TỔNG THUẬT: Hội nghị sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác phòng chống và khắc phục hậu quả bão số 3

Tham dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng các bộ LĐ&TB-XH, NN&PTNT, GTVT, Y tế, VH-TT&DL, TN&MT; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Dân tộc; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước; Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, TTXVN; Lãnh đạo các bộ Tài chính, Quốc phòng, Công an, KH&ĐT, Ngoại giao, Công Thương, Xây dựng... và các bí thư tỉnh ủy, thành ủy của 26 tỉnh, thành phố.

Bão số 3 (Yagi) là cơn bão lịch sử với cường độ rất mạnh, sức tàn phá rất lớn, gây mưa lớn tại 26 tỉnh, thành phố khu vực phía bắc, gây hậu quả rất nặng nề về người và tài sản, tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh và sinh kế của người dân. 

Hội nghị nhằm sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả bão số 3, đồng thời đề ra giải pháp phục hồi sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống nhân dân và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết với tinh thần làm việc cả ngày Thứ Bảy vì đồng bào bão lũ, thiên tai, Chính phủ tổ chức Hội nghị sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả cơn bão số 3; trên cơ sở đó thống nhất các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, phục hồi sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng.

Thủ tướng nêu rõ, Bão số 3 (Yagi) và mưa lũ sau bão đã gây thiệt hại rất lớn về người, tài sản, ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống và tinh thần của Nhân dân. Hậu quả và những ảnh hưởng của cơn bão là hết sức nặng nề. Thiệt hại về người rất lớn, nhiều người mất tích vẫn chưa được tìm thấy. Sang chấn tinh thần của một bộ phận nhân dân rất nặng nề. Nhiều gia đình vẫn phải ở trong những nơi ở tạm, nhiều bản làng vẫn phải rất lâu mới có thể trở lại bình thường.

Nhiều công trình hạ tầng cầu, đường… bị sập đổ đang được khắc phục để duy trì giao thông thông suốt cho người dân; hạ tầng điện, nước, sóng được khẩn trương khôi phục. Hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, lực lượng Quân đội đang tích cực xây dựng cầu phao tại khu vực cầu Phong Châu (Phú Thọ) bị sập.

Nhiều chính sách của Chính phủ đang được tích cực thực hiện để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Doanh nghiệp, người dân chịu ảnh hưởng thiên tai đã phát huy mạnh mẽ tinh thần tự lực, tự cường, không trông chờ, ỷ lại; đồng thời nhận được sự giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, đồng bào và doanh nghiệp trên cả nước.

Về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, ngày 9/9/2024, trong lúc đang mưa lũ do hoàn lưu bão, Bộ Chính trị đã họp, chỉ đạo toàn hệ thống chính trị tập trung ứng phó với bão lũ.

Với tinh thần nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tổ chức nhiều hội nghị, các cuộc họp, ban hành nhiều công điện; lãnh đạo Chính phủ đã kiểm tra trực tiếp tại các địa phương; gần đây nhất là tổ chức Hội nghị ngày 15/9.

Ngay sau Hội nghị, ngày 17/9/2024 Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 143-NQ/CP về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3, nhanh chóng ổn định tình hình, hỗ trợ nhân dân, khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Gần đây nhất, ngày 27/9, Thủ tướng ban hành Công điện số 100/CĐ-TTg ngày 27/9/2024 yêu cầu các Bộ ngành, địa phương tập trung chỉ đạo, triển khai các biện pháp nhanh chóng phục hồi sản xuất nông nghiệp sau bão số 3 và mưa lũ.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng biểu dương các Thành viên Chính phủ, Bộ trưởng, Trưởng ngành, các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là các lực lượng chủ công như quân đội, công an, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương… trực tiếp ứng phó tại hiện trường; các tập đoàn trong lĩnh vực điện lực, viễn thông đã vào cuộc ngay, tích cực; cảm ơn nhân dân, doanh nghiệp đã luôn chia sẻ, đồng hành, rất ủng hộ và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể.

Thủ tướng đánh giá cao sự phối hợp giữa các lực lượng, các bộ, ngành, việc huy động sức mạnh của người dân, doanh nghiệp, tinh thần đại đoàn kết được thể hiện rất rõ và phát huy mạnh mẽ; cả nước chung tay góp sức, góp của, góp công với tinh thần "tương thân, tương ái", "tình dân tộc, nghĩa đồng bào", "ai có của góp của, ai có công góp công, ai có ít góp ít, ai có nhiều góp nhiều".

Thời gian của Hội nghị ít, công việc nhiều, yêu cầu cao, đòi hỏi phải có hiệu quả ngay sau hội nghị, với tinh thần "tất cả vì nhân dân, tất cả vì sự phát triển đất nước", khắc phục hậu quả cơn bão số 3, Thủ tướng đề nghị các đại biểu đóng góp ý kiến, khẳng định những việc đã làm được, làm tốt, chỉ rõ những việc làm chưa tốt, tồn tại, hạn chế, khó khăn, rút ra các bài học kinh nghiệm, đưa ra những nhiệm vụ, giải pháp, góp ý vào văn bản chỉ đạo phù hợp là sản phẩm của Hội nghị để tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả trong thời gian tới, hướng tới mục tiêu đề ra nhanh chóng ổn định tình hình, hỗ trợ nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát, góp phần thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2024.

Trình bày Báo cáo trung tâm, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết, ngay sau khi bão đổ bộ, Bộ Chính trị đã có kết luận, chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ (văn bản số 11261-CV/VPTW ngày 09/9/2024 của Văn phòng Trung ương Đảng). Các đồng chí lãnh đạo chủ chốt, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trực tiếp là đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, đồng chí Thủ tướng Chính phủ đã thường xuyên quan tâm chỉ đạo theo sát tình hình bão và mưa lũ sau bão; các đồng chí trong Bộ Chính trị đi thăm hỏi, động viên đồng bào và chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão, mưa lũ .

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã có thư thăm hỏi đồng bào, chiến sĩ bị ảnh hưởng, đồng thời đề nghị các cấp tập trung cao độ triển khai các kế hoạch, phương án khắc phục hậu quả và trực tiếp đi kiểm tra, chỉ đạo ứng phó tại Tuyên Quang, Phú Thọ.

Chính phủ đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 143/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát.  

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch nước thăm hỏi, động viên đồng bào.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 11 công điện, theo dõi sát tình hình kịp thời chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tập trung ứng phó bão, mưa lũ ngay từ sớm, từ xa với phương châm chỉ đạo là "chủ động, quyết liệt, phòng ngừa, ứng phó ở mức cao nhất, sẵn sàng ứng phó với các tình huống xấu nhất".

Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp đi kiểm tra và phân công tất cả các Phó Thủ tướng Chính phủ trực tiếp tới tất cả các địa phương bị ảnh hưởng của bão, mưa lũ để cùng với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo triển khai công tác ứng phó với bão, lũ; kịp thời động viên, thăm hỏi người dân vùng ảnh hưởng của bão, mưa lũ, sạt lở đất, lũ quét. Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì, chỉ đạo 05 cuộc họp trực tiếp và trực tuyến với các Bộ ngành và các tỉnh, thành phố Bắc Bộ đến Thanh Hoá để chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão, mưa lũ.

Trước bão, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo tiền phương tại Hải Phòng do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà làm Trưởng ban trực tiếp chỉ đạo công tác ứng phó khẩn cấp tại hiện trường, tổ chức 04 cuộc họp trực tuyến với các Bộ ngành, địa phương nhằm giảm thiểu thấp nhất thiệt hại về tính mạng và tài sản của Nhân dân và nhà nước.

Ngày 15/9, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì cuộc họp trực tuyến, trực tiếp với các Bộ trưởng, trưởng ngành và Bí thư, Chủ tịch UBND 26 tỉnh, thành phố về giải pháp khắc phục hậu quả, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp ổn định đời sống, khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão số 3.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành 51 công điện, văn bản chỉ đạo ứng phó với bão, đảm bảo an toàn đê điều; vận hành hồ chứa, đảm bảo an toàn hạ du và khôi phục sản xuất sau bão. Lãnh đạo Bộ NN&PTNT bám sát thực địa trước, trong và sau bão. Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố đã ban hành 356 công điện chỉ đạo; tổ chức 146 đoàn công tác đến hiện trường trực tiếp chỉ huy công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão, lũ.

Kết quả đạt được, với sự lãnh đạo sát sao, kịp thời, quyết liệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trực tiếp là đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, chủ động, phản ứng kịp thời, hiệu quả, từ sớm, từ xa, trực tiếp tại hiện trường của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương; sự ủng hộ, đồng hành của người dân, cộng đồng doanh nghiệp, đồng bào trong nước và cả đồng bào ta ở nước ngoài,… đã hạn chế tối đa thiệt hại và khẩn trương khắc phục hậu quả do bão, mưa lũ. Nếu không có sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, thiệt hại về người, tài sản do bão số 3 và mưa lũ sẽ còn lớn hơn nữa.

Sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương các cấp, các tổ chức chính trị xã hội, tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm đã đóng góp nguồn lực hỗ trợ người dân từng bước ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất sau thiên tai.

Khó khăn, hạn chế: 

Bên cạnh những kết quả nổi bật trong triển khai ứng phó, khắc phục hậu quả bão và mưa lũ sau bão, tuy nhiên thiệt hại do bão, lũ quét, sạt lở đất vẫn còn rất lớn, với những khó khăn, tồn tại.

(1) Thiệt hại về người vẫn còn lớn (344 người chết và mất tích), số người chết do sạt lở đất, lũ quét (264 người chết và mất tích) chiếm tỷ lệ cao.

(2) Các kịch bản, phương án với những tình huống thiên tai lớn, trên diện rộng, khu vực vùng sâu, vùng xa khi bị chia cắt,... còn hạn chế, chưa bài bản, chưa phù hợp thực tế. Việc cảnh báo tác động, nguy cơ thiệt hại do bão, mưa lũ còn chưa cụ thể, người dân chưa hình dung được những thiệt hại to lớn khi bão đổ bộ cũng như tác động sau khi bão đã đổ bộ, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tư tưởng chủ quan trong ứng phó.

