Quốc hội thống nhất tên gọi "Luật Điều ước quốc tế"

Trước đó, tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế (sửa đổi). Sau đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các ĐBQH để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.

Trong quá trình thảo luận, đa số ý kiến nhất trí sửa tên Luật thành “Luật Điều ước quốc tế” (ĐƯQT) để bảo đảm tính khái quát, dễ hiểu.

Báo cáo giải trình của UBTVQH nêu rõ, theo quy định tại Điều 1 Luật Ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế hiện hành thì phạm vi điều chỉnh của Luật gồm các hoạt động ký kết, gia nhập, bảo lưu, lưu chiểu, lưu trữ, sao lục, công bố, đăng ký, thực hiện, giải thích, sửa đổi, bổ sung, gia hạn, chấm dứt hiệu lực, từ bỏ, rút khỏi, tạm đình chỉ thực hiện điều ước quốc tế.

Trên cơ sở đó, UBTVQH cho rằng tên gọi của luật hiện hành tuy dài nhưng cũng chưa bao quát hết phạm vi điều chỉnh của luật và đề nghị Quốc hội cho sửa tên thành "Luật Điều ước quốc tế" để bảo đảm tính khái quát, ngắn gọn, phù hợp với thực tiễn tên gọi các luật trong nước và pháp luật quốc tế về điều ước quốc tế.

Về ngôn ngữ, một số ĐBQH đề nghị đối với điều ước quốc tế song phương, cần quy định phải có văn bản bằng tiếng Việt và tiếng nước ngoài.

Tuy nhiên, qua thực tiễn ký kết điều ước quốc tế cho thấy trong một số trường hợp, hai bên chỉ đàm phán, ký
điều ước quốc tế bằng một ngôn ngữ trung gian và thông dụng (như tiếng Anh, tiếng Pháp).

“Việc ký điều ước quốc tế là do thỏa thuận của hai bên, trong trường hợp phía nước ngoài không có nhu cầu ký bằng ngôn ngữ nước họ thì ta không thể buộc họ phải ký cả bằng tiếng Việt”, Báo cáo thẩm tra của UBTVQH phân tích.

Bên cạnh đó, khi ký điều ước quốc tế với một tổ chức quốc tế thường phải tuân thủ quy định của tổ chức quốc tế đó về ngôn ngữ của điều ước (ví dụ: Thỏa thuận vay với WB, IMF, ADB... chỉ ký bằng tiếng Anh).

Với những cơ sở nêu trên, dự thảo Luật quy định nếu điều ước quốc tế chỉ được ký bằng tiếng nước ngoài thì hồ sơ trình ký điều ước quốc tế (cả điều ước quốc tế song phương và đa phương) phải có bản dịch tiếng Việt (Khoản 3 Điều 5). Do đó, đề nghị Quốc hội cho giữ quy định như tại dự thảo Luật.

Theo chương trình, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật Điều ước quốc tế vào cuối kỳ họp này.

Xuân Tuyến