TTCK Việt Nam: Tăng tốc cải cách, hướng tới mục tiêu nâng hạng

Đây là ý kiến của Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4/2025 dưới sự chủ trì của Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Trần Văn Sơn, Người phát ngôn của Chính phủ.

Trả lời báo chí, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương đã khẳng định rằng đây là nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo hết sức quyết liệt.

Với mục tiêu rõ ràng và lộ trình được xây dựng cụ thể, Việt Nam đang triển khai đồng loạt các biện pháp nhằm nâng cao năng lực thị trường, từ đó đáp ứng đầy đủ các tiêu chí khắt khe của các tổ chức xếp hạng quốc tế như FTSE Russell và MSCI. Dù vậy, để đạt được kết quả như mong đợi, việc hội tụ các điều kiện cần và đủ vẫn là một thách thức không nhỏ.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phân tích: Điều kiện cần, tức các tiêu chí kỹ thuật hiện đã được Việt Nam đáp ứng phần lớn. Tuy nhiên, điều kiện đủ, nghĩa là sự tin tưởng và đánh giá tích cực từ cộng đồng nhà đầu tư quốc tế. Điều này lại phụ thuộc nhiều hơn vào cảm nhận về môi trường đầu tư, mức độ minh bạch và tính dễ tiếp cận của thị trường.

Do đó, để chinh phục thành công kỳ vọng nâng hạng vào tháng 9/2025, Bộ Tài chính đang tích cực chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cùng nhiều đơn vị liên quan triển khai 6 nhóm giải pháp lớn.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cho hay cơ quan này đã chỉ đạo ngành chứng khoán nỗ lực đồng bộ cải cách từ công nghệ đến khung pháp lý.

Theo đó, trong thời gian tới, Bộ Tài chính định hướng một số giải pháp lớn nhằm gia tăng sự tin tưởng của nhà đầu tư nước ngoài với thị trường cũng như tăng cường sự ủng hộ quyết định nâng hạng của các tổ chức.

Cụ thể, thứ nhất, triển khai hiệu quả hệ thống KRX (hệ thống công nghệ thông tin quản lý và điều hành giao dịch trên thị trường chứng khoán) với nhiều tính năng mới về thanh toán, giao dịch, phòng ngừa rủi ro trong hoạt động giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài.

Cùng với việc trước đó đã ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC, bổ sung quy định về giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức, một "nút thắt" quan trọng đã được gỡ bỏ, giúp cho hoạt động đầu tư được thông suốt.

Thứ hai, rà soát sửa đổi Nghị định 155, quy định rõ thời hạn công ty đại chúng phải hoàn tất thông báo tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa nhằm minh bạch hóa thông tin sở hữu cho các đối tượng tham gia thị trường. Triển khai hoạt động bù trừ thanh toán theo cơ chế tối tác bù trừ trung tâm.

Thứ ba, đơn giản hóa các thủ tục mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp. Với giải pháp này, Bộ Tài chính đang phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để hỗ trợ hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam, nhằm thu hút nguồn vốn đa dạng trên thị trường chứng khoán.

Thứ tư, nghiên cứu triển khai các tài khoản giao dịch tổng theo hướng ban đầu áp dụng cho các quỹ đầu tư nước ngoài, sau đó, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan. Tài khoản giao dịch tổng (OTA - Omnibus trading account) là tài khoản cho phép công ty quản lý quỹ có thể thực hiện giao dịch mua/bán chứng khoán đồng thời đối với tất cả các quỹ mà công ty quản lý và không phải thực hiện lệnh mua/ bán riêng lẻ trên từng tài khoản của từng quỹ như hiện nay.

Việc triển khai tài khoản giao dịch tổng sẽ giúp cho các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, các công ty quản lý quỹ có thể đơn giản hóa việc đặt lệnh cho các quỹ và đảm bảo việc khớp lệnh với cùng một mức giá cho từng quỹ mà công ty đó quản lý.

Thứ năm, tăng cung hàng hóa và phát triển sản phẩm mới cho thị trường chứng khoán như rút ngắn quá trình niêm yết cổ phiếu sau khi IPO (phát hành công khai lần đầu); phát triển các bộ chỉ số đầu tư bên cạnh bộ chỉ số thị trường hiện nay làm cơ sở cho hoạt động đầu tư của các quỹ;...

Cuối cùng, thành lập nhóm đối thoại chính sách gồm các thành viên của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, chuyên gia, quỹ đầu tư, tổ chức đầu tư quốc tế, công ty chứng khoán,... để hỗ trợ cho quá trình nâng hạng.

Thông qua cơ chế trao đổi trực tiếp và định kỳ, nhóm đối thoại này sẽ là nơi ghi nhận, phân tích và đề xuất tháo gỡ các vướng mắc một cách linh hoạt và kịp thời. Không những vậy, đây còn là kênh kết nối quan trọng nhằm phản ánh nhu cầu của thị trường ra chính sách, điều mà nhiều chuyên gia đánh giá là yếu tố thiếu hụt trong quá khứ.

"Với các giải pháp như vậy, Bộ Tài chính tin tưởng, câu chuyện nâng hạng thị trường vào tháng 9/2025 này sẽ có kết quả cụ thể để chia sẻ," Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết.

Anh Minh