Những mối quan tâm chung của G8 và G20

Ảnh chỉ có tính minh họa

Theo chương trình nghị sự, Hội nghị G8 sẽ giải quyết chủ yếu những vấn đề chính trị như tình hình Afghanistan và Iran, chương trình hạt nhân của Triều Tiên, vấn nạn hải tặc, y tế, môi trường và chống khủng bố. Tiếp đó, G20 sẽ giải quyết vấn đề kinh tế toàn cầu, vốn là vấn đề khó khăn nhất đối với cộng đồng quốc tế.

Mục tiêu như nhau, cách giải quyết khác nhau

Hội nghị tại Canada được ví giống như một “hội đồng y khoa”, trong đó gồm các bác sĩ ở mọi trình độ chuyên môn khác nhau, đều nhất trí về căn bệnh của người bệnh nhưng lại đưa ra những phác đồ điều trị khác nhau, thậm chí trái ngược nhau.

Ai cũng phải thừa nhận rằng tất cả các nền kinh tế hàng đầu thế giới, chứ không chỉ các thành viên G8, phải hợp tác với nhau để giải quyết những vấn đề kinh tế toàn cầu. Nhưng khi các nhà lãnh đạo gặp nhau tại Canada, chắc chắn họ sẽ đề xuất những giải pháp khác nhau.

Trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh, các nhà ngoại giao cấp cao Nga cho biết G8 có thể vẫn giải quyết những vấn đề chính trị khu vực và toàn cầu, cũng như cứu trợ thiên tai hay liên quan tới y tế. Còn Tổng thống Mỹ Obama mới đây cho rằng các vấn đề kinh tế toàn cầu trong tương lai sẽ được G20 thay G8, giải quyết.

G20 được cho là tiến tới sẽ trở thành thể chế kinh tế toàn cầu quan trọng. Matxcơva và Washington gần như nhất trí khi cho rằng vai trò chính trị của G8 sẽ hạ thấp và chỉ thời gian mới trả lời được.

Châu Âu nói chung và các nước khu vực đồng Euro nói riêng tới Canada với một loạt "phác đồ điều trị" của riêng mình. Mỹ có thể không đồng ý với "đơn thuốc" này, nhưng đơn thuốc đã được “kê” cho các nền kinh tế, ngân hàng và hệ thống tiền tệ của châu Âu, trong đó có các biện pháp "thắt lưng buộc bụng", cắt giảm mạnh chi tiêu, đánh thuế các vụ giao dịch ngân hàng... được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh EU ở Brusells ngày 17/6.

Hội nghị G20 ở Toronto diễn ra trong bối cảnh xuất hiện ngày càng nhiều những khác biệt trong quan điểm giữa các nền kinh tế. Điều đó cũng dễ hiểu bởi mỗi nền kinh tế có khả năng đối phó với khủng hoảng và có tốc độ tăng trưởng khác nhau, do đó họ phải tự điều chỉnh chính sách và mục tiêu cho phù hợp. Song, sự khác biệt đó đang lớn đến nỗi đã có những hành động “theo cách riêng” khiến dư luận ngờ rằng lần đầu tiên kể từ Hội nghị lần thứ nhất năm 2008, G20 đang mất đi sự đoàn kết.

Trong 3 Hội nghị G20 trước đó (tháng 11/2008 tại Mỹ, tháng 4/2009 tại Anh, tháng 9/2009 tại Mỹ), dư luận đánh giá G20 là một thể thống nhất do buộc phải chung sức đối phó với “bão” tài chính.

Còn lần này, khi phần lớn các nền kinh tế đang hồi phục, người ta nhận ra đã có những ngoại lệ.

Nếu trước đây chưa từng có chuyện lãnh đạo một nước viết thư đề nghị “một vấn đề nào đó” trước thềm hội nghị thì nay ở Toronto điều này đã xảy ra. Đó là bức thư của Tổng thống Mỹ Obama gửi lãnh đạo nhóm G20 được công bố ngày 18/6, trong đó đề nghị thực hiện một tỷ giá hối đoái linh hoạt (ám chỉ Trung Quốc), kêu gọi các nước không dừng các chương trình kích thích kinh tế quá sớm (ám chỉ kế hoạch chấn chỉnh tài khóa của Đức).

Có thể thấy chưa bao giờ giữa Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) cùng các nền kinh tế mới nổi lại tồn tại sự khác biệt đến như vậy trong định hướng phát triển kinh tế. Mỹ cho rằng mục tiêu cao nhất của Hội nghị G20 là duy trì sự phục hồi, cải cách hệ thống tài chính, ngân hàng và hối thúc các nước không quá vội vàng cắt giảm chi tiêu do hành động này có thể làm chệch hướng đà phục hồi mong manh của nền kinh tế thế giới.

Tuy nhiên, ở châu Âu, cắt giảm chi tiêu, tức cắt giảm ngân sách lại là một trong những biện pháp cần thực hiện để giải quyết cuộc khủng hoảng nợ đang có nguy cơ lan rộng. Trong khi đó, các nền kinh tế mới nổi cũng có hướng đi riêng để ngăn chặn nguy cơ tăng trưởng quá nóng và hình thành "bong bóng" đang hiện hữu ở Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil. Mục tiêu của các nước này là kiểm soát lạm phát và dần chấm dứt các biện pháp cứu trợ.

Vai trò Việt Nam và ASEAN được khẳng định

Với tư cách đại diện Chính phủ Việt Nam và Chủ tịch ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Toronto.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam tham gia một diễn đàn quốc tế lớn gồm những nền kinh tế mạnh nhất thế giới để bàn thảo các vấn đề kinh tế toàn cầu, quá trình xây dựng thể chế G20 và xây dựng cơ chế quản trị phù hợp với lợi ích của các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển.

Phái đoàn của ASEAN, bao gồm cả Tổng Thư ký ASEAN Surin Pitsuwan, tới Toronto với niềm tin rằng đây là một dấu hiệu nữa về sự công nhận của cộng đồng thế giới đối với tiềm năng và sự thành công của ASEAN trong vị thế là một tổ chức khu vực.

Chẳng thế mà nhiều nước và tổ chức quốc tế, như Tổ chức Thương mại thế giới (WTO)..., đã đặt niềm tin vào sứ mệnh của Việt Nam trong Hội nghị lần này.

Nguyễn Chiến