Ngang nhiên xâm lấn hàng trăm hécta đất tại huyện Quỳ Hợp (Nghệ An): Dân khô, chính quyền làm ngơ

Hạ Sơn là xã vùng cao của huyện miền núi Quỳ Hợp (Nghệ An). Những năm 1980 của thế kỷ trước, diện tích đất chưa canh tác nhiều nên hàng trăm hộ dân nơi đây đã vào khu vực Trại Lá, Dốc Dài... thuộc các xóm Xiệm, xóm Cồn Sơn, xóm Cồn Tô để tiến hành khai hoang và sản xuất. Tuy nhiên, số diện tích đất mà họ đã bỏ công sức hàng chục năm để khai hoang đã bị người dân địa phương khác ngang nhiên sang xâm lấn...

Hơn 12 năm, chính quyền vẫn im lặng

Theo phản ánh của người dân xóm Cồn Sơn, những năm 1980 của thế kỷ trước, tại khu vực Trại Lá, Dốc Dài... của xã Hạ Sơn là khu vực rừng núi hoang vu, nhiều nơi là bãi đất trống hoặc lau sậy rậm rạp. Do đất sản xuất thiếu, quanh năm đói kém nên nhiều hộ dân đã khai hoang khu vực đất này để trồng trọt, sản xuất chăn nuôi nhằm cải thiện điều kiện kinh tế khó khăn lúc bấy giờ.

Người dân đang làm ăn yên ổn, cuộc sống đang ngày một ổn định thì đầu năm 1998, huyện Quỳ Hợp đã có chủ trương rà soát, đo đạc đất đai để làm Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) cho người dân trên toàn huyện, trong đó có người dân của xã Hạ Sơn.

Trước chủ trương của Nhà nước, các hộ dân nơi đây vui mừng bởi khi đã có Sổ đỏ thì giá trị của mảnh đất mình đang sử dụng sẽ được nâng lên. Tuy nhiên, niềm vui của những người nông dân quanh năm chân lấm tay bùn chẳng được tày gang khi ngay lúc đó đã xuất hiện những "kẻ lạ mặt". Bắt đầu từ khu vực Trại Lá, hàng chục hộ dân tại huyện Nghĩa Đàn đã tràn sang để tiến hành xâm canh, tranh giành và "cướp" diện tích đất mà người dân Hạ Sơn đang sở hữu và sản xuất.

Điều khiến cho người dân các xóm Xiệm, Cồn Tô, Cồn Sơn vô cùng bức xúc là mặc dù đã có bìa đất trong tay nhưng lại không thể vào khu đất sở hữu hợp pháp của mình để canh tác. Theo anh Bùi Văn Thọ, sau khi đã có bìa đất trong tay thì các hộ dân nơi đây (trong đó có gia đình anh) đã mạnh dạn mang theo bìa đất lên khu vực đất nhà mình để canh tác. Tuy nhiên, cứ lên đến nơi là bị những người lạ mặt đến từ huyện Nghĩa Đàn đánh đuổi vô cớ "họ đuổi chúng tôi ra khỏi khu đất của mình, nói là đất này họ đã thuê của xã, khi chúng tôi đưa bìa đỏ ra làm chứng thì họ cũng rút hợp đồng thuê đất ra khoe, không được thì họ hùng hổ đuổi đánh khiến cho dân chúng tôi không ai dám lên đó để sản xuất nữa" - Anh Thọ bức xúc.

Theo tìm hiểu của PV, tại khu vực Trại Lá có 3 xóm Cồn Tô, Cồn Sơn và xóm Xiệm có 155 hộ dân có đất với tổng diện tích 550ha thì hầu hết số diện tích đất này người dân nơi đây đều không thể canh tác vì đã bị chiếm dụng từ những năm 1998 cho đến nay. Cứ thế, đã hơn 12 năm, người dân phải chịu cảnh "nhìn thịt gắp rau", đất thuộc quyền sở hữu của mình khi Nhà nước đã cấp Sổ đỏ nhưng đành bất lực nhìn người khác canh tác. Vì thế, nhiều gia đình lâm vào cảnh không còn có mét đất nào để canh tác như gia đình anh Hồ Sỹ Muộn dù có 1,6ha đất có bìa đỏ; hay hộ ông Cao văn Minh cũng có bìa đỏ với diện tích 1,6ha nhưng đành bất lực canh tác số ít đất còn lại sau vườn nhà...

