Xây dựng hệ sinh thái dữ liệu thống kê chất lượng, tin cậy

Ngày 16/8, Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) đồng chủ trì Hội thảo quốc tế về Quản lý hệ sinh thái dữ liệu, quản trị và giám hộ dữ liệu. Mục tiêu của Chương trình là chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu khả thi và thực hiện các ứng dụng hiệu quả, nâng cao giá trị dữ liệu và tăng cường hiểu biết về hệ sinh thái dữ liệu cho các cơ quan quản lý dữ liệu của các bộ, ngành và các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam.

Phát biểu khai mạc, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê (TCTK) cho biết, sự tham gia và vai trò của cơ quan thống kê quốc gia trong quản trị và giám hộ dữ liệu giúp nâng cao chất lượng của dữ liệu; thống nhất sử dụng nguồn dữ liệu quốc gia trong thực hiện các nhiệm vụ của cơ quan nhà nước tại các cấp. Việc khai thác và sử dụng dữ liệu hành chính trong sản xuất thông tin thống kê đã và đang trở thành xu hướng trong công tác thống kê của nhiều nước trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.

"Tuy vậy, sử dụng dữ liệu hành chính trong thống kê hiện nay còn gặp một số khó khăn, thách thức, như: Nguồn dữ liệu hành chính được thiết lập ban đầu phục vụ chính cho công tác quản lý, điều hành của bộ, ngành chứ không phải cho mục đích thống kê", bà Hương chia sẻ.

Do vậy, theo Tổng cục trưởng TCTK, để khai thác và sử dụng trong công tác thống kê, cần có thời gian nghiên cứu, tìm hiểu và tiếp tục hoàn thiện các dữ liệu hành chính để phục vụ sử dụng đa mục tiêu; nhiều bộ, ngành chưa triển khai đồng bộ các cơ sở dữ liệu, chưa sẵn sàng kết nối thông tin với cơ quan thống kê.

TCTK mong muốn nhận được sự chia sẻ, đồng hành nhiều hơn nữa và hiệu quả hơn nữa của các bộ, ngành, cơ quan thống kê quốc gia, tổ chức quốc tế trong xây dựng, vận hành hệ thống quản lý hệ sinh thái, quản trị và giám hộ dữ liệu thống kê thời gian tới.

Ông Rémi Nono Womdim, Trưởng đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) và Phụ trách văn phòng UNFPA tại Việt Nam đánh giá, trong những năm gần đây, TCTK và các bộ, ngành đã có nhiều nỗ lực cung cấp dữ liệu và thống kê quốc gia. Tuy nhiên, hiện vẫn còn thiếu các dữ liệu phân tách, đặc biệt là theo các nhóm dân tộc thiểu số và theo độ tuổi, để hỗ trợ công việc hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng, nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến bất bình đẳng.

Hơn nữa, việc sử dụng các dữ liệu thống kê hành chính, ví dụ như: Đăng ký, thống kê hộ tịch và dữ liệu lớn vẫn còn rất hạn chế. Trong khi đó, vẫn còn thiếu những phân tích sâu về các vấn đề dân số thông qua các nguồn dữ liệu khác nhau như tổng điều tra, các điều tra dựa trên dân số, dữ liệu hành chính, các dữ liệu không chính thống và dữ liệu lớn để có thể hiểu sâu hơn những nhân tố ảnh hưởng và quyết định tới các biến động dân số…

Đại diện UNFPA khẳng định, Chương trình Nghị sự 2030 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có các dữ liệu dân số chất lượng cao. Cam kết của UNFPA là không để ai bị bỏ lại phía sau, nghĩa là phải tính đến từng người để có thể tiếp cận tới tất cả mọi người, kể cả những người bị thiệt thòi nhất. Dữ liệu có chất lượng, đáng tin cậy, nhất quán và có thể so sánh được là một yếu tố quan trọng để biến điều này thành hiện thực.

Cũng tại hội thảo, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã giới thiệu những kiến thức khái quát và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn của mỗi quốc gia liên quan đến chủ đề chương trình.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đặc biệt nhấn mạnh đến những vấn đề như: Số hóa, sử dụng nguồn dữ liệu hành chính, dữ liệu lớn (Big Data) và cơ chế chia sẻ các dữ liệu hành chính giữa các cơ quan sở hữu dữ liệu quốc gia và giữa các bộ, ngành; đồng thời, thảo luận những thách thức trong quản trị và giám hộ dữ liệu và xu hướng trong tương lai.

Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, Việt Nam cần có số liệu thống kê chất lượng, đáng tin cậy vừa làm cơ sở cho hoạch định chính sách, vừa là yếu tố căn bản để xây dựng, thực hiện triển khai, giám sát và đánh giá tiến trình đạt được các mục tiêu kinh tế-xã hội và các mục tiêu phát triển bền vững./.

Minh Ngọc