Niềm vui “kỷ lục” và trăn trở của Bộ trưởng Bộ LĐTBXH

Bộ trưởng LĐTB&XH Phạm Thị Hải Chuyền

Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền cho biết điều này trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Chính phủ nhân dịp đầu năm mới Ất Mùi 2015.

Năm 2014 là năm đầu tiên lĩnh vực xuất khẩu lao động của Việt Nam vượt mức 100.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài. Làm thế nào để duy trì kỷ lục này và mở cánh cửa vào các thị trường chất lượng cao, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Năm 2014 có thể coi là một dấu ấn quan trọng trong công tác đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, khi con số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài đạt mức kỷ lục với hơn 106.000 lao động.

Công tác đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài không chỉ tăng về số lượng mà còn tăng về chất lượng khi lao động trình độ cao Việt Nam đã có cơ hội đi trong một số ngành nghề, lĩnh vực mới đòi hỏi kỹ thuật cao. Điển hình là chương trình hợp tác đưa ứng viên điều dưỡng, hộ lý Việt Nam đi học tập và làm việc tại CHLB Đức và Nhật Bản.

Trong năm 2015, Bộ LĐTB&XH sẽ tập trung duy trì, ổn định và phát triển những thị trường trọng điểm và tăng dần tỷ lệ lao động đã qua đào tạo đi làm việc ở nước ngoài.

Chúng tôi xác định rằng, chất lượng lao động là một yếu tố then chốt góp phần vào sự phát triển bền vững của công tác đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài. Do đó, trong năm tới, sẽ chú trọng nhiều hơn tới những giải pháp nâng cao chất lượng nguồn lao động.

Bên cạnh việc giám sát sát sao các doanh nghiệp trong công tác tuyển chọn, đào tạo lao động trước khi đi làm việc ở nước ngoài, chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ đào tạo hiện có.

Đó là các chính sách hỗ trợ của Dự án Hỗ trợ đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia về việc làm và dạy nghề; và Đề án Hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động, góp phần giảm nghèo nhanh, bền vững giai đoạn 2009-2020

Tạo việc làm mới, tăng năng suất lao động là một trong những mục tiêu trọng điểm của ngành LĐTB&XH năm 2015. Những giải pháp cụ thể để thực hiện hiệu quả những mục tiêu này là gì, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Mục tiêu năm 2015 là tạo việc làm trong nước cho 1,5 triệu người; xuất khẩu lao động 90.000 người.

Để hướng tới mục tiêu việc làm bền vững cho người lao động, nhiều giải pháp đồng bộ sẽ được thực hiện như: Hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về việc làm, xây dựng các văn bản hướng dẫn Bộ luật Lao động, Luật Việc làm (có hiệu lực thi hành từ 1/1/2015) với nhiều chính sách mới nhằm hỗ trợ tạo việc làm, nâng cao chất lượng lao động như: Tín dụng hỗ trợ tạo việc làm; hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho người lao động ở khu vực nông thôn, hỗ trợ phát triển thị trường lao động, đánh giá cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia,…

Đặc biệt, sẽ khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế trong và ngoài nước tạo thêm việc làm có năng suất, chất lượng và hiệu quả.

Hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao động thông qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu về thị trường lao động (cơ sở dữ liệu cung-cầu lao động) và nâng cao năng lực của hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm trong tư vấn, giới thiệu việc làm, định hướng nghề nghiệp, nâng tần suất hoạt động của các sàn giao dịch việc làm.

Năm 2015, ngành LĐTB&XH sẽ có nhiều cơ hội mới và thách thức mới. Ảnh minh họa

Năm 2015 là năm bắt đầu xây dựng chuẩn nghèo mới, với trọng trách được giao nghiên cứu chuẩn nghèo đa chiều, Bộ LĐTB&XH sẽ có những giải pháp đột phá gì để giảm nghèo bền vững?

Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Năm 2015 là năm xây dựng chuẩn nghèo mới để thực hiện cho giai đoạn 2016-2020. Tôi hy vọng cùng với chuẩn nghèo mới và các giải pháp, các chính sách mới ban hành sẽ hạn chế tình trạng tái nghèo như hiện nay.

