Nuôi trồng dược liệu phát triển y học cổ truyền: cần có chính sách phù hợp

Thực trạng nuôi trồng dược liệu tại Đồng Nai Đồng Nai hiện có 167.629,95 ha đất rừng. Rừng ở Đồng Nai đa dạng, phong phú nhiều loại thực vật, trong đó có nhiều loại cây thuốc quý, đây là nguồn dược liệu tự nhiên rất phong phú. Ngoài ra, diện tích đất sản xuất nông nghiệp, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất và đất trồng xen kẻ là môi trường thuận lợi để tổ chức trồng và phát triển nguồn dược liệu. Cần có chính sách để khuyết khích người dân nuôi trồng dược liệu Với một hệ thực vật tương đối phong phú, thành phần các loài cây thuốc cũng đa dạng, tập trung nhiều ở khu vực có rừng tự nhiên là điều kiện thuận lợi để cho các cơ sở chế biến dược liệu phát triển. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa có danh sách thống kê đầy đủ về số loài, sự phân bố và trữ lượng của cây thuốc ở khu vực này. Số liệu điều tra thực vật suốt thời gian qua còn nằm rải rác trong hồ sơ của các cơ quan nghiên cứu, các vườn quốc gia và khu bảo tồn. Điều đó gây khó khăn cho việc đánh giá toàn diện giá trị cây thuốc trong các khu rừng tự nhiên, để phục vụ cho bảo tồn, khai thác bền vững và sử dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu quý giá. Hiện trên địa bàn tỉnh Đồng Nai có khoảng 20 ha đất được các hộ dân và các cơ sở Đông dược trên địa bàn nuôi trồng dược liệu. Trong đó, lớn nhất là cơ sở của Công ty Thiên Dược Bình (15 ha) tại xã Long Phước, huyện Long Thành; cơ sở Hòa Thuận Đường (5 ha) tại thị xã Long Khánh…các cơ sở cũng như các hộ dân đã chú trọng nuôi trồng và phát triển nhiều loại dược liệu quý như: nghệ vàng, lô hội, đinh lăng, ngãi cứu… Vẫn còn nhiều khó khăn trong vệc phát triển nguồn dược liệu Hiện trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, ngoài các cơ sở dược liệu, các hộ dân đầu tư cho nghề nuôi trồng dược liệu thì tại các trạm y tế xã, phường đều chú trọng đến phát triển vườn cây thuốc Nam. Báo cáo của Sở Y tế tỉnh cho biết, hiện tỉnh Đồng Nai có trên 97% trạm y tế có vườn thuốc Nam mẫu. Tuy nhiên do không có kinh phí nên việc duy trì và chăm sóc vườn thuốc Nam cũng gặp nhiều khó khăn. Một số cơ sở sản xuất và chế biến dược liệu trên địa bàn tỉnh cũng cho biết, nguồn dược liệu hiện vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu. Vườn thuốc nam phát triển rộng khắp ở các trạm y tế Ông Nguyễn Trần Đăng Hòa, Giám đốc Cơ sở dược liệu Hòa Thuận Đường (thị xã Long Khánh) cho biết, hiện cơ sở có 5 ha đất trồng dược liệu với gần 1 trăm loài dược liệu khác nhau, tuy nhiên, với từng loại dược liệu, không đáp ứng đầy đủ nguyên liệu cho nhu cầu sản xuất của cơ sở, trong khả năng của mình, cơ sở chỉ có thể đầu tư cho những loại dược liệu góp phần lớn cho các sản phẩm đạt hiệu quả điều trị cao. Mô hình chủ động trồng dược liệu tại chỗ, kết hợp bào chế đông dược tạo ra những sản phẩm thuận tiện sử dụng và hiệu quả điều trị tốt giúp cơ sở duy trì, phát triển và nâng cao uy tín. Giải pháp nào để bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu Ông Trần Văn Thanh, Chánh văn phòng Sở NN&PTNT tỉnh cho biết, để phát triển, khai thác và sử dụng nguồn dược liệu hiệu quả nhất, ngành nông nghiệp tỉnh cũng kiến nghị và đề ra những hướng đi thích hợp nhằm khuyến khích việc nuôi trồng dược liệu trên địa bàn phát triển thêm nữa, trong đó ưu tiên trước hết cho việc xây dựng đề án phát triển dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu đến năm 2020 phù hợp với quy định và điều kiện cụ thể. Kết hợp cùng các địa phương, các đơn vị quản lý rừng triển khai các đề án khảo sát, nghiên cứu, điều tra, sưu tầm, thống kê các loài thuốc; có chính sách ưu đãi đối với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư xây dựng nguồn dược liệu quý. Điều tra tài nguyên cây thuốc và chính sách quản lý, kỹ thuật gây trồng và khai thác bền vững cây thuốc. Tập trung bảo tồn lâm sản ngoài gỗ phục vụ cung cấp dược liệu ở các khu rừng đặc dụng, phòng hộ bằng việc xác định các loài cần bảo tồn, xây dựng các vườn sưu tập cây thuốc. để phát triển bền vững nguồn dược liệu, các cơ quan chức năng cần có chính sách ưu đãi đối với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư xây dựng phát triển nuôi trồng dược liệu. Xây dựng tổ chức các vùng nuôi, trồng dược liệu theo tiêu chuẩn về thực hành tốt nuôi trồng, thu hoạch dược liệu quy mô công nghiệp, gắn liền với đẩy mạnh công tác quy hoạch. Sở NN&PTNT cũng kiến nghị, cần phát triển công tác cung cấp giống dược liệu đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, nhân giống các loại dược liệu quý. Ngoài ra, bằng nhiều hình thức giúp cho người dân biết cách chuyển đổi cơ cấu cây trồng, kết hợp trồng rừng với trồng cây thuốc ở những nơi có khí hậu và đất đai phù hợp. Hướng dẫn cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc nên trồng cây gì, hiệu quả kinh tế thế nào…Từ đó tạo niềm tin để người dân gắn bó hơn với nghề nuôi trồng dược liệu. Diệu Linh