(3) Vẫn còn tình trạng chưa thực hiện nghiêm túc, đầy đủ chỉ đạo, khuyến cáo của cơ quan chức năng trong phòng, chống bão dẫn đến thiệt hại đáng tiếc về người và tài sản như ở lại trên tàu thuyền khi neo đậu và tham gia giao thông khi có gió bão. 

Chưa thực hiện nghiêm túc, triệt để công tác cắt tỉa cành cây, chằng chống, gia cố nhà cửa, công sở, kho tàng, biển báo, biển quảng cáo,… dẫn đến bị tốc mái, gẫy đổ rất nhiều.

(4) Phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó thiên tai, cứu hộ cứu nạn còn thiếu và yếu chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra, nhất là khi xảy ra tình huống vùng sâu, vùng xa, trong điều kiện thời tiết phức tạp như gió bão, mưa lũ lớn, sạt lở chia cắt.

(5) Khả năng chống chịu cơ sở hạ tầng nói chung, nhất là nhà dân, công trình phòng, chống thiên tai, cơ sở hạ tầng còn thấp trước sức tàn phá của bão, lũ...

(6) Công tác dự báo, cảnh báo sớm, chính xác, phạm vi hẹp nhất là về mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất giữ vai trò quan trọng hàng đầu trong chỉ đạo điều hành, ứng phó với thiên tai. Dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ vượt lịch sử; dự báo mưa lũ phục vụ vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng có lúc chưa kịp thời.

(7) Chưa có bản đồ nguy cơ sạt lở đất lũ quét tới từng thôn, bản để người dân biết cũng như phục vụ công tác di dời, sắp xếp dân cư, công tác chỉ đạo ứng phó.

(8) Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng, sông Thái Bình còn một số tồn tại, bất cập như.

(9) Ngập lụt diễn ra nghiêm trọng, kéo dài, trên diện rộng tại nhiều địa phương, kể cả đô thị miền núi do quá trình đô thị hoá, xây dựng công trình, lấn chiếm làm giảm khả năng thoát lũ các tuyến sông, suối gây ngập úng kéo dài.

(10) Đây là trận lũ lớn nhất kể từ năm 1971 trên toàn bộ lưu vực đồng bằng sông Hồng - Thái Bình là bài học cảnh tỉnh cho các địa phương trong việc khai thác, sử dụng bãi sông. Chưa thực hiện đầy đủ những nhiệm vụ cụ thể, trọng tâm của Nghị Quyết 24-NQ/TW Ban Chấp hành trung ương ngày 03/6/2013 là bảo vệ không gian thoát lũ trên các lưu vực sông, lòng sông, trước hết cho sông Hồng, sông Cửu Long, sông Cầu và các sông lớn khác.

(11) Lũ lớn, đặc biệt lớn xảy ra trên toàn bộ hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình, tuy nhiên công tác tuần tra canh gác đê, hộ đê tại một số địa phương chưa nghiêm túc, còn chủ quan, lơ là; có nơi chưa xây dựng lực lượng quản lý đê chuyên trách theo quy định của Luật Đê điều; tình trạng khai thác cát trái phép còn diễn biến phức tạp trên các tuyến sông, nhất là sông Lô uy hiếp đến an toàn đê điều, đã gây sạt trượt thân đê hữu Lô thuộc xã Hùng Long, huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ khi nước rút.

(12) Quy định về hệ thống cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng chống thiên tai các cấp từ trung ương đến địa phương hiện nay không còn sau khi Luật phòng thủ dân sự có hiệu lực từ ngày 01/7/2024, tuy nhiên đến nay Nghị định hướng dẫn Luật Phòng thủ dân sự chưa được ban hành do có nhiều điểm chồng chéo với Luật Phòng, chống thiên tai, dẫn đến việc thực hiện quy định của pháp luật còn lúng túng, bất cập.

Bài học kinh nghiệm:

(1) Mặc dù bão số 3 là cơn bão rất mạnh đổ bộ vào nước ta, xong công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão, mưa lũ được sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt từ sớm từ xa của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, các lực lượng, đặc biệt là lực lượng quân đội, công an, lực lượng xung kích phòng chống thiên tai ở cơ sở,... nên đã phần nào giảm thiểu được thiệt hại.

(2) Ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số để chủ động trong chỉ đạo điều hành, đồng thời công tác thông tin, truyền thông, cảnh báo, dự báo phải được đưa ra bằng những hình ảnh minh hoạ dễ hiểu, thể hiện tác động cho từng đối tương (nhà ở, cây xanh, tàu thuyền,…) để nâng cao nhận thức của người dân và chính quyền, hiểu biết về mức độ tàn phá của bão lũ, nhằm khắc phục tư tưởng chủ quan trong ứng phó. Đồng thời đảm bảo thông tin dự báo, cảnh báo thiên tai đến được người dân, nhất là vùng sâu, vùng xa, khu vực bị chia cắt để chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại.

(3) Việc vận dụng linh hoạt phương châm "4 tại chỗ" phù hợp với đặc điểm của các hộ dân cư và địa phương, đồng thời phát huy vai trò lực lượng xung kích cơ sở là hết sức cần thiết, cùng với vai trò, kinh nghiệm, sự hiểu biết về thiên tai của người đứng đầu thôn bản có ý nghĩa quyết định trong giảm thiểu thiệt hại do thiên tai trên địa bàn, nhất là đối với khu vực miền núi có địa hình dễ bị chia cắt.

(4) Chính quyền các cấp và người dân chủ động trong ứng phó, phát hiện nguy cơ và kịp thời di dời, sơ tán khỏi các khu vực nguy cơ sạt lở đất, lũ quét đã giúp giảm thiểu thiệt hại về người (điển hình như Anh Ma Seo Chứ - Trưởng thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã phát hiện và vận động cả thôn 115 người sơ tán đến nơi an toàn, tránh được thiệt hại do sạt lở đất; 142 giáo viên và học sinh trường Mường Hum, huyện Bát Xát đã sơ tán đến nơi an toàn trước khi cả quả đồi sạt xuống).

(5) Công tác phối hợp chỉ đạo, điều phối liên ngành là yếu tố quan trọng trong công tác phòng, chống thiên tai, trong đó cần xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm và quy trình thực hiện trong tổ chức chỉ đạo, nhất là tình huống khẩn cấp cần xử lý ngay, nếu không kịp thời có thể gây thảm hoạ về người.

(6) Lũ lớn, đặc biệt lớn làm nhiều tuyến đê bị tràn, sự cố. Tuy nhiên với sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền địa phương, lực lượng quản lý đê chuyên trách và sự chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, vật tư, phương tiện theo phương án xử lý trọng điểm được xây dựng trước mùa mưa bão nên đã đảm bảo an toàn cho các tuyến đê, nhất là các tuyến đê từ cấp 3 đến cấp đặc biệt bảo vệ khu vực đông dân cư, công trình cơ sở hạ tầng quan trọng, trong đó có thủ đô Hà Nội.

(7) Các địa phương đã tích cực, chủ động huy động các nguồn lực trong ứng phó; huy động sức mạnh, nguồn lực tổng hợp ngân sách, nguồn lực của các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài, phát huy tinh thần đoàn kết, sức mạnh của nhân dân trong khắc phục hậu quả để sớm ổn định đời sống, phục hồi sản xuất.

(8) Hướng dẫn kịp thời các giải pháp cụ thể, phù hợp trước mắt và lâu dài đối với từng khu vực, từng đối tượng thiệt hại để khắc phục nhanh, trong đó ưu tiên phục hồi sản xuất nông nghiệp và công trình phòng, chống thiên tai theo hướng xây dựng lại tốt hơn để phát triển bền vững.

(9) Bão số 3 đi qua đã gây ra những tổn thương nghiêm trọng về người và tài sản, những cũng để lại những bài học lớn về tổ chức, chỉ đạo phối hợp liên ngành phòng, chống thiên tai liên quan đến thể chế, hạ tầng, nhân lực,… Vì vậy, cần rà soát, điều chỉnh thể chế, chính sách, quy hoạch, kế hoạch, lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, kinh tế - xã hội để xây dựng xã hội an toàn trước thiên tai.

NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP TRONG THỜI GIAN TỚI

Để sớm khắc phục hậu quả, ổn định đời sống nhân dân, khôi phục sản xuất sau bão lũ, đồng thời có giải pháp căn cơ lâu dài, các Bộ ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc, đầy đủ 06 nhóm giải pháp tại Nghị quyết số 143/NQ-CP ngày 17/9/2024 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3 (Yagi), nhanh chóng ổn định tình hình Nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát, trong đó tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

1. Trước mắt:

- Tập trung lực lượng tìm kiếm người mất tích tại sự cố cầu Phong Châu, tỉnh Phú Thọ và mất tích do lũ, lũ quét, sạt lở đất (Lào Cai, Cao Bằng,…).

-Tổ chức cứu trợ lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho các hộ dân có nguy cơ thiếu đói; huy động lực lượng hỗ trợ người dân sửa chữa nhà ở, dọn dẹp vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh. Rà soát các gia đình bị mất nhà để tái định cư cho người dân đến chỗ an toàn và hoàn thành chậm nhất trước ngày 31/12/2024.

-Tập trung chỉ đạo, có kế hoạch sản xuất linh hoạt, hiệu quả và hướng dẫn các biện pháp khắc phục hậu quả cụ thể cho từng địa phương, vùng miền, trong đó sẵn sàng nguồn giống để hỗ trợ người dân nhanh chóng khôi phục sản xuất.

-Theo dõi sát tình hình, diễn biến nguồn cung, giá cả hàng hóa trên địa bàn, nhất là tại các khu vực vừa xảy ra lũ quét, lũ ống, sạt lở đất nặng nề, kịp thời bảo đảm nguồn cung, kiểm soát giá cả, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng, đẩy giá, lợi dụng thiên tai, bão lũ để trục lợi.

-Chủ động huy động nguồn lực của địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để khẩn trương khắc phục, sửa chữa các công trình đê điều, thuỷ lợi, các tuyến đường giao thông, cơ sở y tế, trường học, công trình cơ sở hạ tầng bị hư hỏng, trường hợp vượt quá khả năng, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

-Tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các chính sách giãn hoãn, miễn, giảm thuế, phí, lệ phí,… đối với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp bị thiệt hại do bão, mưa lũ theo quy định của pháp luật; yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm khẩn trương thực hiện bồi thường tổn thất cho bên mua bảo hiểm bảo đảm nhanh chóng, đầy đủ, kịp thời theo đúng thỏa thuận hợp đồng và quy định pháp luật.

-Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại chủ động rà soát, tổng hợp thiệt hại của khách hàng đang vay vốn, kịp thời áp dụng các chính sách hỗ trợ lãi suất, khoanh nợ, giãn nợ, tiếp tục cho vay để người dân, doanh nghiệp có điều kiện khôi phục sản xuất kinh doanh.

-Tăng cường công tác bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, nhất là tại các địa bàn chịu ảnh hưởng bởi bão, mưa lũ; kiểm soát chặt chẽ không gian mạng, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, thông tin sai lệch gây hoang mang dư luận.

-Tiếp nhận, triển khai kịp thời, hiệu quả nguồn lực hỗ trợ từ các tổ chức, cá nhân thông qua Mặt trận Tổ quốc, sự hỗ trợ của các quốc gia, tổ chức quốc tế để góp phần ổn định đời sống nhân dân.

-Có những giải pháp phù hợp đưa cuộc sống người dân bị ảnh hưởng nhanh chóng trở lại bình thường. Bên cạnh công tác di dời, tái thiết lại các điểm dân cư, xây khu định cư mới, tạo sinh kế, đặc biệt chú trọng tình trạng bị sang chấn tâm lý, đời sống tinh thần của người dân mất mát người thân, nhà cửa.

2. Lâu dài:

Từ những bài học kinh nghiệm nêu trên, để công tác phòng, chống thiên tai chuyển biến mạnh mẽ, hiệu lực, hiệu quả trong thời gian tới, các Bộ ngành, địa phương cần nghiên cứu các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện đồng bộ hướng đến mục tiêu "Từ ứng phó đến hành động sớm, tăng cường khả năng chống chịu", trong đó tập trung các nội dung sau:

a) Về thể chế:

- Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, Luật Phòng, chống thiên tai và các văn bản hướng dẫn; Chiến lược phòng, chống thiên tai quốc gia, Kế hoạch phòng, chống thiên tai quốc gia, trong đó ưu tiên nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ từ Trung ương đến cơ sở.

- Rà soát, điều chỉnh các quy chuẩn, tiêu chuẩn về xây dựng cơ sở hạ tầng của các ngành đảm bảo an toàn trước thiên tai.

- Rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch, lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, kinh tế - xã hội của từng địa phương.

- Rà soát, điều chỉnh thể chế, chính sách, đề xuất các nhiệm vụ và bố trí nguồn lực để tổ chức triển khai, sẵn sàng ứng phó với tình huống thiên tai lớn như bão số 3, đảm bảo an toàn và phát triển bền vững, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp, đê điều, thuỷ lợi, viễn thông, điện lực, công trình hạ tầng đô thị.

- Rà soát, sửa đổi các bất cập trong Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng. Vận hành hiệu quả, an toàn công trình hồ chứa và vùng hạ du, nhất là các hồ chứa quan trọng đặc biệt: Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang theo quy định.

- Rà soát quy định về việc để người trên các tàu vận tải (nhất là tàu pha sông biển) trong các tình huống bão rất mạnh như bão số 3 để đảm bảo an toàn cho người trên phương tiện.

- Bảo vệ không gian thoát lũ trên các lưu vực sông, lòng sông theo quy định của Luật Đê điều và Nghị Quyết số 24-NQ/TW Ban Chấp hành trung ương Đảng ngày 03/6/2013 là bảo vệ không gian thoát lũ trên các lưu vực sông, lòng sông, trước hết cho sông Hồng, sông Cửu Long, sông Cầu và các sông lớn khác.

- Rà soát, điều chỉnh các quy định về tiếp nhận, phân bổ nguồn lực viện trợ, cứu trợ bằng tiền và hiện vật đảm bảo thống nhất quy trình, quy định và kịp thời.

- Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết Luật Phòng thủ dân sự (Luật Phòng thủ dân sự số 18/2023/QH15 có hiệu lực từ ngày 01/7/2024), trong đó bảo đảm công tác phòng, chống thiên tai được vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, kịp thời hơn và kế thừa, phát huy những điểm mạnh của tổ chức hiện có trong công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành.

b) Về nông nghiệp:

- Rà soát, bố trí sắp xếp, di dời người dân vùng có nguy cơ cao thiên tai , nhất là sạt lở đất, lũ quét khu vực miền núi đến nơi an toàn, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho người dân ở nơi ở mới.

- Rà soát, cơ cấu lại cây trồng, vật nuôi ở các vùng, các địa phương theo hướng thuận thiên, hiệu quả, bền vững hơn, an toàn trước thiên tai.

- Tăng cường quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao chất lượng rừng, nhất là rừng tự nhiên, phòng hộ.

c) Về cơ sở hạ tầng:

- Xây dựng công trình phòng, chống lũ quét, sạt lở đất tại các khu vực trọng điểm, xung yếu; xây dựng, lắp đặt các trạm cảnh báo lũ quét tự động tại những vùng có nguy cơ cao xảy ra lũ quét. Xây dựng bản đồ rủi ro thiên tai chi tiết đến các không gian bị chia cắt, các vùng ngập trong đô thị. Lấy mực nước cao nhất để làm cơ sở quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch hệ thống đê điều, thuỷ lợi. Xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn về quy hoạch và xây dựng cho vùng rủi ro thiên tai.

- Tu bổ, nâng cấp, cải tạo hệ thống đê điều, hồ chứa thuỷ lợi, nhất là các trọng điểm đê điều xung yếu; củng cố, nâng cấp các tuyến đê sông, đê biển đảm bảo chống chịu được với các trận bão rất mạnh như bão số 3, lũ trên sông vượt lịch sử.

- Tu bổ, nâng cấp công trình cơ sở hạ tầng đảm bảo sức chống chịu với thiên tai như đợt bão số 3, nhất là hạ tầng điện, viễn thông.

- Quản lý chặt chẽ việc xây dựng nhà ở, cơ sở hạ tầng lấn chiếm lòng sông, suối, bạt sườn dốc làm gia tăng rủi ro thiên tai.

- Rà soát, đánh giá hiện trạng hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, trong đó tập trung các cầu yếu trên tuyến đường bộ, đường sắt huyết mạch để có phương án đầu tư sửa chữa, gia cố, nâng cấp, cải tạo, xây dựng mới đảm bảo yêu cầu phòng chống, ứng phó với các tình huống thiên tai, bão lũ xảy ra trong thời gian tới. Mở rộng khẩu độ thoát lũ các công trình qua sông, suối không đảm bảo khả năng thoát lũ.

d) Về nhân lực:

-Kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia, Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp bảo đảm công tác phòng, chống thiên tai được vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, kịp thời hơn và kế thừa, phát huy những điểm mạnh của tổ chức hiện có trong công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành.

-Huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ trung ương tới cơ sở, của toàn hệ thống, các ngành, các cấp, các tổ chức, cá nhân trong phòng, chống thiên tai đảm bảo hoạt động hiệu lực, kịp thời.

-Xây dựng, đào tạo lực lượng phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn chuyên nghiệp để triển khai trong các tình huống thiên tai lớn.

-Huy động sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia trong nghiên cứu, xây dựng chính sách, tiêu chuẩn, quy chuẩn, ứng dụng khoa học công nghệ trong phòng, chống thiên tai.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất, kiến nghị:

Các địa phương:

(1) Khẩn trương, rà soát thống kê đánh giá thiệt hại và thực hiện hỗ trợ ngay cho nhân dân, trước mắt áp dụng theo quy định tại Nghị định 02/2017/NĐ-CP về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh. cho đến khi ban hành Nghị định mới.

(2) Tổ chức triển khai các văn bản chỉ đạo về khôi phục sản xuất nông nghiệp do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành.

(3) Tích cực giải quyết các thủ tục hành chính khi doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại, chủ hộ sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp đề xuất, đầu tư các dự án mới tại địa phương. Thời gian giải quyết TTHC không quá 1/2 thời gian tối đa được quy định tại pháp luật hiện hành.

- Phối hợp, chỉ đạo các cơ quan quan thuế, cơ quan ngân hàng, tổ chức tín dụng trên thực hiện khoanh nợ, giãn nợ, giảm 100% thuế các khoản thuế phải nộp đến hết ngày 31/12/2025 đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ hộ sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp bị thiệt hại do thiên tai gây ra. Tiếp tục cho vay với quy trình thủ tục rút gọn để sớm phục hồi sản xuất.

- Luật Phòng thủ dân sự số 18/2023/QH15 có hiệu lực từ ngày 01/7/2024; theo đó tại khoản 1 Điều 34 quy định "Tổ chức lại Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai và Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm Cứu nạn thành Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia". Theo quy định của Luật, từ ngày 01/7/2024, Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT không còn hoạt động. Do vậy, kiến nghị sớm kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự bảo đảm công tác phòng, chống thiên tai được vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, kịp thời hơn và kế thừa, phát huy những điểm mạnh của tổ chức hiện có trong công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành. Trong đó đề nghị giao nhiệm vụ cụ thể cho các cấp, các ngành từ trung ương xuống địa phương để triển khai thực hiện.

- Các Bộ ngành, Uỷ ban nhân dân các cấp tổ chức tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm công tác ứng phó, khắc phục hậu quả cơn bão và mưa lũ. Trường hợp cần thiết báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh các chính sách, quy định, quy hoạch, các nhiệm vụ, công trình, dự án đang xây dựng và làm cơ sở xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, huy động nguồn lực ODA và các nguồn lực hợp pháp khác.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy nhấn mạnh, cơn bão số 3 có những đặc điểm bất thường. Đây là cơn bão mạnh nhất trong vòng 30 năm qua trên khu vực Biển Đông, đổ bộ vào Bắc Bộ vào cuối mùa mưa lũ ở khu vực Bắc Bộ, các hồ chứa đã chuyển sang giai đoạn tích nước phục vụ mùa khô.

Là cơn bão có cường độ tăng rất nhanh (từ bão tăng lên cấp siêu bão (tăng 8 cấp trong 48 giờ) và duy trì cấp siêu bão trong thời gian dài, khi đổ bộ vào phía Đông của đảo Hải Nam (Trung Quốc) vẫn còn giữ cường độ siêu bão.

