Thực hiện Quyết định 79 vẫn chưa trọn vẹn

Sau 3 năm thực hiện Kếhoạch hành động quốc gia về Đa dạng sinh học (ĐDSH) đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 thực hiện Công ước Đa dạng sinh học và Nghị định thư Cartagena về an toàn sinh học (Quyết định 79), các cơ quan quản lý Nhà nước,các nhà khoa học đều cho rằng, những nỗ lực trong thời gian qua là chưa đủ, bởi rất ít tiêu chícủa kế hoạch được thực hiện trọn vẹn...

"Được nhất là xây dựng cơ chế chính sách..."

Đó là đánh giá đầu tiên trong phát biểu tổng kết của Thứ trưởng Bùi Cách Tuyến tại Hội thảo thực hiện Quyết định 79 vừa được Bộ TN&MT tổ chức tại Hà Nội.

Hệ thống hành lang pháp lý về bảo tồn ĐDSH dần được củng cố và tăng cường. Luật ĐDSH ra đời (11/2008) là cơ sở pháp lý quan trọng nhất để đưa công tác bảo tồn ĐDSH vào nề nếp. Ngay sau đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo ưu tiên tập trung xây dựng, trình Chính phủ phê duyệt các văn bản pháp quy phục vụ thực hiện Luật ĐDSH, đó là các Nghị định 65/2010 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật ĐDSH; Nghị định 69/2010 về An toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền và sản phẩm của sinh vật biến đổi gen. Bộ TN&MT còn phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng, trình Thủ tướng ban hành Đề án tổng thể về tăng cường quảnlý an toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gen; sản phẩm, hàng hóa có nguồn gốc từ sinh vật biến đổi gen; dự thảo các Nghị định,Quyết định trình Thủ tướng về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo tồn ĐDSH, quy chế quản lý các khu bảo tồn, quản lý các loài thuộc danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, và các Đề án ngăn ngừa và kiểm soát các sinh vật ngoại lai xâm hại đến năm 2015, kiện toàn tổ chức hệ thống tổ chức quản lý Nhà nước về ĐDSH và an toàn sinh học, thống nhất quản lý cơ sở dữ liệu chia sẻ thông tin về ĐDSH.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhanh chóng quy hoạch hệ thống 61 khu bảo tồn vùng nước nội địa và bảo tồn biển đến năm 2020; xây dựng Đề án Bảo vệ các loài thủy sinh quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2020; xây dựng Nghị định Quy chế quản lý các khu bảo tồn biển VN có tầm quan trọng quốc gia và quốc tế...

Còncách xa mục tiêu

Những nỗ lực về xây dựng chính sách pháp luật, nâng cao năng lực bộ máy quản lý vẫn chưa đủ sức mạnh, nên hầu như toàn bộ các mục tiêu cần đạtvào năm 2010 vẫn còn ngoài tầm với.

Mặc dù nước ta đã có thêm 2 khu Dự trữ sinh quyển Mũi Cà Mau và Cù Lao Chàm (Quảng Nam) vàKhu Công viên Địa chất cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) vừa được chính thức công nhận là thành viên mạng lưới địa chất toàn cầu, nhưng so với kế hoạch, vẫn còn thiếu 5 khu bảo tồn được công nhận là Di sản Asean. Tương tự như vậy, chúng ta vẫn chưa xây dựng được 5 khu đất ngập nước đủ tiêu chuẩn, điều kiện để được công nhận là khu đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế (Ramsar). Về tốc độ phát triển rừng, theo ước tính sơ bộ đến cuối năm 2010, độ che phủ của rừng cũng chỉ đạt được khoảng 39,5%, trong khi mục tiêu đặt ra là từ 42 - 43%. Riêng mục tiêu xây dựng kế hoạch hành động ĐDSH tại địa phương, nay mới có 16 tỉnh thực hiện.

Trong công tác Bảo tồn và phát triển ĐDSH nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã kiểm kê, đánh giácác nguồn gen cây trồng, vật nuôi, sinh vật nông nghiệp; đã lưu giữ và đang đưa vào khai thác sử dụng 1.000 chủng vi sinh vật nông nghiệp; phục tráng và bảo tồn tại chỗ 70% loài động vật nuôi bản địa; bảo tồn và sử dụng hơn 20.000 mẫu giống của gần 250 loài cây trồng. Năm 2009 đã kiểm dịch 254.835 lô hàng với tổng trọng lượng 21.680.000 tấn; điều tra, theo dõi sâu bệnh trên giống cây nhập nội (925 mẫu giống); giám định 1.077 mẫu sinh vật gây hại và điều tra 217 lượt kho hàng , phát hiện một ổ dịch mọt đậu Mexico trên đậu trắng tại Quảng Ninh.Phát triển nghiên cứu nuôi trồng thủy sản với kỹ thuật sinh sản nhân tạo, cải tiến mô hình nuôi nên từ 2007 thủy sản nuôi đã chiếm hơn 50% tổng sản lượng khai thác hàng năm.

Một trong những nguyên nhân khiến việc thực hiện các mục tiêu năm 2010 theo Quyết định 79 còn khó khăn, là do nguồn lực về con người và tài chính dành cho công tác này còn quá hạn chế.

Thao Lan