Lập khung pháp lý cho phát triển chăn nuôi

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình tại Quốc hội về dự án Luật, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết ngành chăn nuôi gồm 2 lĩnh vực chủ yếu là các hoạt động chăn nuôi; sản xuất, kinh doanh thức ăn chăn nuôi theo 3 văn bản pháp lý là Pháp lệnh về giống vật nuôi do UBTV Quốc hội khóa XI ban hành ngày 24/3/2004; Nghị định số 8/2010/NĐ-CP ngày 5/2/2010 và Nghị định số 39/2017/NĐ-CP ngày 4/4/2017 do Chính phủ ban hành thay Nghị định số 08.

Tính đến nay, Pháp lệnh số 16 ra đời đã được 14 năm; Nghị định sô 08 đã ban hành được 8 năm, trong khi ngành vẫn chưa có luật.

Từ khi ban hành Pháp lệnh giống vật nuôi năm 2004 đến nay, sản lượng sản phẩm đã tăng trưởng gấp đôi trong thời gian 13 năm. Từ chỗ cả nước chỉ sản xuất được 2,5-2,7 triệu tấn thịt (năm 2005), đến nay đã tăng lên 5,4 triệu tấn. Sữa tăng từ 100.000 tấn/năm 2005 nay đã lên đến 800.000 tấn. Sản lượng trứng từ chỗ chỉ 4-4,5 tỷ quả thì năm 2016 đã đạt trên 9 tỷ quả.

Đối với ngành thức ăn chăn nuôi, từ chủ yếu sử dụng thức ăn đơn, phụ phẩm nông nghiệp, chăn nuôi tận dụng, đến nay, cơ bản đã sử dụng thức ăn công nghiệp ăn trực tiếp và Việt Nam đã có ngành sản xuất, kinh doanh thức ăn công nghiệp rất lớn với sản lượng năm 2016 đạt trên 20 triệu tấn (năm 2005 đạt 5 triệu tấn).

Cùng với việc phát triển mạnh, ngành chăn nuôi cũng phát sinh nhiều hệ lụy như vấn đề dịch bệnh; việc chăn nuôi trong khu dân cư, phát triển thiếu quy hoạch; kinh doanh giống giả, giống kém chất lượng; thức ăn kém chất lượng, sử dụng kháng sinh, chất cấm trong thức ăn chăn nuôi ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng…

Bên cạnh đó, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật ngành chăn nuôi cũng bộc lộ bất cập như chưa bao quát, điều chỉnh hết các hành vi có trong thực tế sản xuất, kinh doanh; một số quy định không còn phù hợp với các đạo luật mới và với thông lệ quốc tế… Đây là những vấn đề cần khắc phục.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, Luật Chăn nuôi được xây dựng nhằm thiết lập khung pháp lý điều chỉnh các quan hệ xã hội, kinh tế, môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm, phát triển ngành chăn nuôi phù hợp với phát triển kinh tế-xã hội. Thúc đẩy phát triển sản xuất ngành chăn nuôi, tạo ra nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người dân, tạo giá trị kim ngạch xuất khẩu, ứng phó với biến đổi khí hậu…

Những nội dung quy định trong Luật này phải phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành và thực tiễn quản lý, đặc biệt là phù hợp với Hiến pháp năm 2013, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật năm 2006, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hoá năm 2007, Luật Doanh nghiệp năm 2014, Luật Đầu tư năm 2014, Luật Bảo vệ môi trường năm 2014... Đáp ứng được yêu cầu quản lý thực tế sản xuất, kinh doanh ngành chăn nuôi, phù hợp với nền kinh tế thị trường. Tạo hành lang pháp lý cho người sản xuất, kinh doanh hiểu biết, dễ thực hiện và cơ quan quản lý thực hiện hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm.

Báo cáo thẩm tra dự án Luật do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng trình bày khẳng định dự án Luật đã thể chế hóa được các yêu cầu của Nghị quyết 05-NQ/TW ngày 1/11/2016 Hội nghị Trung ương 4 khóa XII.

Tuy nhiên, Báo cáo thẩm tra đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu cụ thể hóa yêu cầu về “đẩy mạnh thực hiện chương trình xây dựng thương hiệu nông sản Việt Nam; có chính sách phù hợp để phát triển và tiêu thụ đối với các nhóm sản phẩm xuất khẩu chủ lực, có lợi thế quốc gia, lợi thế địa phương và các đặc sản vùng, miền”; tiếp tục rà soát các quy định của dự thảo Luật liên quan đến điều kiện đầu tư và kinh doanh; đánh giá sự cần thiết và tác động của dự án Luật cho phù hợp với chủ trương cải cách thủ tục hành chính hiện nay.

Về phạm vi và đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật , Báo cáo thẩm tra bày tỏ cơ bản nhất trí với phạm vi và đối tượng điều chỉnh như dự thảo Luật.

Tuy nhiên đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung thêm quy định về nội dung hoạt động sản xuất, bảo quản, chế biến, thương mại sản phẩm chăn nuôi vào dự thảo Luật; nghiên cứu, xem xét bổ sung đầy đủ và toàn diện hơn các đối tượng vật nuôi trong thực tế, đồng thời chỉnh sửa các thuật ngữ về vật nuôi cho hợp lý hơn.

Nguyễn Hoàng