Thúc đẩy tài chính toàn diện cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam

Theo các chuyên gia, mức độ bao phủ chi nhánh, phòng giao dịch, các các máy rút tiền ATM tại khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa còn thấp. Phụ nữ hay nhóm người yếu vẫn còn khoảng cách với các dịch vụ tài chính chính thức. Khoảng cách này sẽ được xóa bỏ khi tài chính toàn diện được thúc đẩy với các giải pháp công nghệ của tài chính số.

 Đại dịch COVID-19 càng cho thấy tầm quan trọng trong việc hỗ trợ người dân tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính thuận tiện và hiệu quả qua thiết bị di động, mạng Internet, thẻ liên kết với các hệ thống thanh toán số,... mà không cần đến tiền mặt cũng như các điểm giao dịch ngân hàng truyền thống.

Chia sẻ kinh nghiệm thúc đẩy tài chính toàn diện giúp nhóm người yếu thế, ông Hoàng Minh Tế - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) cho biết, từ năm 2017, NHCSXH đã tiến hành triển khai công nghệ số vào hoạt động ngân hàng và có những quyết sách để giúp người nghèo và các đối tượng chính sách, đặc biệt là phụ nữ từng bước tiếp cận các sản phẩm dịch vụ ngân hàng trên điện thoại di động. Qua đó đã góp phần thay đổi thói quen, tư duy của người dân nghèo, những người yếu thế, khi tiếp cận sử dụng các ứng dụng công nghệ trong tiến trình chuyển đổi số.

Qúa trình triển khai các dịch vụ ngân hàng trên điện thoại di động bắt đầu từ việc triển khai dịch vụ tin nhắn SMS cho khách hàng của NHCSXH; tiếp đó là thí điểm triển khai Ứng dụng Quản lý tín dụng chính sách dành cho những người làm công tác quản lý tín dụng chính sách và Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn; và gần đây nhất là ứng dụng VBSP SmartBanking.

Theo số liệu của NHCSXH, đến tháng 6/2022, đã có gần 32 triệu tin nhắn được gửi thành công đến gần 5,9 triệu khách hàng có đăng ký số điện thoại di động với Ngân hàng.

Sau gần 2 năm triển khai, đến nay Ứng dụng Quản lý tín dụng chính sách đã có 47.786 người/26 tỉnh, thành phố dùng. Trong đó, có hơn 25.759 người là Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn. Ứng dụng này dễ dàng tải xuống qua điện thoại thông minh, cho phép cán bộ các tổ chức chính trị - xã hội, Ban đại diện, Hội đồng quản trị NHCSXH, Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn, trưởng thôn, cán bộ giảm nghèo của địa phương có thông tin kịp thời và thực hiện hiệu quả hơn các nghiệp vụ trong quy trình cho vay và quản lý tín dụng chính sách.

Với ứng dụng VBSP Smartbanking, sau gần 3 tháng triển khai, đã có 75 nghìn tài khoản, phát sinh hơn 642 nghìn giao dịch, tương ứng với số tiền hơn 5.400 tỷ đồng. Ứng dụng VBSP SmartBanking giúp người dân, đặc biệt là phụ nữ có điều kiện tiếp cận nhiều hơn nữa với các dịch vụ tài chính đa dạng và hiệu quả, góp phần kết nối người dân ở các địa bàn của NHCSXH với nền kinh tế số.

Theo TS Nguyễn Thị Hiền - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng (NHNN), sự phát triển của tài chính số giúp đẩy mạnh công tác giáo dục tài chính và tăng cường các hoạt động bảo vệ người tiêu dùng tài chính ở Việt Nam. Nhưng bên cạnh sự nhanh chóng, thuận lợi thì cũng có thể có những rủi ro. Bên cạnh nhiều kết quả đáng khích lệ đã đạt được nhờ có tài chính số, vẫn còn nhiều thách thức đặt ra.

Đó là thách thức về quản lý, giám sát, bảo mật, minh bạch thông tin, an toàn hệ thống, chất lượng cơ sở hạ tầng, cũng như niềm tin, hiểu biết, năng lực của khách hàng vào hệ thống tài chính – ngân hàng; thách thức về bảo vệ người tiêu dùng tài chính; rủi ro về tính mới của sản phẩm, dịch vụ, nhà cung cấp do khách hàng không quen thuộc với các sản phẩm, dịch vụ, nhà cung cấp mới nên dễ bị khai thác và lạm dụng...

Việc kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác còn chưa hoàn thiện. Người dân, doanh nghiệp còn thiếu kiến thức, kỹ năng quản lý tài chính và không ít người e ngại khi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến công nghệ.

Vì vậy, theo TS. Nguyễn Thị Hiền, cần sớm hoàn thiện quy định pháp lý điều chỉnh các sản phẩm, dịch vụ tài chính số và các tổ chức cung ứng sản phẩm dịch vụ, tài chính số. Đồng thời nâng cao hiểu biết cho người tiêu dùng tài chính, và tạo lập thị trường cung ứng sản phẩm, dịch vụ tài chính số lành mạnh, minh bạch.

Các chuyên gia nhấn mạnh, cần tạo môi trường chính sách thuận lợi, thúc đẩy tài chính toàn diện, để nhóm người yếu thế sử dụng dịch vụ tài chính thuận lợi nhất.

Anh Minh