Thủ tướng: Phát triển ngành Halal vừa là 'cơ hội vàng', vừa mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc

Chiều ngày 22/10, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và phát biểu tại Hội nghị "Phát huy nội lực, tăng cường hợp tác quốc tế để đẩy mạnh phát triển ngành Halal Việt Nam".

Ngành Halal gồm những sản phẩm "được cho phép", "hợp pháp" để sử dụng theo Luật Hồi giáo, với những yêu cầu nghiêm ngặt về thành phần, chế biến, vận chuyển.

Hội nghị do Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp tổ chức. Đây là sự kiện quốc tế có quy mô lớn nhất về Halal lần đầu tiên được tổ chức kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án "Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030" (tháng 2/2023), có ý nghĩa định hướng quan trọng cho việc phát triển ngành Halal của Việt Nam.

Cùng dự có Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, lãnh đạo các bộ ngành, địa phương.

Hơn 600 đại biểu trong và ngoài nước tham dự hội nghị theo hình thức trực tiếp và trực tuyến, trong đó có đại diện của 50 nước, các tổ chức khu vực, quốc tế, hầu hết đều là cấp người đứng đầu các cơ quan quản lý Halal quốc tế, khu vực và các nước, cùng các doanh nghiệp quốc tế uy tín trong lĩnh vực Halal, các đại sứ và đại diện đại sứ quán các nước Hồi giáo/thị trường Halal quan trọng, các tổ chức quốc tế tại Hà Nội.

Hội nghị gồm 6 hoạt động chính thức và hơn 20 hoạt động song phương bên lề. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các đại biểu đã được giới thiệu về Trung tâm Chứng nhận Halal quốc gia Việt Nam (HALCERT), Bộ Tiêu chuẩn Halal Việt Nam; chứng kiến lễ trao 5 văn kiện hợp tác giữa Trung tâm Chứng nhận GCC, Cơ quan Halal Hàn Quốc, Trung tâm Chứng nhận Halal châu Âu, Học viện Halal thuộc Công ty TNHH GAE (Malaysia) và Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh với các cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam về tiêu chuẩn và Halai.

Việt Nam đang nổi lên như một trung tâm của ngành Halal

Tại Hội nghị, các đại biểu tập trung thảo luận các nội dung để phát huy nội lực và đẩy mạnh hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam: Chia sẻ kinh nghiệm phát triển ngành Halal của các nước và các tổ chức khu vực, quốc tế; cơ hội và các đề xuất hợp tác với Việt Nam để phát triển ngành Halal, mở cửa thị trường đối với sản phẩm Halal Việt Nam; tiềm năng, định hướng phát triển ngành Halal của Việt Nam và địa phương; thúc đẩy đàm phán, hướng tới ký kết các thỏa thuận/biên bản ghi nhớ hợp tác về Halal giữa các cơ quan, địa phương của Việt Nam với một số đối tác Halal tiềm năng, quan trọng.

Tiến sỹ Yousif S.AlHarbi, Phó Chủ tịch Trung tâm Halal Saudi Arabia, Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Saudi Arabia (SFDA) đánh giá việc thành lập Trung tâm Chứng nhận Halal quốc gia là cột mốc quan trọng, cho thấy Việt Nam đã định vị mình là nguồn cung ứng thực phẩm Halal đáng tin cậy, mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Đặc biệt, ông cho rằng những yêu cầu với sản phẩm Halal như sự tinh khiết, các chuẩn mực đạo đức, ứng xử phù hợp với thiên nhiên cũng là những yếu tố đã ăn sâu vào văn hóa Việt Nam. Những điều này mang cơ hội tuyệt vời cho Việt Nam để lồng ghép các tiêu chuẩn Halal vào các sản phẩm của Việt Nam.

"Việt Nam đang nổi lên là một mắt xích rất quan trọng cho chuỗi cung ứng Halal toàn cầu. Với các lợi thế của mình, Việt Nam có thể trở thành trung tâm sản xuất và phân phối các sản phẩm Halal. Hợp tác giữa Saudi Arabia và Việt Nam có thể tạo ra hệ sinh thái Halal thịnh vượng", Tiến sỹ Yousif S.AlHarbi nói.

