Trạm radar cảnh báo sớm Daryal và Voronezh của Nga

Trạm radar lớp Daryal của Nga, có từ thời Liên Xô cũ, xây dựng tại huyện Gabala, Azerbaijan. Sau đó Nga phải thuê lại, giá thuê vị trí tới 7 triệu USD, kèm theo giá điện 5 triệu USD, các dịch vụ khác 10 triệu USD mỗi năm.

Daryal có bước sóng dài, sóng mét. Dàn chấn tử an ten của Daryal cao, lớn, như một tòa nhà trên mười tầng. Công suất ban đầu của Daryal là 50 MW sau nâng tới 350 MW.

Trạm này có vị trí chiến lược, nó giám sát rất rộng, bao gồm Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Iraq và toàn bộ Trung Đông.

Daryal có dàn anten mạng pha. Cự ly quan sát 2.500km. Để làm mát máy phát và hệ thống, mỗi giờ trạm này cần khoảng 300-400 mét khối nước.

Khi công suất máy phát trên 300 MW, phía trước trạm có tới một ha đất và cây cối hoàn toàn bị cháy xém, vì sóng siêu cao tần phát xạ.

Rừng cây ở đây trơ trụi, chết dần do nguồn nước cạn. Nước thải đổ ra sông, khiến nhiều loài cá trên sông biến mất. Vì thế đàm phán giữa Moscow và Baku về giá cả đã xảy ra. Baku đòi tăng gấp gần 43 lần.

Nếu đàm phán bế tắc thì năm 2012 trạm Daryal sẽ phải dừng hoạt động. Daryal đã được nâng cấp. Nga muốn sử dụng trạm radar này ít nhất từ 10 đến 15 năm để thu hồi vốn hiện đại hóa.

Tuy nhiên về phía Nga, vào thời điểm này, trạm Daryal không còn quá quan trọng nữa, vì công nghệ xây dựng các trạm radar tầm chiến lược mới của Nga giờ đây đã đạt trình độ cao, lắp đặt nhanh hơn.

Đó là các trạm radar dòng"Voronezh". Dòng này công suất phát lớn hơn 2,5 lần lớp "Daria."

Sau 3 trạm radar thuộc lớp Voronezh được xây dựng và đưa vào hoạt động ở Lekhtusi gần St. Petersburg, ở Armavir thuộc Biển Đen và ở Pionersky thuộc Kalinin, tháng 4 mới đây trạm Voronezh –M vừa mới đặt tại Irkutsk.

Trạm tại Irkutsk có vùng kiểm soát tăng gấp đôi, phương vị quét đến 240 độ. Voronezh-M có thể phát hiện các mục tiêu đạn đạo ở rất xa, cự ly lên đến 6.000 km, trong khi các radar lớp Dnepr, Daryal cũ chỉ có thể phát hiện tên lửa ở khoảng cách 2.500 km. 

Voronezh-M tầm soát một vòng cung kéo dài từ Ấn Độ, qua Trung Quốc đến Đông Bắc Mỹ. Các trạm radar Voronezh-M sử dụng năng lượng ít hơn tới 40% so với các trạm radar cũ. Nhân viên vận hành cũng ít hơn. Chi phí xây dựng trạm cũng giảm đáng kể.

Hệ thống radar của lớp Voronezh-M là một đột phá công nghệ hoàn toàn mới so với dòng radar cũ. Nó có khả năng theo dõi, kiểm soát 500 mục tiêu cùng lúc. Nó đủ sức phát hiện các vụ nổ hạt nhân, theo dõi một số vệ tinh nhân tạo trên quỹ đạo, phát hiện sớm các vụ phóng và xác định sơ bộ tọa độ đường bay của tên lửa đạn đạo…

Trạm Voronezh-DM tại Kalinin, phát sóng đề-xi-mét, giám sát hiệu quả các vụ phóng tên lửa trên toàn lục địa châu Âu cũng như khu vực Bắc Đại Tây Dương, trong đó cả hoạt động hệ thống lá chắn phòng thủ tên lửa châu Âu. 

Trần Văn

Theo Rianovosti, VPK, Radar tech