Vụ khai thác trái phép rừng dầu Hồng Liêm (Hàm Thuận Bắc, Bình Thuận): Đối thoại trực tiếp với dân

Xung quanh vụ khai thác trái phép rừng dầu Hồng Liêm, UBND huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận vừa tổ chức buổi đối thoại trực tiếp với 32 hộ dân từng nhận khoán bảo vệ rừng dầu, để thông báo nội dung tinh thần công văn số 5216 của lãnh đạo UBND tỉnh về việc chỉ đạo xử lý tình trạng khai thác trái phép rừng dầu Hồng Liêm.

Lẫn lộn rừng dầu

Như tin đã đưa, Công ty cổ phần Rạng Đông được UBND tỉnh cấp Giấy Chứng nhận đầu tư thực hiện dự án “Đầu tư, khoanh nuôi, tái sinh, trồng và phát triển thực, động vật rừng dầu xã Hồng Liêm với quy mô 3.330 ha vào năm 2008. Trong đó có việc khoanh nuôi, tái sinh 1.478ha rừng dầu tự nhiên (riêng xã Hồng Liêm có 1.031ha). Sau khi được UBND tỉnh cấp Giấy Chứng nhận đầu tư, công ty cổ phần Rạng Đông đã phối hợp với Ban Quản lý rừng phòng hộ Hồng Phú và UBND xã Hồng Liêm mời 32/22 hộ hợp đồng nhận khoán bảo vệ rừng dầu để hiệp thương. Qua làm việc, đã có 28/32 hộ đồng ý nhận số tiền hỗ trợ 52 triệu đồng; còn lại 4 hộ không chịu nhận tiền và vẫn tiếp tục khai thác nhựa dầu. Thấy vậy các hộ đã nhận tiền vẫn vào rừng khai thác nhựa dầu, gây khó khăn cho việc triển khai dự án của công ty Rạng Đông. Ngoài ra, các hộ này còn gửi đơn thư đến một số cơ quan có thẩm quyền yêu cầu giải quyết việc giao khoán bảo vệ rừng dầu và khai thác nhựa dầu. Trước tình hình đó, UBND huyện Hàm Thuận Bắc đã tổ chức các buổi hòa giải, đối thoại trực tiếp với những người trong cuộc nhưng bất thành. Đồng thời, UBND huyện cũng đã thành lập tổ công tác bảo vệ khu vực rừng dầu để ngăn chặn tình trạng khai thác nhựa dầu trái phép. Tuy nhiên, tình hình ngày càng trở nên căng thẳng, phức tạp hơn khi thời gian gần đây các hộ vẫn tiếp tục vào rừng khai thác, bất chấp những nỗ lực can ngăn của lực lượng bảo vệ rừng.

Công văn 5216 do ông Nguyễn Văn Dũng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh ký ngày 5/11/2010 nêu rõ: Rừng dầu Hồng Liêm là rừng tự nhiên đã tồn tại, phát triển, suy giảm và phục hồi qua nhiều thế hệ. Trong từng thời kỳ lịch sử khác nhau việc tổ chức, quản lý rừng dầu được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, nhưng chung quy và xuyên suốt đều xác định rừng dầu là tài nguyên quốc gia cần phải được bảo vệ, giữ gìn theo đúng nghĩa của tài nguyên quốc gia. Chính vì vậy từ năm 2001 đến nay, toàn bộ diện tích 1.371 ha rừng dầu tự nhiên này đã được Nhà nước chính thức xác lập thành rừng phòng hộ. Theo đó, việc quản lý, bảo vệ rừng dầu và phát triển cây rừng tại đây phải tuân thủ theo đúng quy định của Luật Bảo vệ và Phát triển rừng; các hành vi chặt phá, khai thác trái phép cây dầu như vừa qua của các hộ dân ở đây là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm theo pháp luật, nếu tình hình trên vẫn còn tiếp tục tái diễn.

Đối thoại trực tiếp: bất thành!

Tham dự buổi đối thoại trực tiếp, hầu hết các hộ dân đều yêu cầu UBND tỉnh phải nghiên cứu, điều chỉnh lại việc đền bù sao cho thật công bằng và thỏa đáng. Vì người dân cho rằng, họ đã từng gắn bó và bảo vệ rừng dầu Hồng Liêm này từ rất lâu (trước 1975); tất cả đều nhờ vào nhựa dầu để nuôi sống gia đình. Nay muốn chuyển giao chủ rừng thì phải đảm bảo tốt đời sống cho mọi người. Ngoài ra, những hộ dân này còn cho rằng, hàng năm đều có tổ nghiệm thu lên rừng kiểm tra và nghiệm thu rừng, nếu rừng dầu phát triển tốt mới tiếp tục cho người dân nhận khoán bảo vệ rừng. Do đó không thể đổ lỗi cho người dân nhận khoán không đạt yêu cầu, khiến cây dầu bị hư hại. Ông Đặng Văn Sáu từng nhận khoán bảo vệ rừng ở Hồng Liêm bức xúc: Một số người dân ở đây không có ruộng đất, chủ yếu sống nhờ vào việc nhận khoán bảo vệ rừng, cũng như khai thác nhựa dầu để kiếm sống. Vì vậy, người dân nơi đây sẽ đồng tình giao rừng dầu cho công ty CP Rạng Đông quản lý, với điều kiện công ty Rạng Đông phải đền bù thật thỏa đáng cho 32 hộ dân nơi đây. Cụ thể, công ty phải chi trả 500.000đ cho một cây dầu mà chúng tôi từng nhận khoán bảo vệ.

Tại buổi đối thoại, ông Mai Kiều, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại diện UBND tỉnh một lần nữa khẳng định đây là rừng dầu của nhà nước, chứ không phải của riêng bất cứ ai. Ông Kiều giải thích thêm, trước đây việc giao khoán rừng dầu cho người dân quản lý, bảo vệ thì hàng năm nhà nước phải chi trả tiền công cho người dân, ngoài ra còn cho phép bà con khai thác nhựa dầu để tăng thu nhập. Từ khi chuyển giao cho công ty CP Rạng Đông, đơn vị này chỉ được phép quản lý, bảo vệ, khoanh nuôi tái sinh theo đúng mục tiêu của đề án đã được duyệt mà không được phép tác động, khai thác. Vì vậy, việc người dân đòi Công ty Rạng Đông phải chi trả 500.000đ cho một cây dầu trên diện tích rừng mà công ty được nhà nước giao để quản lý, bảo vệ là hoàn toàn không có cơ sở và không thể giải quyết. Theo hướng đó, đến năm 2021 trở đi (chưa có văn bản chính thức), nghĩa là sau giai đoạn đầu tư rừng dầu phát triển, động thực vật rừng phong phú và hạ tầng giao thông phát triển. Khi đó công ty sẽ phát triển khu vực rừng dầu thành một khu du lịch sinh thái có đẳng cấp, với nhiều loại động, thực vật nuôi thả tự nhiên để thu hút khách du lịch và có thể có kết hợp thu lợi từ đây, nhưng mục tiêu bảo vệ rừng vẫn không thay đổi. Ý tưởng trên hoàn toàn phù hợp và cần khuyến khích. Với quá trình đầu tư tiền của, công sức lâu dài như hiện nay, thì sau này công ty có được phép kinh doanh thu lợi nhuận cũng là chính đáng, và đương nhiên muốn kinh doanh du lịch, công ty cũng phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật.

Hồng Trinh