Xung quanh vụ xâm nhập đảo Senkaku/Điếu Ngư của tàu Trung Quốc

Ngay sau đó, lực lượng chức năng Nhật Bản đã bắt giữ 14 người có mặt trên tàu, bao gồm cả 7 người xâm nhập hòn đảo này.

Theo Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản (JCG) Phân khu 11, 7 nhà hoạt động người Trung Quốc đã lên đảo lúc 5 giờ 29 phút chiều cùng ngày. Trước đó, cảnh sát tỉnh Okinawa – túc trực sẵn trên đảo – đã bắt giữ 5 người trong số này với cáo buộc vi phạm Luật tị nạn và quản lý xuất nhập cảnh.

Luật tị nạn và quản lý xuất nhập cảnh của Nhật Bản nghiêm cấm nhập cảnh đối với những người có mục đích lên đất liền mà không được phép của chính quyền sở tại.

Trong khi đó, kênh truyền hình vệ tinh của Hồng Kông cho biết các nhà hoạt động này đã cắm cờ Trung Quốc trên hòn đảo này.

Trước tình hình này, Chính phủ Nhật Bản chiều 15/8 đã nâng cấp Phòng liên lạc thông tin, nằm trong Trung tâm quản lý rủi ro của Văn phòng Thủ tướng, thành Phòng đối sách trực thuộc Văn phòng Thủ tướng. Cảnh sát Nhật Bản và JCG cũng thiết lập Văn phòng đối sách nhằm chuẩn bị cho kế hoạch tiếp cận tàu Trung Quốc.

Hồi tháng 3/2004, Cảnh sát Okinawa đã bắt giữ 7 người Trung Quốc xâm nhập đảo Uotsuri với cáo buộc vi phạm Luật tị nạn và quản lý xuất nhập cảnh. Những người này cũng bị cáo buộc đập phá bia đá và ngọn hải đăng nhưng do xác định đây là vụ việc mang tính chính trị nên Tokyo đã không truy cứu trách nhiệm hình sự và trục xuất các đối tượng này về nước.

Trả lời báo chí liên quan đến sự kiện tàu kháng nghị của nhóm “Uỷ ban hành động bảo Điếu” của Hồng Kông ngày 15/8 đã đổ bộ lên đảo tranh chấp, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda khẳng định “sẽ xử lý nghiêm vụ việc này theo quy định của pháp luật”.

Trong khi đó, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Osamu Fujimura cho biết: “Việc những người này lên đảo bất chấp ba lần cảnh cáo từ phía lực lượng chức năng thực sự rất đáng tiếc”. Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản khẳng định đã tuân thủ phương châm đối phó của chính phủ nước này theo đó không dùng đến các biện pháp mạnh gây thương vong cho cả hai bên.

Cùng ngày, Chính phủ Nhật Bản đã triệu  Đại sứ Trung Quốc tại Tokyo Trình Vĩnh Hoa tới Bộ Ngoại giao nước này để chuyển công hàm phản đối chính thức tới phía Bắc Kinh. Trong khi đó, Vụ trưởng Vụ châu Á-châu Đại Dương Sugiyama Shinsuke cũng đã huỷ bỏ chuyến thăm Trung Quốc vào ngày 16/8 với lý do là để thuyết trình về Hội nghị giữa hai chính phủ Nhật Bản-Triều Tiên dự kiến nối lại vào ngày 29/8 tới.

Ngày 15/8, Thứ trưởng Ngoại giao Phó Doanh của Trung Quốc đã cho triệu khẩn cấp Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc Uichiro Niwa tới và gọi điện cho người đồng cấp Nhật Bản Tsuyoshi Yamaguchi để nói về vấn đề này. Bà Phó Doanh đã tái khẳng định chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảo Điếu Ngư và các hòn đảo phụ cận, đồng thời yêu cầu phía Nhật Bản đảm bảo sự an toàn của các công dân Trung Quốc và lập tức trả tự do cho họ mà không kèm theo bất cứ điều kiện nào./.

 Nguyễn Thơ