Thị trường chứng khoán kỳ vọng sự chuyển mình

Những dấu ấn 2013

Dẫu phải vật lộn để cải cách, nhưng thị trường chứng khoán vẫn là một trong những lĩnh vực kinh tế để lại dấu ấn lớn nhất về tăng trưởng trong năm 2013 – một năm gian khó chung về kinh tế vĩ mô.

Trong năm 2013, chỉ số VN Index tăng trên 22%, HNX Index tăng 13% so với cuối năm 2012, giúp cho thị trường cổ phiếu của Việt Nam lọt vào tốp 10 thị trường chứng khoán có mức tăng mạnh nhất thế giới.

Quy mô của thị trường chứng khoán vẫn tiếp tục tăng với mức vốn hóa đến cuối năm 2013 đạt khoảng 964 nghìn tỷ đồng (tăng 199 nghìn tỷ đồng so với cuối năm 2012), tương đương 31% GDP. Số lượng tài khoản nhà đầu tư đạt khoảng 1,27 triệu tài khoản và quy mô giao dịch bình quân mỗi phiên tăng 31%.

Dù thị giá nhiều cổ phiếu giảm thấp xuống dưới mệnh giá, dẫn đến khó khăn cho hoạt động phát hành nhưng tổng giá trị huy động vốn trên thị trường vẫn đạt 179 nghìn tỷ đồng, tăng 13%.

Điểm nổi bật về huy động vốn trên thị trường chứng khoán năm 2013 là việc phát hành chuyển hướng sang phát hành riêng lẻ với quy mô huy động vốn đạt tới trên 24 nghìn tỷ đồng (gấp 5 lần so với cả năm 2012).

Hồi đầu năm 2013, nhiều chuyên gia dự báo thị trường chứng khoán Việt Nam có thể phải đối mặt với làn sóng thoái lui đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài. Nhưng thực tế diễn ra trong năm qua đã cho thấy điều ngược lại: Dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài luân chuyển trong năm 2013 vẫn tăng 54% và giá trị danh mục tăng khoảng 3,8 tỷ USD so với cuối năm 2012. Số lượng tài khoản nhà đầu tư nước ngoài tăng 55% so với năm 2012.

Làn sóng sàng lọc trên sàn chứng khoán là một trong những điểm nóng của thị trường chứng khoán Việt Nam năm qua.

Thị trường trái phiếu phát triển vượt bậc

Năm 2013 là năm thành công nhất từ trước đến nay của thị trường trái phiếu Việt Nam, thị trường trái phiếu đã huy động được xấp xỉ 200 nghìn tỷ đồng trái phiếu, tăng mạnh so với con số huy động 167 nghìn tỷ năm trước đó.

Giao dịch trái phiếu Chính phủ đạt khoảng 1.600 tỷ đồng/phiên (gấp đôi năm 2012) giúp trái phiếu trở thành kênh huy động và phân bổ vốn hiệu quả cho nền kinh tế trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng thu hẹp.

Năm 2013, cơ quan tổ chức thị trường đã thực hiện đưa tín phiếu kho bạc vào giao dịch cùng với trái phiếu Chính phủ, theo đó đã thống nhất được thị trường nợ ngắn hạn và dài hạn vào cùng một thị trường.

Sự lớn mạnh của thị trường trái phiếu có một giá trị vô cùng lớn đối với nền kinh tế, bởi theo như lý giải của ông Trần Văn Dũng, Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, trong 2 năm vừa qua, suy thoái kinh tế khiến cho đầu tư khu vực tư nhân suy giảm thì trái phiếu có vai trò thúc đẩy đầu tư công. Nhờ đó, tổng mức đầu tư toàn xã hội vẫn được duy trì, đảm bảo được tốc độ tăng trưởng kinh tế 5,42% như đã thực hiện được năm 2013 cũng như hướng tới mục tiêu 5,8% trong năm tiếp theo. Đầu tư công trong giai đoạn hiện nay sẽ tạo hạ tầng kinh tế-xã hội tốt, làm nền tảng nâng đỡ hoạt động đầu tư của khối tư nhân phục hồi và tăng trưởng mạnh trở lại trong tương lai.