Chủ tịch Cơ quan chứng nhận Halal Ấn Độ Mohamed Jinna nhấn mạnh thị trường Halal rất đa dạng, gồm các sản phẩm như thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, thời trang… Việt Nam đang ở thời điểm vàng để nắm bắt các cơ hội và việc tham gia thị trường này là một bước đi chiến lược của Việt Nam, đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng với các nền kinh tế Halal. Ông cho rằng Việt Nam có tiềm năng trở thành một nhân tố quan trọng của thị trường Halal, một trung tâm của nền kinh tế Halal trên toàn cầu.

Còn Chủ tịch Trung tâm Chứng nhận Halal Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC) Eng.Moteb Al-Mezani đánh giá thị trường Halal là một trong những thị trường lớn nhất trên thế giới. Trung tâm này đã có nhiều hoạt động hợp tác, tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm với các đối tác Việt Nam.

Ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong bối cảnh chiến tranh, xung đột

Phát biểu tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng cảm ơn, hoan nghênh và nhiệt liệt chào mừng các đại biểu tới dự Hội nghị Halal quốc tế lần đầu tiên được tổ chức tại Thủ đô Hà Nội – Thành phố vì hòa bình, nghìn năm văn hiến, Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người.

Thủ tướng đánh giá cao sáng kiến và nỗ lực của Bộ Ngoại giao cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị có ý nghĩa quan trọng này, qua đó góp phần định hướng cho chiến lược phát triển ngành Halal Việt Nam, mở ra các cơ hội kinh doanh - đầu tư mới.

Hội nghị thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Chính phủ Việt Nam và các quý vị đại biểu, các doanh nhân về tầm quan trọng của thị trường Halal toàn cầu; là minh chứng cụ thể, sống động cho tâm huyết và mong muốn thúc đẩy mạnh mẽ hơn phát triển ngành Halal tại Việt Nam và đóng góp cho toàn cầu.

Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh 5 ý nghĩa nhân văn sâu sắc của Hội nghị nói riêng và việc đẩy mạnh phát triển ngành Halal Việt Nam. Theo đó, việc phát triển ngành Halal góp phần kết nối con người Việt Nam với con người các nước trên thế giới, nhất là thế giới đạo Hồi, trong bối cảnh chiến tranh, xung đột diễn biến phức tạp ở nhiều nơi.

Đồng thời, kết nối Việt Nam và thế giới thông qua các sản phẩm, dịch vụ Halal; kết nối nền kinh tế Việt Nam với kinh tế toàn cầu một cách đa dạng, phong phú, toàn diện và bền vững; kết nối văn hóa Việt Nam với văn hóa các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước đạo Hồi, nhất là văn hoá ẩm thực.

Cùng với đó, thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp Halal tại Việt Nam mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn, chuyên nghiệp hơn, bao trùm hơn để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, góp phần chăm sóc, bảo vệ sức khỏe người dân với tinh thần "ăn ngon, ăn sạch".

3 lợi thế quan trọng để Việt Nam trở thành điểm đến không thể thiếu

Theo Thủ tướng, chúng ta đang sống trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường; khó khăn, thách thức nhiều hơn, lớn hơn thời cơ, thuận lợi. Cụ thể, cạnh tranh địa chính trị gia tăng, nguy cơ gia tăng xung đột cục bộ; cạnh tranh thương mại gay gắt, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng; tác động của các vấn đề có tính toàn cầu như: Biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số...

Hơn bao giờ hết, hợp tác kinh tế quốc tế đòi hỏi tư duy đổi mới, cách tiếp cận linh hoạt, sáng tạo, mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện, đề cao chủ nghĩa đa phương, đoàn kết quốc tế, xây dựng môi trường hòa bình, hợp tác, phát triển, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng nêu rõ, trong khuôn khổ hợp tác kinh tế quốc tế, có thể khẳng định rằng thị trường Halal đang mở ra nhiều cơ hội hợp tác to lớn cho tất cả chúng ta với những tiềm năng to lớn.

Thị trường Halal toàn cầu dự báo có quy mô lên tới 10 nghìn tỷ USD trước năm 2030, trải rộng trên khắp thế giới, từ các nước Hồi giáo đến phi Hồi giáo, trong đó dân số Hồi giáo dự báo đạt gần 3 tỷ người vào năm 2050, chiếm gần 30% dân số toàn cầu.

Ngành công nghiệp Halal gồm nhiều lĩnh vực đa dạng từ nông nghiệp, du lịch, dệt may, dược, mỹ phẩm, cho tới các ngành công nghiệp hỗ trợ, dây chuyền sản xuất, lưu kho, vận chuyển, dịch vụ...

