Sau khi các cơ quan báo chí thông tin về hiện tượng sụt lún đất tại khu vực dân cư gần Mỏ sắt Trại Cau (huyện Đồng Hỷ, Thái Nguyên) thuộc Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên, các cơ quan chức năng của tỉnh đã vào cuộc và có kết luận chính thức nguyên nhân gây ra sụt lún đất, mất nước dẫn tới hư hỏng nhà cửa của bà con. Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên cũng chấp nhận trích kinh phí để đền bù cho các hộ dân bị ảnh hưởng do sụt lún. Tuy nhiên đến thời điểm này, các hộ dân bị ảnh hưởng do sụt lún vẫn chưa nhận được kinh phí đền bù; các hộ trong vùng sụt lún nguy hiểm chưa thể di chuyển đến nơi định cư mới an toàn...
Lãnh đạo UBND thị trấn Trại Cau và xã Cây Thị - khu vực liền kề với các moong khai thác của Mỏ sắt Trại Cau cho biết: Qua thống kê sơ bộ, tại khu vực này có trên 200 hộ dân có nhà ở, công trình phụ bị nứt, sụt lún, mất nước sản xuất, sinh hoạt hoặc có ruộng canh tác, hoa màu bị sụt lún... Hiện các tổ công tác của địa phương đang khẩn trương tiến hành thống kê kiểm đếm mức độ thiệt hại nhưng chính quyền địa phương lo ngại doanh nghiệp chỉ chấp nhận đền bù cục bộ, tức là đất sụt chỗ nào thì đền bù chỗ đó bởi Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên không lấy đất để làm công trường thì rất khó tiến hành đền bù toàn bộ.
Theo lãnh đạo chính quyền địa phương, đến cuối tuần này, công tác kiểm đếm thiệt hại của người dân mới có thể hoàn tất nhưng cũng chưa rõ đến khi nào bà con mới chính thức nhận được tiền đền bù bởi sau khai kiểm đếm xong còn phải thực hiện rất nhiều khâu, qua nhiều cấp thẩm định như: đơn giá đền bù, phê duyệt phương án đền bù, xây dựng phương án tái định cư... Mới đây nhất, trước yêu cầu chính đáng của người dân, UBND tỉnh Thái Nguyên đã quyết định cho xây dựng 2 khu tái định cư với quy mô mỗi khu 80 hộ dân, trong đó nguồn vốn xây dựng khu tái định cư tại thị trấn Trại Cau là của Công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên và tại xã Cây Thị lấy từ nguồn vốn chương trình 135. Tuy nhiên để việc tái định cư cho người dân vùng sụt lún đất trở thành hiện thực không thể thực hiện trong "ngày một, ngày hai" nên bà còn vẫn phải chờ đợi. Do vậy, hơn lúc nào hết người dân vùng Trại Cau, Cây Thị rất mong muốn các cơ quan chức năng, doanh nghiệp quản lý mỏ sớm triển khai các phương án đền bù thỏa đáng và khẩn trương thực hiện tái định cư cho các hộ thuộc vùng sụt lún nguy hiểm.
Được biết, sau khi xảy ra hiện tượng sụt lún trên diện rộng ở thị trấn Trại Cau và xã Cây Thị vào đầu năm 2010, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã phối hợp với Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Bắc tiến hành điều tra, khảo sát. Nguyên nhân gây ra hiện tượng sụt lún, mất nước ngoài yếu tố khách quan do có các hang Karst trong các tầng đá vôi ngầm còn do hoạt động bơm tháo khô mỏ tại moong Thác Lạc 3 của Mỏ sắt Trại Cau vượt quá công suất đã tạo ra phễu, làm hạ mạnh mức nước xung quanh moong khiến nước dưới đất vận động mạnh, gây mất cân bằng tĩnh trong các tầng đất phủ, đẩy nhanh sự sụt đất, nứt đất, mất nước... Trước khi có kết luận chính thức của cơ quan chuyên môn, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên đã 2 lần hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng do sụt lún đất, nứt nhà, mất nước ở khu vực này với tổng số tiền khoảng 700 triệu đồng.
Hoàng Thảo Nguyên