiều địa phương. Tổng kết công tác này của huyện An Lão cho thấy, trong khoảng thời gian 2003-2007, tại địa phương có 54 điểm đấu giá QSDĐ thô, tổng giá trúng đấu giá tăng 7,6 tỷ đồng so với giá khởi điểm. Tuy nhiên, số tiền chi trả đền bù chiếm tới 7,5 tỷ đồng.

Lý giải vì sao đấu giá QSDĐ thô đạt kết quả thấp mà nhiều địa phương vẫn chọn hình thức này, tại hội nghị tổng kết công tác đấu giá QSDĐ giai đoạn 2003-2010, Chủ tịch UBND quận Hải An Phạm Văn Hưởng cho biết: Nguồn vốn cần cho bồi thường, giải phóng mặt bằng và xây dựng cơ sở hạ tầng đối với các dự án đấu giá QSDĐ rất lớn, song chủ yếu trông chờ vào ngân sách địa phương. Nhưng nguồn vốn này chỉ đáp ứng một phần nhu cầu chi trả bồi thường cho các hộ dân, lại không kịp thời. Nhiều dự án, sau khi phương án bồi thường được phê duyệt, quận không có vốn để chi trả; khi có vốn để chi trả, người dân không đồng tình vì thời gian thực hiện kéo dài. Tình trạng đấu giá thô diễn ra ở cả những dự án do Trung tâm Phát triển quỹ đất thực hiện. Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất Phạm Như Tình cho biết: Từ năm 2003 đến 2010, trung tâm thực hiện đấu giá QSDĐ 10 địa điểm, song có tới 8 địa điểm chưa có hạ tầng kỹ thuật.

Tạo vốn cho sản phẩm đấu giá đất

Xây dựng quỹ phát triển đất, tạo nguồn vốn ban đầu cho sản phẩm đấu giá QSDĐ là giải pháp được nhiều cấp, ngành đề xuất thực hiện. Tham luận tại hội nghị đánh giá kết quả công tác đấu giá QSDĐ trên địa bàn thành phố giai đoạn 2003-2010, Phó Giám đốc Sở Tài chính Phạm Thanh Dương đề xuất: Để công tác đấu giá QSDĐ vào nền nếp, có hiệu quả, bảo đảm đúng quy định, UBND thành phố hoàn chỉnh cơ chế, chính sách về đấu giá QSDĐ khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất; nhất là tạo quỹ để phục vụ đấu giá QSDĐ như phục vụ công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng.

Ý kiến này được sự đồng tình của đại biểu nhiều quận, huyện. Chủ tịch UBND quận Hải An Phạm Văn Hưởng kiến nghị: Quy chế đấu giá QSDĐ mới cần rõ về cơ chế, chính sách huy động, hoàn vốn đầu tư, tạo thuận lợi trong quá trình lập, triển khai thực hiện dự án, như khảo sát, quy hoạch chi tiết, lập dự án xây dựng hạ tầng, phương án bồi thường GPMB và xây dựng cơ sở hạ tầng. Phó Chủ tịch UBND huyện An Dương Nguyễn Ngọc Cải đề nghị thành phố hỗ trợ kinh phí GPMB, đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật ở các dự án đấu giá QSDĐ.

Giải pháp này rất cần thiết khi số lượng dự án đấu giá tăng. Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất Phạm Như Tình phân tích: Theo tổng hợp của Trung tâm Phát triển quỹ đất, trong 5 năm 2011-2015, thành phố dự kiến đấu giá QSDĐ 357 ha, thu 7.500 tỷ đồng. Như vậy, số lượng đất đưa vào đấu giá QSDĐ tăng gấp 5,6 lần so với giai đoạn 2003-2010. Hầu hết địa điểm đấu giá QSDĐ đều cần giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Nguồn kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng xây dựng hạ tầng dự kiến vào khoảng 12 tỷ đồng/ha; khoảng 1000 tỷ đồng/năm. Nếu không có sự hỗ trợ kinh phí ban đầu, việc đấu giá QSDĐ thô sẽ lặp lại. Do đó, nên có quỹ phát triển đất tạo vốn ban đầu cho dự án đấu giá QSDĐ. Quỹ phát triển đất được trích 30-50% nguồn thu hằng năm từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền đấu giá quyền sử dụng đất.
Được biết, ngày 12-5-2010, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định 40 ban hành quy chế mẫu về quản lý, sử dụng quỹ phát triển đất ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đây là điều kiện quan trọng để các ngành chức năng xem xét, sớm có quy chế huy động quỹ phát triển đất, chấm dứt tình trạng đấu giá đất thô.