Thủ tướng cho biết, nhận thức rõ về tầm quan trọng của thị trường Halal toàn cầu và những tiềm năng, lợi thế của Việt Nam, thời gian qua, Việt Nam đã nỗ lực, tập trung phát triển ngành Halal và bước đầu đã đạt được những kết quả tích cực.

Việt Nam đã xây dựng định hướng chiến lược về phát triển ngành Halal đến năm 2030, trong đó có Đề án về "Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030"; thành lập Trung tâm Chứng nhận Halal quốc gia, hoàn thiện các quy định pháp lý và tiêu chuẩn về Halal quốc gia.

Việt Nam đã ký một số thỏa thuận hợp tác về Halal với các đối tác Hồi giáo và phi Hồi giáo. Các cơ quan từ trung ương đến địa phương, các doanh nghiệp, hiệp hội ngày càng quan tâm đầu tư, sản xuất và mở rộng xuất khẩu sang thị trường Halal toàn cầu.

Phân tích về tiềm năng, lợi thế của Việt Nam trong phát triển thị trường Halal, Thủ tướng cho biết trong giai đoạn phát triển mới, Việt Nam xác định: "Nâng cao mức độ và chất lượng hội nhập quốc tế để mở rộng thị trường…; nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, của doanh nghiệp và sản phẩm; thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp trong nước, xác lập vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu...".

"Trên tinh thần đó, chúng tôi mong muốn phát triển ngành Halal Việt Nam thực sự trở thành một ngành thế mạnh, đưa Việt Nam trở thành một điểm đến không thể thiếu trong bản đồ Halal toàn cầu, một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng các sản phẩm, dịch vụ Halal trên thế giới", Thủ tướng cho biết.

Để thực hiện mục tiêu đó, Việt Nam có 3 lợi thế quan trọng để có thể "bắt kịp, tiến cùng và vượt lên" trong ngành Halal.

Thứ nhất, Việt Nam có môi trường chính trị, xã hội ổn định; có tiềm lực và quy mô nền kinh tế càng lớn mạnh; môi trường đầu tư ngày càng thông thoáng, thuận lợi. Việt Nam đang nỗ lực xây dựng và hoàn thiện thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh.

Kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; tăng trưởng được duy trì ở mức cao. Tăng trưởng kinh tế năm 2023 đạt 5,05%; 9 tháng đầu năm 2024 đạt 6,82%.

Quy mô nền kinh tế năm 2023 đạt 430 tỷ USD; thu nhập bình quân đầu người đạt 4.300 USD, đứng thứ 34 trong số các nền kinh tế lớn và thuộc nhóm 20 quốc gia có quy mô thương mại lớn nhất toàn cầu; đang ở giai đoạn dân số vàng với hơn 100 triệu người; đã ký 16 FTA với hơn 60 nước.

Thứ hai, Việt Nam kiên định và nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn tốt, là đối tác tin cậy, thành viên tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, vì mục tiêu hòa bình, hợp tác phát triển ở khu vực và trên thế giới; kiên trì chính sách quốc phòng "4 không".

Thủ tướng cho biết, Việt Nam là một trong những nước chịu nhiều thiệt hại nhất kể từ sau Chiến tranh Thế giới lần thứ 2, liên tục bị tác động bởi chiến tranh, bao vây, cấm vận. Tuy vậy, Việt Nam đã "gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng đến tương lai" để biến thù thành bạn. "Việt Nam là dân tộc hòa hiếu, yêu chuộng hòa bình, mong muốn không có ai bị bỏ lại phía sau, không ai bị chết chóc bởi chiến tranh và xung đột", Thủ tướng nhấn mạnh.

Đến nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia, với 32 nước là đối tác chiến lược, đối tác toàn diện; tham gia hơn 70 tổ chức khu vực, quốc tế quan trọng và có quan hệ hợp tác tốt đẹp với cộng đồng các quốc gia Hồi giáo trên thế giới.

Thứ ba, Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển ngành Halal và tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng sản phẩm, dịch vụ Halal toàn cầu.

Nông nghiệp Việt Nam có đóng góp quan trọng trong bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu, trong đó nhiều sản phẩm nông nghiệp cơ bản phù hợp và hoàn toàn đáp ứng các tiêu chuẩn về Halal (thủy sản, hạt tiêu, hạt điều, cà phê, gạo…; năm 2023 là một trong những nước xuất khẩu nông, lâm, thủy sản hàng đầu thế giới với trị giá hơn 53 tỷ USD, 9 tháng đầu năm 2024 đạt gần 47 tỷ USD, phấn đấu cả năm khoảng 60 tỷ USD).