Mức độ giảm cấp trên đường đi không theo quy luật thông thường: thông thường khi đi qua đảo Hải Nam (Trung Quốc) vào vịnh Bắc Bộ, các cơn bão thường yếu đi nhanh, nhưng với bão số 3 cường độ không giảm nhanh, khi áp sát bờ biển Quảng Ninh - Hải Phòng vẫn giữ cường độ cấp 12-13.

Phạm vi ảnh hưởng rộng, thời gian lưu bão trên đất liền kéo dài (12 giờ), thông thường chỉ khoảng 6-8 giờ hoặc tan nhanh. Nguyên nhân là do vùng ảnh hưởng gió mạnh rộng, suy yếu chậm trên đất liền.

Về Kết quả công tác dự báo: 

Cơ bản, chính xác, kịp thời và tương đồng với các cảnh báo của các cơ quan khí tượng thủy văn trong khu vực và thế giới. Việt Nam tham gia mạng lưới hệ thống cơ quan mạng lưới của khu vực và thế giới bao gồm cả Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc)… Trung tâm có chia sẻ và trao đổi với các chuyên gia quốc tế thì kết quả đều tương đồng.

Về khó khăn, hạn chế:

Chưa tính toán, dự báo được gió giật mạnh cấp 17 trên đất liền (chưa từng xảy ra trong lịch sử) và thời gian tồn lưu bão kéo dài hơn bình thường.

Với công nghệ hiện nay chưa dự báo được mưa cường suất lớn trên 200mm/6h, các thông tin tính toán hiện nay chưa xác định được cường độ mưa lớn trong thời đoạn ngắn và khu trú được lượng mưa tập trung trên lưu vực sông Thao, sông Lô.

Chưa tính toán, dự báo sớm được lũ lịch sử lên nhanh với cường suất lớn tại một số vị trí trên sông Thao.

Chưa cảnh báo được chi tiết đến thôn, bản, điểm lũ quét, sạt lở đất.

Về nguyên nhân:

Đặc điểm địa hình địa chất khu vực trung du Miền núi phía Bắc chia cắt mạnh, biến động phức tạp theo không gian.

Có nhiều yếu tố bất thường về diễn biến bão số 3 và tính chất mưa, lũ.

Công nghệ quan trắc, dự báo thiên tai (bão, mưa, lũ, lũ quét, sạt lở) đã đạt trình độ các nước trong khu vực, tuy nhiên vẫn còn hạn chế để đánh giá, dự báo được các chỉ số cực đoan, bất thường chưa được như mong muốn.

Công nghệ dự báo, cảnh báo lũ quét, sạt lở đất chi tiết đến từng thôn, bản hiện nay còn rất khó khăn, hạn chế về mặt khoa học, kể cả các nước tiên tiến (ngay cả khi có được hệ thống quan trắc mưa, quan trắc dịch chuyển đất đủ dày).

Đánh giá chung công tác cảnh báo, dự báo, thông tin tuyên truyền về mưa lũ, sạt lở đất được cơ quan Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện nghiêm túc, kịp thời, đúng quy định. Thông tin dự báo, cảnh báo về cơ bản phù hợp với diễn biến thực tế của mưa lũ dù trên thực tế có nhiều điểm bất thường và cũng đồng nhất với dự báo của các cơ quan dự báo quốc tế được cập nhật từng giờ. Tuy nhiên, dự báo chỉ số cực đoan, bất thường và dự báo chi tiết lũ quét sạt lở đất ở từng thôn bản chưa được như mong muốn.

Về đề xuất, kiến nghị:

Thường xuyên theo dõi thông tin về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn và kết hợp với kiến thức, kinh nghiệm của địa phương để có phương án ứng phó, phòng tránh, nhất là các vị trí, địa bàn xung yếu.

Chủ động, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường triển khai xây dựng bản đồ tỉ lệ lớn về sạt lở đất theo Quyết định số 1262/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 27/10/2023 phê duyệt Đề án Cảnh báo sớm sạt lở đất, lũ quét khu vực Trung du, miền núi phía Bắc.

Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương đôn đốc các cơ quan chức năng, các chủ hồ chứa thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định của Quy trình vận hành liên hồ chứa trên các lưu vực sông, thực hiện chế độ quan trắc, thông tin hồ chưa theo quy định của pháp luật về tài nguyên nước. Rà soát các phương án vận hành hồ chứa với kịch bản mưa lũ cực đoan, đặc biệt là khu vực Miền Trung đang được cảnh báo khả năng xảy mưa lũ dồn dập và mùa lũ kết thúc muộn trong các tháng 10-11/2024 do ảnh hưởng của hiện tượng La Nina. Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất phương án sử dụng một phần dung tích phòng lũ trên mức nước dâng bình thường của hồ chứa lớn, quan trọng để nâng cao khả năng cắt giảm lũ cho hạ du khi xảy ra các tình huống khẩn cấp, bất thường theo quy định tại Khoản 8, Điều 50 Luật Tài nguyên nước.

Thượng tướng Phạm Hoài Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng tóm tắt một số nội dung chính trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chi viện giúp đỡ nhân dân và một số nguyên nhân, bài học, kiến nghị, đề nghị.

Về công tác lãnh đạo chỉ đạo: Chấp hành mệnh lệnh của Bộ Chính trị và của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng đã khẩn trương triển khai lực lượng và thực hiện chỉ đạo, hoàn tất quân khu 1,2,3, các quân chủng hải quân, không quân, cảnh sát biển để triển khai chuẩn bị ngay từ ngày đầu. Lãnh đạo Bộ Quốc phòng đã tham gia các đoàn công tác của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; trực tiếp đi kiểm tra, đi đôn đốc các đơn vị trong toàn quân để triển khai nhiệm vụ chống bão.

Trong quá trình ứng phó, khắc phục bão, Bộ Quốc phòng huy động trên 350.000 cán bộ, chiến sĩ và trên 5.000 phương tiện; gần 2.000 tàu thuyền và 6 máy bay, trực thăng để chi viện, hỗ trợ cho nhân dân vùng khó khăn.

Đặc biệt, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Quân khu 2 đã thực hiện nhiều nhiệm vụ đột xuất, như chống sạt lở, cứu dân, theo đó, đã tăng cường số lực lượng lên tới gần 150.000 cán bộ chiến sĩ và sử dụng trực thăng, máy bay, tàu thuyền, chó nghiệp vụ để tìm kiếm người dân bị thiệt mạng, mất tích. Kết quả, cứu được 870 người, tìm kiếm được 225 thi thể…

Binh chủng Công binh chủ trì, phối hợp với các đơn vị thi công làm đường, sửa bến vượt, lắp cầu phao bảo đảm giao thông thay thế cầu Phong Châu bị sập.

Về công tác cứu trợ: Bộ Quốc phòng đã chủ động điều động lực lượng, phương tiện vận chuyển, hỗ trợ 250 tấn gạo; hơn 66 tấn hàng hóa thiết yếu cứu trợ (lương khô, mì tôm, thịt hộp, sữa, nước uống...)… hỗ trợ các địa phương về vệ sinh an toàn môi trường, phòng chống dịch bệnh, khắc phục các công trình an sinh.

Đến nay, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong toàn quân đã quyên góp trên 156 tỷ để góp phần cùng Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam để ủng hộ các địa phương và nhân dân.

Trong thời gian tới, Bộ Quốc phòng tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về nhiệm vụ phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố, thiên tai, dịch bệnh và tìm kiếm cứu nạn.

Duy trì nghiêm chế độ ứng trực ở các cấp, tổ chức lực lượng canh gác, đảm bảo giao thông tại ngầm, tràn, khu vực ngập sâu có nguy cơ sạt lở; hỗ trợ chính quyền địa phương sẵn sàng sơ tán người dân tại khu vực nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất đến nơi an toàn; tu sửa nhà cửa và các công trình công cộng, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh.

Chỉ đạo Quân khu 1 chủ trì, khảo sát, phối hợp với các cơ quan chức năng, lựa chọn, hỗ trợ xây dựng 01 cụm dân cư trên địa bàn huyện Nguyên Bình/tỉnh Cao Bằng; Quân khu 2 chủ trì, khảo sát phối hợp với các cơ quan chức năng, lựa chọn, hỗ trợ xây dựng 02 cụm dân cư trên địa bàn Quân khu 2; Binh đoàn 12 tổ chức khảo sát, triển khai xây dựng thôn Làng Nủ mới ở xã Phúc Khánh/huyện Bảo Yên/tỉnh Lào Cai (cách thôn Làng Nủ cũ khoảng 2km, ngân sách do Đài truyền hình Việt Nam bảo đảm) với quy mô 40 nhà ở của người Tày, 01 nhà văn hóa sinh hoạt cộng đồng, 01 nhà trẻ và hạ tầng; xây dựng bản Nậm Tông, xã Nậm Lúc/huyện Bắc Hà/tỉnh Lào Cai với quy mô xây dựng 17 nhà ở của người Mông.

Quan tâm, làm tốt công tác chính sách đối với quân nhân hy sinh, bị thương khi làm nhiệm vụ; gia đình quân nhân bị thiệt hại do mưa lũ. Tổ chức thăm hỏi, động viên các gia đình bị thiệt hại do ảnh hưởng của mưa lũ gây ra. Kịp thời làm tốt công tác thi đua khen thưởng.

Toàn quân tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền về các hoạt động của bộ đội, dân quân tự vệ và những tấm gương điển hình giúp dân ứng phó, khắc phục hậu quả thiệt hại, tạo sức lan tỏa sâu rộng trong toàn quân, toàn quốc; phát huy tinh thần tương thân, tương ái, tiếp tục tổ chức quyên góp, hỗ trợ, thăm hỏi, động viên những địa phương, gia đình gặp nạn do Bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra.

Tiếp tục đấu tranh trên không gian mạng để phản bác những luận điệu sai trái, phản động, đi ngược với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và Quân đội trong công tác ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

Bộ Quốc phòng kiến nghị Đảng, Nhà nước, Chính phủ quan tâm, sớm bố trí nguồn vốn để thực hiện Quyết định số 535/QĐ-TTg ngày 20/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Phát triển, nâng cao năng lực ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.

Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, các bộ, ngành liên quan quy hoạch khu dân cư an toàn, xây dựng các công trình trên địa bàn gắn với công tác phòng chống thiên tai, các công trình tránh trú bảo đảm an toàn cho Nhân dân trong mùa mưa bão.

