Phát triển kỹ năng để tăng năng suất lao động

Lễ công bố Báo cáo Phát triển Việt Nam 2014 của WB, sáng 29/11. Ảnh: VGP/Minh Khôi

Ông Christian Bodewig, chuyên gia Kinh tế trưởng của WB, nhận xét tăng trưởng của Việt Nam dựa trên việc tăng vốn đầu tư sẽ không thể duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao.

Hơn nữa, Việt Nam đang ở trong giai đoạn “dân số vàng” song cũng đồng nghĩa với việc dần chuyển sang “già hóa” dân số, điều đó có nghĩa quy mô lao động không thể tăng thêm. Vì vậy, để đạt được mức tăng trưởng cao hơn, Việt Nam cần cải thiện năng suất lao động thông qua việc chuyển dịch cơ cấu lao động sang các ngành kinh tế phi nông nghiệp cũng như trang bị kỹ năng cần thiết cho người lao động để đáp ứng được yêu cầu công việc hiện đại.

Thách thức hiện nay của Việt Nam là việc "chuyển hóa" các sinh viên tốt nghiệp (vốn chỉ có kiến thức sách vở) trở thành những người có kỹ năng thực tiễn, có tư duy phản biện và biết cách giải quyết vấn đề. Ví dụ điển hình được đưa ra là những quan ngại của các doanh nghiệp nước ngoài khi họ gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm lao động có kỹ năng phù hợp yêu cầu.

Kết quả khảo sát từ hơn 320 DN cho thấy các kỹ năng kỹ thuật liên quan trực tiếp đến công việc, kỹ năng giải quyết vấn đề, làm việc nhóm, kỹ năng phản biện, giao tiếp… được nhấn mạnh hàng đầu, trong khi kỹ năng cơ bản như đọc, viết và tính toán ít được nhắc đến. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc hiện đại hóa công tác phát triển kỹ năng nhằm đảm bảo kỹ năng của người lao động Việt Nam không trở thành  "nút thắt" của nền kinh tế.

Báo cáo của WB khuyến nghị Việt Nam cần thực hiện kế hoạch 3 bước để thực thi chiến lược tổng thể về xây dựng kỹ năng cho người lao động, gồm: Tăng cường khả năng sẵn sàng đi học thông qua phát triển giáo dục mầm non; xây dựng nền tảng nhận thức và hành vi trong giáo dục phổ thông; phát triển kỹ năng kỹ thuật qua sự liên kết giữa người sử dụng lao động và các cơ sở đào tạo nghề.

Trong đó, Chính phủ giữ vai trò xây dựng khung chính sách nhằm tạo sự kết nối chặt chẽ hơn giữa các cơ sở giáo dục, đào tạo, dạy nghề với người lao động, doanh nghiệp; tăng chất lượng thông tin, tạo động lực khuyến khích mạnh mẽ hơn nhằm giúp người lao động lựa chọn các ngành nghề và được đào tạo kỹ năng phù hợp với công việc hiện đại.

Phan Đình