Người dân mất đất đang trình bày với PV

Chính quyền bất lựchay làm ngơ ?

Được biết, ngoài các hộ dân dù cầm trong tay Sổ đỏ nhưng không thể vào sản xuất trên mảnh đất của mình thì hiện nay tại xóm Cồn Sơn có 26 hộ dân còn chưa nhận được bìa đất. Trong khi số bìa đất mà họ đáng ra phải được nhận thì lại bị xã và huyện "ngâm" từ năm 1998 đến nay.

Ông Cao Văn Dũng cho biết: "Trong đợt làm bìa đất năm ấy (năm 1998 - PV) cả xã cùng làm một đợt. Tuy nhiên, chỉ có 26 hộ dân chúng tôi là chưa nhận được bìa đất, các hộ còn lại tuy không thể canh tác nhưng họ đều đã nhận được bìa từ tháng 11/1998".

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Lê Văn Thanh - Chủ tịch UBND xã Hạ Sơn cho biết: "Sau khi huyện làm xong Sổ đỏ thì xã đã lên nhận về và phát cho nhiều hộ dân ở xóm Xiệm, xóm Cồn Tô... Tuy nhiên trong quá trình phát thì phát hiện có một số sai sót về diện tích; đặc biệt là phát hiện đất đang có tranh chấp nên xã đã báo cáo lên huyện và huyện chỉ đạo bằng miệng là dừng phát sổ, thu hồi lại để kiểm tra, giải quyết"(!?).

Cũng theo ông Thanh thì ngay sau khi phát hiện "vấn đề" huyện đã thành lập Đoàn Kiểm tra liên ngành để vào kiểm tra, xử lý. Trong đó năm 1998 huyện lập 1 đoàn và năm 1999 lập tiếp một Đoàn Kiểm tra khác với sự có mặt đầy đủ các ngành liên quan như Phòng TN&MT, phòng Nông nghiệp, Công an huyện và đích thân ông Cao Thanh Long là Phó Chủ tịch huyện lúc bấy giờ (hiện là Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp) vào chỉ đạo trực tiếp giải quyết.

Hàng chục hộ dân kéo đến với tập đơn dày cộp đòi đất

Nói về vấn đề người dân các xóm nói trên bị dân huyện Nghĩa Đàn sang xâm lấn đất, ông Thanh cho biết thêm: "Đây là một vấn đề phức tạp, vượt quá thẩm quyền và khả năng của UBND xã Hạ Sơn."

Khi chúng tôi đặt câu hỏi tại sao sự việc giải quyết đã hơn 12 năm nhưng đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có tiến triển, dân vẫn cứ mất đất? Ông Thanh nói: "Đó là việc của huyện, nói thật chứ thẩm quyền của xã đâu có thể làm được việc đó. Mà từ đó đến nay huyện cũng không thấy nói gì"(!?).

Theo như "chỉ dẫn" của ông Thanh, chúng tôi tìm tới phòng làm việc của ông Cao Thanh Long, Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp. Ông Long cho biết: "Vấn đề này tôi không nắm rõ lắm, nhưng theo tôi được biết thì lý do xảy ra tranh chấp giữa người dân Hạ Sơn và dân các khu vực lân cận là do chưa xác định được rõ ràng mốc ranh giới"(!?).

Sau vài câu trả lời qua loa, ông Long nhấc điện thoại gọi cho cấp dưới để tiếp chúng tôi vì "họ sẽ nắm tình hình tốt hơn". Sau một hồi lâu lục lọi hồ sơ, ông Lê Sỹ Hào, phó Phòng TN&MT, kiêm Giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất nói: "Tất cả Sổ đỏ đã làm tại xã Hạ Sơn chúng tôi đã chuyển cho xã này hết rồi, làm gì có chuyện huyện thu lại Sổ đất đâu?".

Với cách giải quyết như thế, chắc hẳn hành trình đi tìm công lý của người dân Hạ Sơn đã, đang và sẽ còn gặp không ít chông gai, thử thách !

Đình Tiệp - Vi Định