Kiến nghị Chính phủ đầu tư hoàn thiện hệ thống quan trắc, cảnh báo lũ ống, lũ quét, sạt lở đất trên các địa bàn có nguy cơ xảy ra cao.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy báo cáo, tỉnh bị thiệt hại về người, tài sản rất lớn, với 29 người chết và trên 1.600 người bị thương; thiệt hại tài sản khoảng 25.000 tỷ đồng. Trong đó lâm nghiệp, thủy sản và trồng trọt bị thiệt hại trên 14.000 tỷ đồng, chiếm 55 % tổng thiệt hại trên địa bàn tỉnh…

Theo thống kê sơ bộ, đến nay có khoảng hơn 17.500 khách hàng với tổng dư nợ bị thiệt hại ảnh hưởng là khoảng 46.425 tỷ đồng và dư nợ thiệt hại trên 10.000 tỷ đồng.

Đến nay, Quảng Ninh đang khẩn trương tìm kiếm, di dời trên 111.000 người dân, khắc phục được 100% tình trạng mất điện, hệ thống thông tin liên lạc. Toàn bộ các hoạt động về y tế, khai thác than, các nhà máy, các khu công nghiệp và cửa khẩu hoạt động trở lại ngay sau bão. Vịnh Hạ Long đã đón khách trở lại từ ngày 9/9/2024.

Hội đồng Nhân dân tỉnh cũng đã ban hành nghị quyết hỗ trợ cho học sinh, tàu thuyền bị chìm đắm, hỗ trợ về nhà ở cho người dân và một số chính sách khác. 

Quảng Ninh đã cơ cấu lại nguồn thu chi, dành khoảng 1.000 tỷ đồng để hỗ trợ khắc phục thiệt hại cơn bão số 3, lập đề án tái thiết lại kinh tế Quảng Ninh, hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp thiệt hại sau bão...

Quảng Ninh kiến nghị nâng mức hỗ trợ và mở rộng theo quy định tại Nghị định 02/2017/NĐ-CP về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh; bổ sung đối tượng vay vốn tín dụng để khôi phục sản xuất, kinh doanh; giảm hoặc lùi thời gian đóng bảo hiểm xã hội; hỗ trợ các phương tiện tàu thuyền bị đắm; rà soát lại, điều chỉnh lại các tiêu chí kỹ thuật hạ tầng...

Theo báo cáo của Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng, tính đến thời điểm này Hải Phòng có 2 người bị chết do sập nhà, 67 người bị thương hiện nay đã ổn định. Tổng thiệt hại của thành phố Hải Phòng là 12.300 tỷ đồng. Trong đó khối doanh nghiệp thì bị ảnh hưởng thiệt hại khoảng 3.300 tỷ đồng, chiếm khoảng 27%, các cơ quan của nhà nước chiếm 15%, nhân dân thiệt hại là 7.200 tỷ chiếm 58 % và trong đó sản xuất nông nghiệp thiệt hại lớn nhất là 5.000 tỷ đồng, chiếm 11%. 

Thành phố đang chuẩn bị kế hoạch di chuyển dân ra khỏi khoảng 50 chung cư cũ, với khoảng 3.000 hộ.

Về một số kết quả tốt trong công tác phòng, chống bão, là thiệt hại nuôi trồng thủy sản trên biển ít; không có tàu bè bị chìm đắm, đứt neo, hệ thống cần cẩu cảng biển không bị ảnh hưởng và đã đón tàu hàng ngay sau khi bão đi qua 1 ngày; hệ thống đê biển, đê sâu cũng không bị ảnh hưởng lớn.

Về công tác khắc phục bão, hệ thống điện lực, viễn thông, trồng lại cây xanh cơ bản được khôi phục sau 7 ngày. Các doanh nghiệp  đã khắc phục xong, và đi vào hoạt động bình thường, riêng hệ thống lồng bè nuôi trồng thủy sản của nhân dân vẫn đang tập trung khôi phục.

Thành phố Hải Phòng đã bố trí khoảng 1.500 tỷ đồng để khắc phục sau bão.

Thành phố Hải Phòng kiến nghị sửa đổi Nghị định 02/2017/NĐ-CP về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.

Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Đặng Xuân Phong cho biết, kể từ ngày 9/9 đến nay, Lào Cai đã bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị, thực hiện Nghị quyết 143 của Chính phủ.

Hiện nay, Lào Cai đang tiếp tục giao cho các lực lượng tại chỗ tìm kiếm người mất tích, chữa trị cho người bị thương. Sau khi lực lượng Quân đội, Công an rút, Lào cai đang tập trung lực lượng tìm kiếm tại chỗ tại làng Nủ, ngày hôm qua, ngày hôm kia đã tìm kiếm được thêm 1 trường hợp nữa. Hiện nay tại Làng Nủ còn 9 trường hợp đang tiếp tục tìm kiếm

Tỉnh đang tập trung xây dựng lại nhà cho người dân trong đó có 3 khu tái định cư là Làng Nủ, Nậm Tông và Kho Vàng theo yêu cầu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phấn đấu đến ngày 31/12 này sẽ hoàn thành.

Lào Cai đang tiếp tục rà soát hạ tầng cơ sở nhất là trường học, giao thông, y tế, viễn thông. Hiện nay, cơ bản các cháu học sinh đã được đến trường, còn một điểm trường còn đang học tạm, nhờ đang cố gắng khắc phục. Đến thời điểm hiện tại, 100% các học sinh đã được đến trường, y tế đã ổn định, viễn thông, điện đã được khôi phục trở lại như trước khi có bão.

Tỉnh đang đề xuất Thủ tướng và Bộ NN&PTNT hỗ trợ giống cây trồng cho nông nghiệp, tập trung hỗ trợ cho các doanh nghiệp sản xuất dịch vụ, xây dựng cơ bản về thủ tục, thuế, phí…, rà soát đề xuất giãn, hoãn, khoanh nợ các nguồn vốn cho vay đối với các doanh nghiệp, hộ cá nhân.

Lào Cai đã dừng các cuộc thanh tra, kiểm tra, diễn tập, luyện tập trên địa bàn tỉnh để tập trung cho công tác khắc phục, ổn định sản xuất kinh doanh, cắt giảm chi và làm thêm ngày thứ Bảy từ nay đến cuối năm để dành quỹ ủng hộ khắc phục bão lũ.

Về bài học kinh nghiệm, ông Đặng Xuân Phong cho biết trong công tác dự báo, cảnh báo của địa phương cũng chưa chuẩn xác, có những địa bàn dự báo nguy cơ cao nhưng không xảy ra ở đó mà lại xảy ra ở chỗ khác; khả năng chống chịu, thích ứng chưa tốt đối với địa bàn vùng cao, vùng núi; phản ứng ở nhiều nơi còn lúng túng, chưa tốt; trang thiết bị thiếu chuyên nghiệp.

Lãnh đạo tỉnh cho rằng cần chủ động hơn, tăng cường dự báo, dự đoán và khả năng thích ứng, phản ứng, tính chuyên nghiệp và phải dựa vào dân.

Tỉnh Lào Cai đề xuất, rà soát lại nguồn vốn đầu tư công phân bổ cho các tỉnh bị ảnh hưởng của bão số 3 để dành nguồn lực cho khắc phục hậu quả bão lũ, có cơ chế đặc thù để làm nhà, xây dựng các khu tái định cư trong trường hợp khẩn cấp, tăng cường đầu tư trang thiết bị phòng chống thiên tai pchuyên nghiệp hơn, bài bản hơn.

Lãnh đạo tỉnh Yên Bái cho biết, bão số 3 đã gây ra những thiệt hại rất nặng nề cho địa phương, làm 54 người thiệt mạng, 42 người bị thương, 27.000 ngôi nhà bị ngập lụt, và hơn 7.000 ha đất nông nghiệp bị vùi lấp hoặc cuốn trôi. Ngoài ra, các công trình hạ tầng giao thông, y tế và giáo dục cũng bị thiệt hại nghiêm trọng. Ước tính tổng thiệt hại lên đến khoảng 5.700 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nhờ có sự chỉ đạo kịp thời và quyết liệt từ các đồng chí lãnh đạo Chính phủ, đặc biệt là Phó Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo sát sao trước khi bão đổ bộ, và Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp chỉ đạo sau bão, thiệt hại về người đã được giảm thiểu. Hàng ngàn ngôi nhà bị sập đổ nhưng nhờ công tác di dời khẩn cấp hơn 22.000 hộ dân ra khỏi vùng nguy hiểm, thiệt hại về người đã được giảm bớt đáng kể.

Ngay sau khi bão đi qua, tỉnh Yên Bái đã tổ chức lực lượng tiếp cận các khu vực bị ảnh hưởng, đồng thời nhận được sự hỗ trợ tích cực từ các bộ, ngành và lực lượng quân đội, đặc biệt đã mở một lối từ cao tốc xuống để tiếp cận một khu vực bị cô lập, giúp đưa lực lượng cứu trợ, nhu yếu phẩm cần thiết đến những nơi khó tiếp cận nhất.

Đến nay, Yên Bái đã có 19.600 hộ dân trở về nhà, nhưng vẫn còn khoảng 2.500 hộ gia đình mất nhà hoàn toàn hoặc nhà cửa không đảm bảo an toàn. Hiện đã có 655/1.400 hộ có nhà bị sập đổ hoàn toàn được bố trí đất ở, xây dựng khu tái định cư cho 268 hộ, tuy nhiên, còn 475 hộ vẫn chưa được bố trí đất, và Yên Bái sẽ phấn đấu hoàn thành việc này từ nay đến cuối tháng 10.

Về vấn đề nhà ở, tỉnh đã xác định có khoảng 1.600 hộ có nhà bị sập hoàn toàn, hỗ trợ khoảng 120 triệu đồng xây dựng lại nhà, với các nhà bị hư hỏng cũng được hỗ trợ khoảng 30 triệu đồng.

Ngoài ra, Yên Bái đã tiếp nhận hỗ trợ từ 6.500 tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, và tỉnh chủ động mua 350 tấn gạo để hỗ trợ cho hơn 5.000 hộ với trên 16.000 khẩu gặp khó khăn.