Sang năm 2014, Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam đang có những kế hoạch cụ thể để tiếp tục chuyên nghiệp hóa hơn nữa thị trường trái phiếu Việt Nam như xây dựng bộ chỉ số riêng cho trái phiếu, xây dựng một đường cong lãi suất chuẩn… Đây sẽ là nền tảng để tạo điều kiện cho khối doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ cũng có thể phát hành trái phiếu. Hơi thở của thị trường trái phiếu lan tỏa được sang khối doanh nghiệp sẽ giúp gia tăng tỷ lệ dòng vốn dài hạn trong hoạt động đầu tư của doanh nghiệp, qua đó giảm rủi ro so với việc vốn đầu tư tư nhân đang còn bị phụ thuộc nhiều vào dòng vốn vay ngân hàng ngắn hạn như trước đây.

Kỳ vọng sự sôi động trong năm 2014

Năm 2014, với những nền tảng đã đạt được trong năm vừa qua, các nhà đầu tư và các thành viên tham gia thị trường chứng khoán hoàn toàn có quyền kỳ vọng vào một năm sôi động của thị trường chứng khoán.

Với một thái độ khá lạc quan, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu đã phân tích 10 điểm nhấn của kinh tế Việt Nam 2014. “Dựa vào những yếu tố này, thị trường chứng khoán năm 2014 sẽ tăng trưởng ít nhất khoảng 30%”, ông Hiếu nói.

Các điểm nhấn cơ bản được chuyên gia xoáy sâu là các vấn đề của thị trường bất động sản, lãi suất ngân hàng, vàng, ngoại hối…, cho thấy, thị trường chứng khoán sẽ là kênh có sức hút dòng tiền lớn nhất trong năm tới.

Ngoài ra, thị trường chứng khoán 2014 được dự báo sẽ được đón một lượng hàng hóa dồi dào khi Chính phủ quyết liệt thực hiện tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước và cổ phần hóa. Hàng loạt các doanh nghiệp Nhà nước lớn sẽ phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) và niêm yết, những doanh nghiệp lớn lỗi hẹn bắt buộc phải lên sàn.
Riêng trong ngành giao thông, 11 tổng công ty sẽ phải cổ phần hóa trong năm 2014, đó đều là các doanh nghiệp thuộc hàng “khủng” như các Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 1, 4, 5, 6, 8, Xây dựng Thăng Long, Xây dựng đường thủy, Công nghiệp Ô tô Việt Nam (Vinamotor), Vận tải thủy, Tư vấn thiết kế giao thông vận tải và Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines).
Trong ngành xây dựng, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt phương án cổ phần hóa và chuyển Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (HANCORP) thành công ty cổ phần. Theo Phương án cổ phần hóa, HANCORP có vốn điều lệ 1.900 tỷ đồng, năm 2014 sẽ IPO thông qua đấu giá 49.742.300 cổ phần, chiếm 26,18% vốn điều lệ.
Trong các lĩnh vực khác, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) sẽ IPO thành công trong quý 1/2014, Tổng công ty Viglacera sẽ IPO vào ngày 20/1, Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng cũng sẽ được IPO vào ngày 21/2...

4 yếu tố tích cực của thị trường chứng khoán 2014

Sáng 2/1/2014, trong lễ đánh cồng khai trương phiên giao dịch đầu tiên của năm 2014 tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), ông Vũ Bằng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, chia sẻ 4 tín hiệu tích cực cho thị trường chứng khoán trong năm 2014.

Theo ông Vũ Bằng, tín hiệu đầu tiên có thể thấy rõ là hiện quan điểm của các cấp lãnh đạo đã đánh giá cao hơn vị trí và vai trò của thị trường chứng khoán. Trong các phát biểu chỉ đạo gần đây của Thủ tướng, lãnh đạo Bộ Tài chính và chuyên gia đều cho rằng cần phải phát triển thị trường chứng khoán.

Yếu tố thứ hai là hiện niềm tin của công chúng và nhà đầu tư vào các giải pháp điều hành của Chính phủ và cơ quan Nhà nước đã gia tăng.

“Đối với thị trường chứng khoán, niềm tin chính là yếu tố vô cùng quan quan trọng nên niềm tin được gia tăng sẽ là cơ sở tốt cho thị trường phát triển bền vững”, ông Bằng nói.

Yếu tố thứ ba là các tín hiệu kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước đang được cải thiện rõ rệt, trong khi đó, vĩ mô năm 2014 cũng được dự báo sẽ tiếp tục được cải thiện hơn.

Thứ tư, theo ông Vũ Bằng, dưới góc độ thị trường chứng khoán, việc tái cấu trúc thị trường sẽ được triển khai mạnh mẽ hơn trong năm tới. Trong đó, các giải pháp dài hạn sẽ được thực hiện như xây dựng cơ chế chính sách, các giải pháp tháo gỡ khó khăn, cơ chế thu hút nguồn vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài…