Từ điển điện tử phương ngữ Jrai – Việt đầu tiên

Ảnh: http://tudienjrai.vn

Sau 2 năm thực hiện, Sở Thông tin và Truyền thông Gia Lai đã hoàn thành Đề tài khoa học "Từ điển điện tử phương ngữ Jrai - Việt" được Hội đồng nghiệm thu đề tài khoa học cấp tỉnh thông qua.

Kết cấu bộ từ điển điện tử gồm những thành phần chính là bộ từ vựng, từ loại, bộ phát âm IPA, phương ngữ, từ trái nghĩa, đồng nghĩa, thư viện hình ảnh, ví dụ minh hoạ.

Quá trình thu thập, nghiên cứu, biên dịch Đề tài đã tạo lập được bộ dữ liệu từ ngữ Jrai theo các phương ngữ hơn 9.359 từ (bao gồm phương ngữ). Mỗi từ Jrai gồm từ loại, từ theo phương ngữ, nghĩa tiếng Việt, ví dụ minh hoạ (cả tiếng Việt và Jrai).

Tất cả các từ Jrai-Việt trong bộ từ ngữ của Đề tài đều được phát âm cả tiếng Việt và tiếng Jrai theo các phương ngữ. Mỗi từ được đọc và ghi âm theo định dạng file theo chuẩn mp3 128kbps.  

Phần mềm từ điển điện tử sẽ gồm 3 bộ từ điển là Việt-Jrai; Jrai-Việt, từ điển hình ảnh và các chức năng tìm kiếm, thêm từ, sửa từ, nhập từ mới, xoá từ.

Đề tài khoa học "Từ điển điện tử phương ngữ Jrai - Việt" cũng đã xây dựng được 28 đoạn phim các phong tục, tập quán, những nét văn hoá đặc trưng của người Jrai với thời lượng hơn 50 phút như các video về bầu đựng nước, cầu thang nhà sàn, chỉnh sửa chiêng, lễ đâm trâu của người Jrai, nhảy xoang, hoa văn trong trang phục người Jrai, tượng nhà mồ ...

Từ điển sẽ góp phần tạo ra sự đoàn kết dân tộc, am hiểu nhau giữa dân tộc Jrai với các dân tộc khác, góp phần vào việc giữ vững an ninh chính trị của địa phương.

Bên cạnh đó, đây là một biện pháp hữu hiệu để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, góp phần giữ gìn di sản văn hoá phi vật thể, Văn hoá Cồng chiêng Tây Nguyên" đã được UNESCO công nhận.

Đối với giáo dục, từ điển sẽ là công cụ hữu ích giúp cho cán bộ, công chức, viên chức, các nhà khoa học và nhân dân có thể học, tra cứu, nghiên cứu, tìm hiểu về ngôn ngữ cũng như văn hoá Jrai một cách dễ dàng và tiết kiệm. Từ điển còn làm rõ các phương ngữ, dị bản về tiếng và chữ viết Jrai trên địa bàn tỉnh do đó việc thực hiện đề tài còn mang ý nghĩa về mặt lịch sử, địa lý.

Lam An