Về công tác vệ sinh môi trường, tỉnh đã dọn dẹp hơn 4,5 triệu mét khối bùn đất ở các khu vực bị ngập lụt. Hệ thống giao thông đã được khôi phục hoàn toàn. Điện, viễn thông và nước sinh hoạt đã trở lại bình thường. Trong số 25 công trình cấp nước nông thôn bị ảnh hưởng, 18 công trình đã được khôi phục. Các cơ sở y tế và trường học tại các khu vực bị thiệt hại cũng đã được sửa chữa, đảm bảo điều kiện học tập cho học sinh và chăm sóc sức khỏe cho người dân. Đến nay, 100% học sinh đã quay trở lại trường học, 63/65 trường học đã được khắc phục xong.

Chiều 26/9, tỉnh cũng đã tổ chức các buổi gặp mặt với các doanh nghiệp và hợp tác xã để lắng nghe ý kiến và giải quyết khó khăn sau bão. Theo Nghị quyết 143 của Chính phủ, tỉnh đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước để yêu cầu các ngân hàng thương mại và quỹ tín dụng thực hiện các biện pháp giảm lãi suất, giãn nợ, và hỗ trợ vay vốn cho các doanh nghiệp và hộ sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng.

UBND tỉnh cũng đã trình HĐND tỉnh để ban hành nghị quyết miễn học phí cho các trường công trong năm học 2024-2025; thực hiện chính sách hỗ trợ các tổ chức sản xuất nông nghiệp, phân bổ nguồn giống hỗ trợ nông dân bị thiệt hại. Đặc biệt, tỉnh Yên Bái đang tập trung sửa chữa hệ thống đê điều, nhất là khu vực hồ Thác Bà sẽ hoàn thành việc khắc phục tràn sự cố trước mùa mưa lũ năm 2025.

Yên Bái kiến nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm và hỗ trợ khắc phục các cơ sở hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục và sản xuất nông nghiệp bị thiệt hại do bão; nỗ lực hết sức để đưa tỉnh Yên Bái trở lại trạng thái bình thường và ổn định đời sống của người dân trong thời gian sớm nhất.

Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Hoàng Xuân Ánh cho biết, tỉnh đã xây dựng kế hoạch chi tiết để thực hiện Nghị quyết số 143 của Chính phủ trong đó có những phương án cụ thể, từng nội dung, lĩnh vực phân công trách nhiệm cho từng cơ quan, đơn vị, địa phương.

Tất cả các tuyến đường giao thông từ tỉnh lộ, đến tuyến huyện, xã đều thông tuyến và cơ bản đáp ứng được yêu cầu đi lại của nhân dân. Các cơ sở y tế, giáo dục của đã trở lại hoạt động bình thường.

Những hộ dân có nhà bị sập hoặc phải di dời khẩn cấp, đã được bố trí nơi ở tạm đầy đủ cho người dân; đồng thời Cao Bằng đã khởi công xây dựng 2 khu tái định cư, dự kiến bàn giao vào ngày 30/10; đến 31/12, tất cả người dân mất nhà ở phải có nhà.

Cao Bằng bảo đảm được lương thực, các nhu yếu phẩm cần thiết, không có người dân nào không được cứu trợ, hỗ trợ. Riêng Bộ Quốc phòng hỗ trợ 7 máy bay trực thăng để đến những nơi khó tiếp cận. Công tác cứu trợ được thực hiện rất kịp thời.

Tuy nhiên, lãnh đạo tỉnh Cao Bằng kiến nghị cần hoàn thiện cơ sở pháp lý để vận hành thông suốt phương châm "4 tại chỗ"; tập trung củng cố phương tiện kỹ thuật cho Ban chỉ huy quân sự cấp huyện và cấp cơ sở.

Tỉnh Cao Bằng kiến nghị được phép điều chỉnh diện tích quy hoạch vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén, hiện có 700 ha khu vực này là chồng lấn giữa đất nông nghiệp với đất thổ cư và đất vườn quốc gia; Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành quan tâm xem xét sớm bố trí kinh phí hỗ trợ khắc phục thiệt hại cơn bão số 3, hiện nay tỉnh đang tập trung nguồn lực cho cơ sở hạ tầng; sớm thay thế Nghị định 02/2017/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến cho biết, ngay từ khi nhận được chỉ đạo của Bộ Chính trị, Công điện của Thủ tướng Chính phủ, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã ban hành 5 Kết luận và Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội thì ban hành 7 công điện; phân công các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy trực tiếp xuống địa bàn của các quận, huyện phụ trách để chỉ đạo từ đầu khi cơn bão chuẩn bị về và đến kết thúc cơn bão và hoàn lưu của cơn bão số 3; đã sơ tán hơn 30.000 hộ với 78.000 người tại các địa phương bị ảnh hưởng cơn bão đặc biệt là các địa bàn vùng ven sông Hồng và sông Đáy…

Theo thống kê ban đầu, Thành phố 4 người bị chết và 28 người bị thương và có khoảng gần 100.000 cây xanh bị gãy đổ, hơn 20.000 ha lúa, rau màu bị ảnh hưởng; xảy ra 40 sự cố về đê điều; 150 sự cố về công trình thủy lợi…Tổng thiệt hại do bão số 3 khoảng gần 2500 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản.

Thành phố đã tổ chức thăm hỏi động viên, chia sẻ kịp thời với các gia đình bị mất và bị thương và gia đình bị thiệt hại; tập trung huy động nhân lực xử lý các cây xanh bị đổ, xử lý sự cố đê điều; bảo đảm an toàn giao thông, vệ sinh môi trường; đã khôi phục hệ thống, bảo đảm an toàn hệ thống lưới điện…

Thành ủy đã đồng ý chủ trương để thành phố triển khai trích ngân sách khoảng 2.346 tỷ đồng cho các chương trình hỗ trợ sau cơn bão.

Một số bài học kinh nghiệm của Hà Nội về công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão số 3 là: D

ự báo chính xác, kịp thời, từ sớm, từ xa; quán triệt phương châm 4 tại chỗ; bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt; cứu trợ kịp thời sau khi cơn bão đi qua.

Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, và đặc biệt là triển khai rất là kịp thời Nghị quyết 143 của Chính phủ về các cái giải pháp khắc phục sau cơn bão.

Đồng thời, triển khai khắc phục ngập úng hiện nay; tiếp tục nghiên cứu tổng thể cải tạo, nâng cấp, thay thế các cầu yếu trên địa bàn thành phố Hà Nội; nghiên cứu các giải pháp đầu tư đồng bộ về xây dựng, quy hoạch vùng xung yếu, tính an toàn hệ thống đê điều…

Hà Nội kiến nghị đầu tư công trình điều tiết thượng nguồn sông Cà Lồ; nghiên cứu xây dựng và sớm triển khai đầu tư hệ thống công trình để điều, thủy lợi, các hồ trên địa bàn thành phố Hà Nội; thực hiện Đề án tổng thể xây dựng hệ thống đê điều hoàn chỉnh các mặt cắt đê bảo đảm tối thiểu; áp dụng các giải pháp, công trình triển khai quy hoạch làm tiêu thoát nước sông Đáy, sông Bùi, sông Tích để giảm thiểu thiệt hại cho các huyện Chương Mỹ, Quốc Oai, Mỹ Đức; xây dựng đập điều tiết ngang sông Hồng trên địa bàn thành phố Hà Nội đã được phê duyệt nhằm giảm thiểu và giải quyết tối đa mục tiêu các vấn đề nguồn nước tiêu hiện nay trên địa bàn thành phố.

Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Đặng Hoàng An cho biết, đến nay EVN đã cấp điện trở lại cho 100% số khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 3, chỉ còn vài khu vực tại Hà Nội bị ngập lụt như Chương Mỹ, Ba Vì; toàn bộ các khu công nghiệp, cụm công nghiệp đã có điện phục vụ sản xuất, kinh doanh. Hệ thống truyền tải điện cơ bản được khắc phục hoàn toàn.

Về bài học kinh nghiệm, ông Đặng Hoàng An cho rằng do các phương án ứng phó tại chỗ của ngành điện chưa đáp ứng yêu cầu; cần xem xét thiết kế lại kết cấu công trình truyền tải điện trước cấp độ bão lớn như bão số 3; huy động tổng lực từ Tổng Công ty điện lực Miền Trung, TP. Hà Nội, lực lượng của Bộ Quốc phòng thì mới có thể nhanh chóng khắc phục trong thời gian sớm nhất.

Thiếu tướng Tào Đức Thắng, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập Đoàn Công nghiệp -Viễn Thông Quân đội (Viettel) cho biết bão số 3 ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ thống viễn thông. Viettel đã tập trung khôi phục thông tin liên lạc nhanh nhất có thể, điều lực lượng từ phía Nam và từ miền trung ra để hỗ trợ khắc phục, trong đó có những điểm trọng yếu phục vụ cho công tác tìm kiếm cứu nạn như làng Nủ; phối hợp với các đơn vị kinh tế để phủ sóng nhanh nhất có thể, đặc biệt là những vùng rất xa như mỏ than Vàng Danh, Hà Lầm… để phục vụ cho công tác bảo đảm năng lượng.

Thiếu tướng Tào Đức Thắng cho rằng đây là bài học sâu sắc để Viettel thiết kế hạ tầng viễn thông, chủ động tại những vị trí trọng yếu đảm bảo được thông tin liên lạc; áp dụng các giải pháp công nghệ mới phục vụ cho công tác chỉ huy điều hành cũng như công tác tìm kiếm cứu nạn; phối hợp, hiệp đồng chắt chẽ ơi các cơ quan, đơn vị trong hạ tầng như Điện lực, xăng dầu…; quan tâm đến việc đảm bảo an toàn cho con người.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết, Bộ Tài chính đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị tài chính ở các địa phương chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão đảm bảo an toàn và duy trì hoạt động thông suốt của các cơ quan thuế, hải quan, kho bạc, và các đơn vị dự trữ quốc gia để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và hỗ trợ người dân sau bão.

Bộ Tài chính đã trình xuất 350 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương, và sẽ trình Thủ tướng Chính phủ phương án hỗ trợ bổ sung cho 5 địa phương gồm Sơn La, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Phú Thọ, Thái Nguyên bị thiệt hại nặng nề trong cơn bão số 3; cấp hơn 430 tấn gạo và các thiết bị cứu hộ như xuồng cao tốc, nhà bạt, phao cứu sinh, và máy phát điện. Đồng thời, Bộ cũng đề xuất cấp các hóa chất xử lý môi trường và thuốc men cần thiết; đề xuất cấp thêm nguồn dự phòng ngân sách Trung ương hỗ trợ khôi phục sản xuất nông nghiệp. Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ra quyết định cấp giống lúa, giống ngô và một số giống cây trồng khác để hỗ trợ khôi phục sản xuất nông nghiệp.

