Người cầm lái số 1 những năm đầu Đổi mới

Đồng chí Nguyễn Văn Linh gặp gỡ các đại biểu tại Đại hội VI, Đại hội Đổi mới, 1986. Ảnh: TTO

Kiên định, sáng tạo trong tìm tòi Đổi mới

Nhân kỷ niệm 95 năm ngày sinh cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, trong bài viết tựa đề “Đồng chí Nguyễn Văn Linh với những năm đầu của công cuộc đổi mới đất nước” được TTXVN đăng tải, PGS.TS Hoàng Trang (Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh) cho biết, Đại hội VI (1986) của Đảng mở ra thời kỳ mới của cách mạng nước ta - thời kỳ đổi mới toàn diện đất nước.

Trước Đại hội VI, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã thể hiện trí tuệ và bản lĩnh của một nhà lãnh đạo kiên định, sáng tạo trong tìm tòi đổi mới cho cách mạng Việt Nam.

Khởi xướng và lãnh đạo đổi mới, tại Đại hội VI, Đảng ta đã trao trách nhiệm cho đồng chí Nguyễn Văn Linh là người đứng đầu – là Tổng Bí thư của Đảng. Với cương vị mới, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của người cầm lái số 1 con thuyền cách mạng Việt Nam ở những năm đầu của công cuộc Đổi mới đất nước – là thời điểm cực kỳ khó khăn và đầy bất trắc.

Nắm vững quyết tâm của Đại hội VI là phải tìm ra những quyết sách làm xoay chuyển tình hình, tạo bước ngoặt cho cách mạng nước ta trong Đổi mới, mà trước tiên nhằm ổn định tình hình kinh tế - xã hội; ổn định và từng bước cải thiện đời sống nhân dân cả vật chất và tinh thần, đồng chí Nguyễn Văn Linh suy nghĩ, trăn trở tìm khâu đột phá đầu tiên cho đổi mới.

Ngay sau Đại hội VI, đồng chí triệu tập Hội nghị Trung ương lần thứ hai và chọn vấn đề phân phối, lưu thông làm chủ đề cho Hội nghị. Trung ương bàn thảo rất kỹ và đi tới thống nhất lấy phân phối, lưu thông làm khâu đột phá đầu tiên của Đổi mới.

Đồng chí Nguyễn Văn Linh cho thấy, nguyên nhân trực tiếp của lạm phát phi mã ở nước ta là bội chi ngân sách liên tục làm cho giá cả rối ren, tăng vọt, đời sống của cán bộ và nhân dân gặp nhiều khó khăn.

Đồng chí chỉ đạo thực hiện ngay bốn giảm: giảm tốc độ bội chi ngân sách, giảm nhịp độ tăng giá, giảm tốc độ lạm phát và giảm khó khăn về đời sống của nhân dân; và thi hành một số biện pháp cấp bách: tách hệ thống tài chính ra khỏi ngân hàng, lập kho bạc nhà nước, bơm tiền cho lưu thông, mở rộng giao lưu hàng hóa, xoá bỏ “ngăn sông, cấm chợ”…

Những tư tưởng chỉ đạo đúng đắn này được các cơ quan Nhà nước triển khai kịp thời, đồng bộ và kiên quyết đã tác động tích cực và mạnh mẽ đến quá trình sản xuất và lưu thông, tháo gỡ những ách tắc cho “đầu vào” và “đầu ra” của sản xuất, đã xử lý đúng đắn các lợi ích kinh tế tạo ra động lực cho sản xuất phát triển; tình trạng khan hiếm nhiều loại hàng hoá đã được khắc phục từng bước; tiền lương, giá cả, ngân sách, lãi suất ngân hàng dần dần được giải quyết tốt; lạm phát từ ba con số (1987) đã giảm xuống hai con số (61% năm 1991).

Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, Đại hội VI khẳng định “nông nghiệp phải thật sự là mặt trận hàng đầu”. Thực hiện nghị quyết Đại hội VI, đồng chí Nguyễn Văn Linh đặc biệt chú ý chỉ đạo giải phóng sức sản xuất trong nông nghiệp.

Năm 1988, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã chủ trì Hội nghị Bộ Chính trị, đánh giá mặt được và những hạn chế sau 7 năm thực hiện “khoán 100” trong nông nghiệp, và đi tới Nghị quyết số 10 của Bộ Chính trị (khoán 10).

Nghị quyết này đi nhanh vào cuộc sống đã giải phóng mạnh mẽ sức sản xuất trong nông nghiệp, chỉ sau một năm từ một nước hằng năm phải nhập nửa triệu tấn lương thực, thì năm 1989 Việt Nam đã sản xuất đủ nhu cầu trong nước, còn xuất khẩu được hơn 1 triệu tấn gạo, từ đây xuất khẩu gạo hàng năm của ta liên tục tăng.

