Tạo sự chuyển biến về văn hóa tại cộng đồng

10 năm qua, kể từ sau lễ ra mắt và phát động triển khai phong trào vào năm 2000 tại tỉnh Quảng Nam, phong trào phong trào toàn dân đoàn xết xây dựng đời sống văn hóa(TDĐKXDĐSVH) đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện; được các tầng lớp nhân dân tham gia hưởng ứng mạnh mẽ, ngày càng phát triển sâu rộng và đạt nhiều thành tựu quan trọng.

Kết quả thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH là kết quả chung trong công tác chỉ đạo triển khai và thực hiện phong trào từ trung ương đến các địa phương; được thể hiện thông qua các phong trào cụ thể theo kế hoạch, chương trình thực hiện phong trào do BCĐ trung ương đề ra, gồm: Phong trào xây dựng “Người tốt, việc tốt” góp phần tích cực vào hình thành nhân cách con người trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở; Phong trào xây dựng Gia đình văn hóa góp phần nâng cao vai trò, vị trí của gia đình trong xây dựng đời sống văn hóa, đời sống kinh tế - xã hội; Phong trào xây dựng làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa góp phần nâng cao đời sống vật chất và văn hóa, tinh thần của người dân ở các cộng đồng dân cư; Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; Xây dựng đời sống văn hóa trong các đoàn thể; Xây dựng công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa; Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội có tiến bộ và Xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở và phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng được duy trì và phát triển.

Sau 10 năm thực hiện, phong trào TDĐKXDĐSVH đã thực sự đi vào đời sống, trở thành phong trào thi đua yêu nước rộng lớn của quần chúng, ngày càng phát triển mạnh mẽ, mang lại những thành tựu to lớn, toàn diện và sâu sắc; khẳng định sự đúng đắn về chủ trương phát động phong trào.

Phong trào đã góp phần quan trọng nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò của văn hóa đối với sự phát triển. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục văn hóa, các hoạt động chỉ đạo triển khai và thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH, nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội về văn hóa, về trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa trong giai đoạn mới được nâng lên. Nhiều giá trị văn hóa; các quy định pháp luật và quy chế, quy tắc ứng xử văn hóa ngày càng thâm nhập vào đời sống, góp phần quan trọng tạo dựng môi trường sống lành mạnh cho cộng đồng dân cư, cho mỗi gia đình và cá nhân.

Vai trò của hệ thống chính trị trong xây dựng đời sống văn hóa được phát huy. Theo đó, phong trào TDĐKXDĐSVH được đưa vào Nghị quyết của các cấp ủy Đảng; kế hoạch của chính quyền các cấp. Nhiều chính sách văn hóa được ban hành và thực hiện có hiệu quả; mức đầu tư ngân sách nhà nước ở các cấp cho xây dựng đời sống văn hóa đều tăng. Các ngành, đoàn thể trong hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương, cơ sở đều vào cuộc thực hiện phong trào.

Đặc biệt, phong trào TDĐKXDĐSVH đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về văn hóa tại cộng đồng.

Phong trào TDĐKXDĐSVH thông qua các phong trào và nội dung văn hóa cụ thể đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế và văn hóa - xã hội một cách bền vững: Truyền thống đoàn kết và đạo lý dân tộc được phát huy; Xây dựng con người về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, nếp sống được chú trọng; Vai trò, vị trí của gia đình và cộng đồng được nâng lên trong xây dựng đời sống văn hóa; tình làng, nghĩa xóm được củng cố, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội có nhiều tiến bộ; nhiều giá trị văn hóa dân tộc được bảo tồn, phát huy; hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở tiếp tục duy trì, phát triển, góp phần nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của người dân...

Từ hơn 8.600.000 gia đình văn hóa được công nhận năm 2000, đến nay, cả nước đã có hơn 16.000.000 gia đình văn hóa được công nhận (tăng gần gấp 2 lần). Năm 2000, cả nước có hơn 17.600 làng (thôn, ấp, bản...), tổ dân phố (khu phố, khu dân cư) được công nhận đạt danh hiệu văn hóa, thì đến năm 2010 đã có hơn 58.200 làng văn hóa, tổ dân phố văn hóa được công nhận (tăng gấp hơn 3 lần).

Cùng với đó, phong trào xây dựng “Người tốt, việc tốt” cũng đã góp phần tích cực vào hình thành nhân cách con người trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.

Các ngành, các địa phương coi trọng công tác biểu dương “Người tốt, việc tốt”, tạo nên những tấm gương sáng, có sức lan tỏa, cổ vũ mọi người tham gia thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH. Kết quả có trên 1.200.000 “Người tốt, việc tốt” được suy tôn ở các cấp.

Theo thống kê, tính riêng năm 2010, cả nước có gần 38.000 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp được công nhận đạt chuẩn văn hóa (tăng hơn 4 lần so với năm 2000). Hầu hết các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; gương mẫu chấp hành chính sách, pháp luật; duy trì và phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng; có môi trường làm việc xanh- sạch- đẹp và an toàn.

Nhằm tạo bước phát triển rộng và có chiều sâu hơn nữa, Bộ Văn hóa, Thể thao Và Du lịch cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng đề ra chương trình hành động đẩy mạnh thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH giai đoạn 2011-2015.

Theo đó, phần đấu đến năm 2015 sẽ có 70% gia đình được công nhận và giữ vững danh hiệu GĐVH; 60% làng, thôn, ấp, bản...; tổ dân phố, khu phố, cụm dân cư... được công nhận và giữ vững danh hiệu “Làng văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”; 70% đơn vị (cơ quan, công sở, doanh nghiệp, đơn vị lực lượng vũ trang, công an nhân dân...), đạt chuẩn văn hóa; 10% xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới và 30% trở lên người dân tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ và luyện tập thể dục thể thao thường xuyên.

VT