Bộ Tài chính đã gửi văn bản tới 26 địa phương để đề nghị các cơ quan thuế địa phương tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn cho doanh nghiệp và người dân về các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế; đang lấy ý kiến của các bộ, ngành và địa phương về chính sách miễn, giảm tiền thuế đất cho các doanh nghiệp trong năm 2024; chỉ đạo các doanh nghiệp bảo hiểm nhanh chóng xác định thiệt hại và tạm ứng chi trả bồi thường cho người dân. Tính đến ngày 25/9, theo báo cáo từ các doanh nghiệp bảo hiểm, tổng số tiền bồi thường dự kiến cho bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ là khoảng 10.165 tỷ đồng.

Bộ Tài chính đã phối hợp với Ban Vận động cứu trợ Trung ương thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để phân bổ 1.025 tỷ đồng cho 26 địa phương bị ảnh hưởng nặng bởi bão lũ. Số tiền này đã được sử dụng để hỗ trợ xây dựng lại nhà cửa bị sập đổ và hỗ trợ người dân khôi phục đời sống.

Bộ Tài chính đề nghị tiếp tục rà soát lại các mặt hàng trong kho dự trữ quốc gia để xử lý kịp thời, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm và các phương tiện cứu hộ; tiếp tục phát huy phương thức phối hợp với Bộ Quốc phòng và Bộ Công an trong việc xuất cấp hàng hóa từ kho dự trữ quốc gia.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN đã có văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng trong hệ thống rà soát đánh giá thiệt hại; yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện chủ động các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, DN bị tác động bởi cơn bão. Đặc biệt, NHNN đã kêu gọi các tổ chức tín dụng thông qua MTTQ ủng hộ khoảng 40 tỷ đồng.

Lãnh đạo NHNN đã trực tiếp khảo sát ở 2 tỉnh Hải Phòng, Quảng Ninh; tổ chức làm việc với các tổ chức tín dụng để bàn các giải pháp và sau đó, NHNN tổ chức hội nghị trực tuyến với hệ thống ngân hàng, mời UBND 26 tỉnh, thành phố. Tại hội nghị này, có 32 tổ chức tín dụng đã công bố các gói tín dụng để hỗ trợ với lãi suất thấp hơn lãi suất cho vay thông thường 0,5-2%. Tổng trị giá các gói là 405.000 tỷ đồng.

Theo đánh giá của các tổ chức tín dụng trong toàn hệ thống, đến ngày 25/9, dư nợ bị ảnh hưởng của bão số 3 của tất cả các tỉnh, thành phố là 165.000 tỷ đồng và hơn 94.000 khách hàng chịu ảnh hưởng.

Về triển khai Nghị quyết 143 của Chính phủ, NHNN đã dự thảo Thông tư tái cơ cấu nợ và xin ý kiến rộng rãi của các DN, người dân; có văn bản xin ý kiến của Bộ Tư pháp để ban hành thông tư theo hướng rút gọn; chỉ đạo các NHTM chủ động tính toán các phương án hỗ trợ, xem xét cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi vay, xây dựng các gói tín dụng mới.

Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục theo dõi, tăng cường lãnh đạo chỉ đạo đối với các đơn vị trong toàn hệ thống để thực hiện theo kế hoạch, chỉ thị đã ban hành.

Với các bộ, ngành, địa phương, NHNN đề xuất các bộ, ngành, cơ quan báo cáo cấp có thẩm quyền để bố trí nguồn vốn cho các chương trình tín dụng chính sách đang được thực hiện ở Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) để bổ sung nguồn vốn thực hiện chương trình tín dụng. Trong trường hợp cần thiết, các bộ, ngành cần trình Thủ tướng để bổ sung chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho NHCSXH trong năm 2024-2025.

UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các sở, ban, ngành phối hợp với các ngân hàng nắm bắt tình hình, theo dõi diễn biến ảnh hưởng của bão, hoàn thiện thủ tục hồ sơ vay nợ, khoanh nợ cho DN, người dân, tổng hợp báo cáo Thủ tướng, Bộ Tài chính, NHNN để thực hiện theo quy định.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, sau thiên tai, lũ lụt những vấn đề về phòng chống dịch bệnh, bảo đảm môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm là nhiệm vụ trực tiếp của ngành y tế.

Đối với công tác phòng, chống trước bão số 3, Bộ đã họp trực tuyến với các địa phương bị ảnh hưởng của bão để rà soát công tác chuẩn bị. Các đơn vị của Bộ, các bệnh viện đều có phương án cụ thể để phòng, tránh bão số 3. Các sở y tế của các địa phương 24/24h đều có trực và có văn bảo chỉ đạo để có thuốc, vật tư y tế, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám chữa bệnh trong điều kiện bình thường và bất thường.

Sau bão, Bộ đã khẩn trương tổng kết công tác đánh giá thiệt hại và đã có báo cáo với Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Các đoàn của các đồng chí lãnh đạo Bộ đã đi kiểm tra, đánh giá công tác khám chữa bệnh và sự hỗ trợ của các bệnh viện hỗ trợ cho các địa phương liên quan đến công tác khám chữa bệnh.

Bộ Y tế đã thành lập các đoàn công tác đi kiểm tra và hỗ trợ cho các địa phương công tác bảo đảm môi trường, dịch bệnh. Bộ Y tế cũng đã xuất cấp thuốc, các hóa chất để bảo đảm cho công tác phòng, chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường, khử khuẩn, bảo đảm nguồn nước sạch cho địa phương; chỉ đạo giám sát chất lượng nước qua đó giám sát và để phòng tránh các bệnh như số xuất huyết, tiêu hóa, tiêu chảy, tả, lị, thương hàn, sởi…

Bộ Y tế cho rằng có 5 bài học kinh nghiệm.

Thứ nhất, phải chuẩn bị được lực lượng, trang thiết bị, thuốc men tại chỗ bởi có những vùng bị chia cắt.

Thứ hai là dự trù vật tư y tế và các trang thiết bị y tế tại chỗ, đây là vấn đề nhiều địa phương cần rút kinh nghiệm để bảo đảm điều kiện phục vụ bệnh nhân. Cho đến nay, các cơ chế liên quan đến mua sắm, đấu thầu đặc biệt là đấu thầu mới đã quy định rất rõ những trường hợp, cấp bách, khẩn cấp.

Thứ ba là đẩy nhanh công tác chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác khám chữa bệnh, triển khai mạng lưới khám chữa bệnh từ xa để hỗ trợ kịp thời khám chữa bệnh từ tuyến trên xuống tuyến dưới.

Thứ tư là vấn đề điều phối, phối hợp nhịp nhàng giữa bệnh viện tuyến Trung ương và địa phương, giữa sở y tế với các cấp ủy chính quyền, các cơ quan đơn vị của địa phương đó.

Thứ năm là trong thiên tai các tình huống xảy ra giữa các vùng, các địa phương khác nhau, như đồng bằng, miền núi hay vùng biển có những bài học khác nhau vì vậy cần phải có những kịch bản ứng phó phù hợp.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết, trước khi bão số 3 đổ bộ vào đất liền, Bộ đã có 2 văn bản chỉ đạo các sở GD&ĐT địa phương có kế hoạch di dời tài sản, thiết bị dạy học đến nơi an toàn, căn cứ tình hình thực tế chủ động cho học sinh nghỉ học để bảo đảm an toàn.

Do mưa bão, các tỉnh có 56 giáo viên, học sinh bị chết, mất tích; 3.755 trường, điểm trường bị thiệt hại ở các mức độ khác nhau, với tổng thiệt hại khoảng 1.260 tỷ đồng, 41.000 bộ sách giáo khoa bị hư hỏng.

Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo các sở GD&ĐT, các nhà xuất bản kịp thời cung ứng đầy đủ sách giáo khoa cho học sinh; yêu cầu các trường học khẩn trương vệ sinh trường lớp, sửa chữa hư hỏng, bảo đảm an toàn cho hoạt động dạy và học trở lại. Đến ngày 30/9, toàn bộ học sinh ở các tỉnh bị ảnh hưởng của bão số 3 sẽ đi học trở lại bình thường.

Do công tác dự báo chính xác, từ sớm nên nhiều trường học đã kịp thời di dời tài sản, thiết bị. Ngành giáo dục đã phát động phong trào quyên góp, cùng với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế tập tủng vào những trang thiết bị thiết yếu nhất.

Bộ GD&ĐT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ bố trí ngân sách cho các địa phương xây dựng lại 17 trường học bị sập đổ hoàn toàn. Các địa phương quy hoạch lại mạng lưới trường học để bảo đảm chống chịu, ứng phó hiệu quả với thiên tai.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng nêu rõ Hội nghị được tổ chức nhằm sơ kết, đánh giá bước đầu, rút kinh nghiệm về công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ sau bão; giao Văn phòng Chính phủ tiếp thu ý kiến, ban hành thông báo kết luận hội nghị theo tinh thần ngắn gọn, phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm.

Đánh giá về cơn bão số 3, Thủ tướng nhấn mạnh một số đặc điểm: Bão liên tục tăng cấp độ rất nhanh (từ cấp 8 lên cấp 16, giật cấp 17 trong 48 giờ); bão kéo dài nhiều giờ trên đất liền; hoàn lưu bão gây mưa lũ lớn, tác động 26 tỉnh, thành phố, ảnh hưởng phạm vi rộng, đối tượng nhiều; gây hậu quả nghiêm trọng về tinh thần và vật chất với nhân dân và đất nước; việc khắc phục tốn kém, kéo dài nhiều năm và có những mất mát không bao giờ bù đắp được, đó là thiệt hại về người thiệt mạng và mất tích; sang chấn tinh thần của một bộ phận nhân dân còn kéo dài và hậu quả khó lường.

Thủ tướng đánh giá công tác cảnh báo, dự báo cơ bản tốt, sát tình hình, từ sớm, từ xa, nhưng còn có sai số như chưa dự báo được sớm việc bão giật cấp 17 khi vào bờ và kéo dài trong đất liền; hoàn lưu bão, mưa lớn kéo dài trên diện rộng, có nơi tới 700mm; dự báo lượng nước về các hồ đập, sông lớn chưa sát thực tế. Nguyên nhân là trang thiết bị có hạn, đầu tư cho công tác dự báo chưa tương xứng.