Cùng thời gian lãnh đạo thực hiện những đột phá trên lĩnh vực kinh tế - tài chính, thực hiện phương châm của Đại hội VI: dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật, nói đúng sự thật , đồng chí Nguyễn Văn Linh đã khởi xướng chuyên mục những việc cần làm ngay trên báo chí. Ngày 25/5/1987, báo Nhân dân đăng bài đầu tiên “những việc cần làm ngay”, dưới ký tên N.V.L.

Đồng chí Nguyễn Văn Linh nói chuyện với các giám đốc xí nghiệp dự Hội thảo Câu lạc bộ giám đốc năm 1984 tại TPHCM. Ảnh: SGGP

Đổi mới ở Việt Nam giành thắng lợi là nhờ ngay từ đầu đã xác định rõ mục tiêu, nội dung, phương châm, tư tưởng chỉ đạo cốt lõi và nguyên tắc của Đổi mới. Trên cương vị Tổng Bí thư, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã có cống hiến to lớn trong việc xác định những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo công cuộc Đổi mới của dân tộc.

Những nguyên tắc này đã trở thành cơ sở để thống nhất tư tưởng và hành động trong toàn Đảng, toàn dân, là sự bảo đảm chắc chắn cho sự nghiệp Đổi mới không bị chệch hướng xã hội chủ nghĩa và đi tới thành công.

Không ngừng nâng cao phẩm chất của Đảng

Trong bài tham luận tại hội thảo khoa học quốc gia “Đồng chí Nguyễn Văn Linh - Người cộng sản mẫu mực, sáng tạo” do Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh và Thành ủy TPHCM phối hợp tổ chức vừa qua, PGS-TS Phạm Hồng Chương, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh viết: Đồng chí Nguyễn Văn Linh không chỉ quan tâm tới tổ chức, chỉ đạo hoạt động thực tiễn mà còn rất chú ý đến “tổng kết thực tiễn để làm sáng tỏ và góp phần xây dựng các quan điểm, đường lối của Đảng” mà trước hết là các vấn đề nhằm không ngừng nâng cao và hoàn thiện sự lãnh đạo của Đảng ta - vấn đề cốt lõi nhất cho sự thành công trong sự nghiệp Đổi mới.

Không chấp nhận chủ nghĩa đa nguyên và khẳng định “sự lãnh đạo của Đảng đối với xã hội ta là một tất yếu khách quan” và đó “không phải và cũng không thể là sự áp đặt chủ quan ý chí của Đảng đối với lịch sử” mà là “sự giao phó lịch sử thông qua sự sàng lọc nghiêm khắc”, đồng chí Nguyễn Văn Linh chỉ rõ Đảng ta phải không ngừng nâng cao và hoàn thiện sự lãnh đạo của mình để xứng đáng là người lãnh đạo chính trị duy nhất đối với xã hội, một tất yếu khách quan, một sự giao phó lịch sử, xứng đáng với niềm tin yêu và hy vọng của nhân dân.

Để xứng đáng như vậy, đồng chí cho rằng, Đảng phải hết sức coi trọng và đặt lên trước hết vấn đề soạn thảo chiến lược và sách lược của Đảng, đáp ứng đúng yêu cầu cách mạng trong từng thời kỳ, để định hướng cho xã hội tiến lên. Do vậy, tầm nhìn xa trông rộng, khả năng bắt mạch đúng nhu cầu hiện tại của cuộc sống và dự đoán có căn cứ khoa học sự vận động trong tương lai là những phẩm chất hàng đầu mà Đảng phải có.

Trong thời kỳ Đổi mới, Đảng càng phải nâng cao các phẩm chất đó lên một trình độ mới. Đồng thời, trong quá trình thực hiện, phải luôn “tổng kết sự thành công và thiếu sót” nhằm chỉ ra “bước đi và nội dung của công cuộc đổi mới sắp tới”.

Đồng chí chỉ rõ, sau khi hoạch định được đường lối chiến lược, sách lược và đã thể chế hóa các quan điểm về kế hoạch và chính sách lớn trên các lĩnh vực đối nội và đối ngoại, Đảng phải tập trung vào công tác kiểm tra, theo dõi việc thực hiện các chủ trương, chính sách và thông qua đó uốn nắn lệch lạc, bổ sung và hoàn chỉnh các chủ trương chính sách của Đảng.

Những quan điểm của đồng chí Nguyễn Văn Linh về nâng cao và hoàn thiện sự lãnh đạo của Đảng là một cống hiến quan trọng, có ý nghĩa sâu sắc để chúng ta tiếp nối thắng lợi sự nghiệp mà đồng chí đã góp phần khởi xướng.

Hồng Phong