Thiết kế mẫu bài tập địa lý lớp 12 có nội dung địa chất - khoáng sản

Sự phát triển nhanh như vũ bão của khoa học kỹ thuật và công nghệ vào cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XI đã tạo nên những thiết bị kỹ thuật hiện đại, công nghệ thông tin… được sử dụng trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của con người. Môn địa lý cũng không bỏ qua cơ hội sử dụng chúng vào trong quá trình dạy học. Càng ngày càng nhiều phương tiện, thiết bị kỹ thuật dạy học được sử dụng rộng rãi theo những phương pháp dạy học thích hợp. Kể cả những mẫu bài tập có nội dung dễ hiểu dễ nhớ. Các phương tiện dạy học một mặt làm thay đổi phương pháp dạy học truyền thống, mặt khác góp phần đổi mới nội dung dạy học và mở rộng thêm khả năng lĩnh hội tri thức khoa học hiện đại. Nhờ vào việc sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học này mà việc dạy học đã đem lại hiệu quả cao nhất. "Thiết kế mẫu bài tập có nội dung địa chất - khoáng sản cho học sinh học chương trình Địa lý 12 - THPT" là tham luận được công bố tại hội thảo khoa học địa chất gần đây đã thu hút sự quan tâm không chỉ của giới khoa học. Thực tế giảng dạy ở một số trường phổ thông cho thấy, việc áp dụng hình thức kiểm tra tự luận kết, phối hợp với trắc nghiệm đã nâng cao một bước chất lượng học tập của học sinh. Các câu hỏi tự luận và trắc nghiệm bao gồm nhiều dạng. Từ đơn giản đến nâng cao, từ trực quan sinh động bằng kênh hình đến vận dụng kiến thức để nhận xét, giải thích nhằm hiểu sâu sắc các vấn đề địa lý tự nhiên, địa chất - khoáng sản, dân cư và kinh tế - xã hội. Theo tác giả Phạm Quang Tiến, việc xây dựng hệ thống bài tập tự luận xen kẽ trắc nghiệm có nội dung bổ trợ cho nhau là một việc khó khăn phức tạp. Không chỉ góp phần hứng thú học tập cho học sinh, mà còn là tài liệu tham khảo bổ ích cho giáo viên phổ thông, sinh viên các trường đại học, cao đẳng sư phạm. Chẳng hạn, khi trình bày khái quát lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ VN, ở giai đoạn Tân kiến tạo, ngoài 6 chu kỳ còn cần lưu ý quá trình sinh khoáng liên quan chặt chẽ đến lịch sử hình thành lãnh thổ. Nếu tính mối tương quan giữa nguồn tài nguyên khoáng sản với tỷ lệ diện tích thì Việt Nam là một trong những nước giàu khoáng sản trên thế giới. Đã phát hiện hàng trăm mỏ và hàng nghìn điểm quặng. Một số mỏ lớn gồm các mỏ than, dầu khí, sắt, crom, đồng, thiếc, nhôm, đất hiếm. Trong giai đoạn Tiền Cambri thường hình thành các mỏ sắt, mangan, vàng,titan,niken. Các vận động diễn ra trong đại Cổ sinh thường tạo nên các mỏ chì, kẽm, crom, đồng. Các vận động diễn ra trong đại Trung sinh liên quan đến sự hình thành các mỏ thiếc, vonfram, chì, kẽm, than. Liên quan đến các xâm nhập macama là crom, niken, coban, đồng, sắt, titan, pirit, amiăng, bạc, chì, kẽm, awngtimoan, thủy ngân, vàng, thiếc, vonfram, fluo… Cần nói thêm rằng, một trong những phương tiện dạy học hiện nay được cả thầy và trò đón nhận và được sử dụng rộng rãi còn là Atlát địa lý Việt Nam do Công ty Bản đồ - Tranh ảnh giáo khoa thuộc Nhà xuất bản Giáo dục đã tổ chức biên soạn và xuất bản. Ở đó, phần bản đồ địa chất khoáng sản Việt Nam trang 6 Atlát có nội dung chính thể hiện các mỏ khoáng sản chính của nước ta, thể hiện địa chất, địa tầng nước ta, các đối tượng địa chất khác như phun trào axít; maphic; xâm nhập axít; trung tính …Bản đồ nhỏ thể hiện địa chất biển Đông và các vùng kế cận. Ngoài ra còn có các nội dung phụ cần thiết. Đây là những cố gắng lớn của đội ngũ các nhà khoa học, chuyên gia địa chất khoáng sản trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo cho học sinh và nhà giáo thuộc lĩnh vực địa chất khoáng sản. Nguyệt Hà