Công tác tuyên truyền, thông tin tới người dân nhìn chung được các cơ quan, báo chí làm tốt với cách làm sáng tạo, ở mức cao nhất có thể, phù hợp với tình hình bất thường; ngoài thông tin về tình hình còn hướng dẫn kỹ năng, cách ứng phó thiên tai.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt, kịp thời, quyết liệt, thống nhất, thông suốt từ trên xuống dưới. Dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, Bộ Chính trị đã họp, nghe báo cáo tình hình, chỉ đạo về công tác ứng phó, khắc phục hậu quả; phân công các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước trực tiếp kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo, thăm hỏi các lực lượng và người dân.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 11 công điện, triển khai các đoàn công tác trực tiếp đến các địa bàn trọng điểm kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo công tác phòng, chống bão, lũ; lập Ban chỉ đạo tiền phương tại Hải Phòng…

Các bộ, ngành, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành 51 công điện, văn bản, các Bộ: Quốc phòng, Công an, Giao thông vận tải, Giáo dục và Đào tạo, Y tế, Công Thương,… đã ban hành các công điện, đồng thời triển khai các đoàn công tác. Các địa phương đã ban hành 356 công điện, tổ chức 146 đoàn công tác trực tiếp đến hiện trường chỉ đạo ứng phó, khắc phục hậu quả bão, lũ.

Công tác phòng chống tích cực, kịp thời, đã huy động cả hệ thống chính trị, các lực lượng và toàn dân vào cuộc, phát huy "4 tại chỗ". Lực lượng quân đội, công an đã huy động gần 300.000 cán bộ, chiến sỹ, dân quân tự vệ, phương tiện tham gia hỗ trợ nhân dân ứng phó, khắc phục hậu quả bão, lũ.

Lực lượng chức năng đã kịp thời thông tin, hướng dẫn cho trên 51.000 tàu thuyền, phương tiện hoạt động trên biển tránh trú bão; triển khai trên 180 triệu lượt tin nhắn cung cấp thông tin bão, lũ cho người dân; tổ chức sơ tán, di dời trên 173.000 người trên các lồng, bè, chòi canh nuôi thủy hải sản và những khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

Nhân dân đã tự nguyện, tự giác và rất tích cực, chủ động trong ứng phó với bão, mưa lũ.

Tuy nhiên, thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão vẫn rất lớn. Theo thống kê ban đầu của cơ quan chức năng, tính đến ngày 26/9/2024, bão, mưa lũ đã làm 344 người chết và mất tích, gần 2.000 người bị thương; trên 260 nghìn căn nhà, 1.900 điểm trường bị tốc mái, hư hại, sập đổ, lũ cuốn; hàng loạt công trình hạ tầng năng lượng, viễn thông, giao thông, thủy lợi, đê điều bị sự cố; gần 350 nghìn ha lúa, hoa màu, cây ăn quả bị ngập úng, thiệt hại; 8.100 lồng bè, 31.000 ha nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại; trên 4,5 triệu gia súc, gia cầm bị chết; hàng trăm ha diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị sa bồi, thủy phá... ảnh hưởng lớn đến sản xuất kinh doanh và đời sống của nhân dân.

Công tác khắc phục hậu quả bão, lũ đã được triển khai rất quyết liệt, kịp thời với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sự tập trung vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ trung ương, tới cơ sở, cùng với sự hỗ trợ, giúp đỡ của các tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm, sự nỗ lực khắc phục khó khăn của người dân, doanh nghiệp. Qua đây, chúng ta thấy tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, tình dân tộc, nghĩa đồng bào, tương thân, tương ái, "lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều" được thể hiện rất rõ.

Thủ tướng đã chỉ đạo xuất cấp trên 400 tấn gạo, 350 tỷ đồng và nhiều trang thiết bị cứu hộ cứu nạn, y tế, nhu yếu phẩm khác kịp thời hỗ trợ các địa phương cứu trợ người dân. Mặt trận Tổ quốc, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã vận động, tiếp nhận ủng hộ tiền và hiện vật trị giá trên 1.760 tỷ đồng. Các tổ chức quốc tế và các nước cứu trợ tiền và hàng trị giá trên 22 triệu USD. Nhiều địa phương trong cả nước, nhiều tổ chức, cá nhân đã hỗ trợ trực tiếp cho các địa phương và người dân bị thiên tai vượt qua khó khăn. Cấp ủy, chính quyền các địa phương đã triển khai đồng bộ, quyết liệt, huy động cả hệ thống chính trị ở địa phương vào cuộc để khắc phục thiên tai.

Thủ tướng đánh giá chung, công tác dự báo, cảnh báo, thông tin - truyền thông, lãnh đạo, chỉ đạo, phòng chống, khắc phục hậu quả bão được làm tương đối tốt và hạn chế tối đa thiệt hại có thể, nhất là về người. Đây là nỗ lực của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, bên cạnh đó, có những việc chưa làm được do các nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau, nhưng nguyên nhân khách quan là chủ yếu.

Thủ tướng nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm quan trọng:

Thứ nhất, dự báo, cảnh báo phải kịp thời, chính xác, từ sớm từ xa.

Thứ hai, lãnh đạo, chỉ đạo phải bám sát tình hình, quyết liệt, quyết đoán, dám chịu trách nhiệm, có trọng tâm trọng điểm, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì nhân dân, đất nước.

Thứ ba, đặt mục tiêu bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân và nhà nước lên trên hết, trước hết để huy động tồng lực mọi nguồn lực của xã hội, của nhà nước, đặc biệt là phương châm 4 tại chỗ cho phòng hống, khăc phục hậu quả.

Thứ tư, các ngành, các cấp phải căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và chỉ đạo của cấp trên, tình hình thực tế để chủ động, tích cực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp.

Thứ năm, coi trọng công tác thông tin truyền thông về tình hình thực tế và hướng dẫn, phổ biến kỹ năng ứng phó, phòng chống, khắc phục hậu quả bão lũ.

Thủ tướng lấy ví dụ để bảo đảm an toàn đập Thác Bà, các cơ quan đã đưa ra những quyết định quan trọng để vừa phải phân lũ ở thượng nguồn, vừa phải chuẩn bị phương án phá đập phụ tại trung nguồn, vừa phải sơ tán người dân ở hạ nguồn, sẵn sàng ứng phó với tình huống xấu nhất, chọn phương án tốt nhất trong các phương án có thể để thiệt hại thấp nhất có thể.

Tương tự, để bảo đảm an toàn đê Hoàng Long (Ninh Bình) thì phải dừng hoạt động của thủy điện Hòa Bình, tăng hoạt động các thủy điện Sơn La, Lai Châu.

Thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu vẫn là không để người dân nào bị thiếu ăn, thiếu mặc, bị đói, bị rét, không có chỗ ở; các cháu học sinh sớm tới trường, bệnh nhân được chữa bệnh; nhanh chóng ổn định tình hình Nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát.

Về nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng đề nghị các Bộ, các ngành, địa phương khẩn trương triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại các Công điện và 06 nhóm giải pháp tại Nghị quyết số 143/NQ-CP ngày 17/9/2024 của Chính phủ.  

Thủ tướng kêu gọi phát huy tinh thần "mỗi người làm việc bằng hai"; những nơi không bị ảnh hưởng như miền Trung, Tây Nguyên, miền Nam làm bù lại cho những nơi tại miền Bắc bị ảnh hưởng, thiệt hại do bão lũ, phấn đấu tăng trưởng cao hơn, đạt kết quả phát triển kinh tế - xã hội cao hơn; cũng như khi miền Trung bị bão lũ thì miền Bắc, miền Nam làm bù cho miền Trung, trước đây trong thời kỳ chiến tranh thì tất cả vì miền Nam ruột thịt. Tiếp tục phấn đấu, nỗ lực hoàn thành các nhiệm vụ, mục tiêu của năm 2024, năm 2025 và của cả nhiệm kỳ.

Nhấn mạnh thêm một số nhiệm vụ, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính rà soát, đề xuất kinh phí hỗ trợ các địa phương từ nguồn ngân sách dự phòng, bảo đảm phù hợp và công bằng giữa các địa phương. Các cơ quan, đơn vị tiếp tục rà soát, khắc phục hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông.

Bộ Tư pháp cùng các bộ liên quan rà soát, hoàn thiện thể chế, mà cụ thể là các nghị định, thông tư có các quy định đã lạc hậu, không còn phù hợp để khắc phục hậu quả bão lũ, hoàn thành trong tháng 10/2024. Bộ Quốc phòng và các cơ quan hoàn thiện các tổ chức, nguồn nhân lực theo Luật Phòng thủ dân sự.

Với các gia đình bị mất nhà cửa, phải xây dựng lại, các địa phương, bộ ngành liên quan phải hoàn thành xong chậm nhất vào 31/12/2024 với vách cứng, nền cứng, mái cứng. Nhân đây, Thủ tướng biểu dương các cơ quan, đơn vị và địa phương đã triển khai rất nhanh việc xây dựng khu tái định cư cho các hộ dân làng Nủ, huyện Bảo Yên và bản Nậm Tông, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai…

Thủ tướng yêu cầu hoàn thành khắc phục cơ sở trường học, bệnh viện, trạm xá trong tháng 10/2024, thiếu cơ chế, chính sách thì đề xuất Chính phủ. Rà soát, thực hiện đầy đủ các chính sách với các đối tượng bị tác động.

Cùng với đó, rà soát, sơ kết, đề xuất thi đua khen thưởng với những người hy sinh, những tập thể, cá nhân làm tốt, các điển hình tiên tiến, chậm nhất trong tháng 10/2024; xử lý những tập thể, cá nhân làm không tốt, không hoàn thành nhiệm vụ, thậm chí vi phạm pháp luật.

Các bộ ngành, địa phương đề xuất các nhiệm vụ quản lý nhà nước, rà soát, đánh giá, có chương trình, dự án lâu dài phòng chống sạt lở, thiên tai.

Riêng với cầu Phong Châu bị sập, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cùng tỉnh Phú Thọ phải xây dựng lại xong chậm nhất trong năm 2025, nếu cần cơ chế, chính sách thì báo cáo Chính phủ.

Nhóm phóng viên