Việt Nam có nhiều lợi thế trong phát triển du lịch, trong đó có du lịch Halal với đường bờ biển dài hơn 3 nghìn km, nhiều hệ sinh thái quan trọng, đa dạng và nhiều vịnh, bãi biển được đánh giá đẹp nhất thế giới.

3 thông điệp về phát triển ngành Halal

Thủ tướng nhấn mạnh 3 thông điệp của Việt Nam về phát triển ngành Halal.

Một là, Việt Nam rất quan tâm và mong muốn đưa hợp tác về Halal thành "nội hàm hợp tác kinh tế quan trọng, trụ cột mới, động lực mới" trong phát triển quan hệ với các nước, trong đó có cộng đồng Hồi giáo trên thế giới.

Hai là, Việt Nam coi trọng việc phát triển ngành Halal; xác định đây là định hướng mới trong hoạt động sản xuất; coi Halal là "cơ hội vàng" để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất, tăng cường hợp tác với các đối tác để tham gia hiệu quả vào thị trường, chuỗi giá trị Halal toàn cầu.

Ba là, Việt Nam chủ trương phát triển ngành Halal trên cơ sở tôn trọng các giá trị văn hóa, tôn trọng con người, thể hiện sự đóng góp tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam để cùng xây dựng một thế giới hòa bình, hợp tác, đa dạng, hài hòa và cùng phát triển, vì hạnh phúc, ấm no của mỗi người dân.

Định hướng hợp tác thời gian tới, Thủ tướng đề nghị cần thực hiện "5 đẩy mạnh" để phát huy nội lực và hợp tác quốc tế về Halal.

Thứ nhất, đẩy mạnh hợp tác chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, hỗ trợ Việt Nam về hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, quản lý nhà nước liên quan đến Halal, hoàn thiện bộ tiêu chuẩn Halal quốc gia; hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao năng lực, đào tạo và cung ứng nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển ngành Halal quy mô lớn và phục vụ xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ của Việt Nam.

Thứ hai, đẩy mạnh đàm phán, ký kết các thỏa thuận, hiệp định, bản ghi nhớ hợp tác, các thỏa thuận công nhận và thừa nhận lẫn nhau về chứng nhận Halal, qua đó giúp các doanh nghiệp Việt Nam trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi sản xuất và cung ứng thực phẩm Halal toàn cầu.

Thứ ba, đẩy mạnh các đối tác khu vực, quốc tế đến đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam trong các lĩnh vực liên quan Halal, nhất là về nông nghiệp, du lịch, khách sạn, khu nghỉ dưỡng, nhà hàng, dược và mỹ phẩm, các ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan đến Halal (công nghệ, dây chuyền sản xuất, hậu cần…).

Thứ tư, đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến sản phẩm, dịch vụ và thương hiệu Halal Việt Nam và mở cửa các thị trường cho các sản phẩm Halal xuất khẩu của Việt Nam.

Thứ năm, đẩy mạnh giao lưu nhân dân, hợp tác trao đổi văn hóa, từ đó tăng cường sự chia sẻ, hiểu biết của người dân và doanh nghiệp hai bên về những thế mạnh của nhau và tiềm năng hợp tác trong phát triển ngành Halal tại Việt Nam.

"Chúng tôi kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp, doanh nhân nước ngoài tiếp tục đến đầu tư, hợp tác tại Việt Nam trên tinh thần "3 cùng": "Cùng lắng nghe và thấu hiểu", "cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động", "cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển; cùng chung niềm vui, hạnh phúc và tự hào"; bảo đảm lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, từ đó, huy động nguồn lực Nhà nước, nguồn lực xã hội, người dân, doanh nghiệp, nguồn lực hợp tác công tư, nguồn lực đầu tư nước ngoài trực tiếp và gián tiếp…

Việt Nam tin tưởng sẽ phát triển ngành Halal chuyên nghiệp, toàn diện, hiện đại, bền vững, hiệu quả, góp phần tạo xung lực mới cho sự phát triển kinh tế nhanh, bền vững của Việt Nam, góp phần phát triển thị trường Halal toàn cầu, cùng xây dựng một tương lai tốt đẹp, hài hòa, thịnh vượng giữa các quốc gia, giữa con người với con người, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn bền vững trên toàn thế giới, trong đó có ngành Halal", Thủ tướng phát biểu.

Hà Văn