Chuẩn nghèo hiện hành sẽ được tiếp tục thực hiện đến hết năm 2015. Từ năm 2016 trở đi sẽ tiếp cận theo hướng nghèo đa chiều. Một mặt phải đảm bảo được mức sống tối thiểu của hộ gia đình, mặc khác phải đáp ứng được các nhu cầu xã hội cơ bản.

Tuy nhiên, đây cũng chỉ là một giải pháp trong tổng thể các giải pháp để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững (từ việc xác định đối tượng, hoạch định chính sách, chương trình giảm nghèo, tổ chức thực hiện, giám sát đánh giá…).

Tôi cho rằng, khi xây dựng các chính sách về giảm nghèo cần bảo đảm các yêu cầu: Nhận thức đúng mục tiêu, cách tiếp cận, mô hình... giảm nghèo trong giai đoạn mới, để trên cơ sở đó xây dựng hệ thống chính sách cùng với phương thức chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác giảm nghèo hiệu quả, bền vững.

Bên cạnh đó, cần đổi mới tư duy và phương pháp tiếp cận xây dựng các chính sách giảm nghèo. Trong đó, các chính sách hỗ trợ giảm nghèo phải gắn với các chính sách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, áp dụng cách tiếp cận tăng trưởng bao trùm toàn diện. Các chính sách hỗ trợ giảm nghèo cần được thiết kế đảm bảo sự thống nhất về cơ chế hỗ trợ, mức hỗ trợ giống nhau đối với các đối tượng giống nhau, tránh trùng lắp cũng như bỏ sót đối tượng.

Trong thời gian tới, cần chú trọng thiết kế các chính sách nâng cao năng lực nội sinh, kèm theo các biện pháp tuyên truyền, phổ biến để người nghèo tiếp cận được với chính sách.

Đồng thời nâng cao nhận thức của các đối tượng nghèo trong việc chủ động cùng Nhà nước thực hiện mục tiêu giảm nghèo, tránh tình trạng thụ động hưởng các chính sách và tái nghèo khi không được nhà nước hỗ trợ.

Lần đầu tiên, Chương trình Tổng rà soát người có công được triển khai đồng bộ, toàn diện trên phạm vi cả nước là một trong những sự kiện nổi bật của ngành LĐTB&XH trong năm 2014. Chương trình Tổng rà soát đã đạt được những kết quả gì và làm thế nào để triển khai hiệu quả, không bỏ sót đối tượng, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền: Đây là cuộc tổng rà soát có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, trong đó tập trung vào 7 nhóm đối tượng chính, bao gồm: Liệt sĩ và gia đình liệt sĩ; Mẹ Việt Nam anh hùng; thương binh, bệnh binh; người hoạt động kháng chiến nhiễm chất độc hóa học; người có công giúp đỡ cách mạng; cựu thanh niên xung phong kháng chiến.

Điểm đặc biệt của Chương trình Tổng rà soát là đã phân công cụ thể công việc cho các đoàn thể chính trị xã hội trực tiếp tham gia như: Hội LHPN Việt Nam hỗ trợ gia đình liệt sĩ, rà soát đối tượng Mẹ Việt Nam anh hùng; Hội Cựu chiến binh Việt Nam rà soát đối tượng thương binh, bệnh binh; Hội Cựu chiến binh Việt Nam phối hợp với Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin rà soát đối tượng người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; Đoàn TNCS Hồ Chí Minh rà soát đối tượng người có công giúp đỡ cách mạng, đối tượng cựu thanh niên xung phong.

Tính đến thời điểm này đã có kết quả báo cáo của 61/63 tỉnh, thành phố về kết quả tổng rà soát hơn 2 triệu người. Trong đó: Hưởng đúng hơn 1,9 triệu người (chiếm tỷ lệ 95,7%); hưởng chưa đầy đủ hơn 86.000 người (chiếm tỷ lệ 4,3%); hưởng sai hơn 1.800 trường hợp (chiểm tỷ lệ 0.09%).

Thời gian tới, Bộ LĐTB&XH sẽ phối hợp với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, tổ chức “Hội nghị sơ kết tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng” để đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm thực hiện các bước tiếp theo.

Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Thu Cúc (thực hiện)