Yên Bái: Kiểm soát hoạt động khai thác khoáng sản tại huyện Văn Chấn

Công nhân khai thác sản xuất nghiền bột đá siêu mịn

31/05/2011 12:47

Trên địa bàn huyện Văn Chấn (Yên Bái) có nhiều mỏ khoáng sản đang hoạt động.Thực hiện chương trình kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về khoáng sản và bảo vệ môi trường, trong các ngày từ 12 đến 17/5, đoàn kiểm tra do ông Lê Đình Đạo, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Yên Bái làm trưởng đoàn, đã tiến hành kiểm tra hồ sơ pháp lý và kiểm tra thực địa tại 10 điểm mỏ của 7 đơn vị.

Có thể thấy, các đơn vị đều có đầy đủ hồ sơ pháp lý về hoạt động khoáng sản, như Giấy phép khai thác, thiết kế mỏ, đăng ký cam kết bảo vệ môi trường… Trong quá trình hoạt động, các đơn vị đều thực hiện các quy định pháp luật về đăng ký hoạt động khai thác, ký Quỹ phục hồi môi trường, xây dựng một số công trình bảo vệ môi trường như đào hào, đắp đê chắn đá thải, quy hoạch bãi thải…

Tuy nhiên, còn nhiều đơn vị chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật. Từ thực tế kiểm tra thực địa, đoàn kiểm tra nhận thấy, phần lớn các đơn vị đều mắc sai phạm về khai thác chưa đúng thiết kế về độ cao, độ dốc bờ mỏ, bề rộng mặt tầng khai thác... dẫn đến không đảm bảo an toàn; có đơn vị còn khai thác ra ngoài diện tích được cấp. Nhiều đơn vị chưa xây dựng các công trình xử lý chất thải đảm bảo yêu cầu như đã cam kết tại Bản Cam kết bảo vệ môi trường như : Bãi thải, đập chắn, hồ lắng, mương dẫn nước mưa chảy tràn; đất đá thải chưa được tập kết hết về bãi thải mà còn để bừa bãi trên mặt tầng, sườn tầng, tràn xuống sườn đồi. Hậu quả là nước mưa cuốn trôi xuống gây bồi lấp dòng chảy, bồi lấp ruộng của dân.

Điển hình là Doanh nghiệp tư nhân Hùng Loan, được cấp phép khai thác ngày 11/3/2008, mặc dù đã lập Bản Cam kết bảo vệ môi trường, nhưng vẫn chưa quy hoạch xây dựng hồ lắng xử lý nước mưa chảy tràn và bãi thải đất đá; toàn bộ đất đá thải phát sinh trong quá trình khai thác được chuyển đổ ra những sườn núi thấp phía trước các gương khai thác. Do đó, ngày 13/5, đã bị nước mưa cuốn trôi đất đá bồi lấp khoảng 8.000m2 đất lúa của 6 hộ dân. Tương tự, trong quá trình khai thác tại mỏ Nậm Búng II và Plech, Công ty cổ phần Hà Quang cũng chưa quy hoạch xây dựng hồ lắng xử lý nước mưa chảy tràn và bãi thải đất đá; nếu có mưa lớn, đất đá sẽ cuốn trôi ra suối Nậm Ru Ny cách mỏ khoảng 150 mét. Riêng tại mỏ Nậm Búng II, Công ty còn không thực hiện đúng hồ sơ thiết kế kỹ thuật khai thác, không cắt tầng khai thác đảm bảo an toàn, chỉ có một tầng khai thác rất cao và góc nghiêng sườn tầng quá lớn.

Ngay cả Công ty cổ phần Khai thác và Chế biến khoáng sản Thạch Sơn dù đã quy hoạch vị trí đổ thải và xây dựng tuyến hào dưới chân các gương khai thác để ngăn đất đá thải lăn ra khu vực xung quanh tại mỏ sắt xã Nậm Búng, nhưng vẫn chỉ thu gom vận chuyển một phần đất đá thải ra bãi thải; phần còn lại đều đổ gạt ra trước các gương khai thác và chưa xây dựng đê chắn bãi thải. Hay như Công ty cổ phần Xây dựng Hoàn Thiện, mặc dù có quy hoạch vị trí và xây dựng đê chắn bãi thải, nhưng do đê chắn bãi thải quá nhỏ, chưa đáp ứng được yêu cầu chắn thải cho toàn bộ bãi thải, dễ xảy ra tình trạng trôi sạt đất đá khi trời mưa. Toàn bộ đất đá thải phát sinh trong quá trình xây dựng cơ bản và khai thác đều gạt chuyển ra các sườn núi thấp dọc tuyến đường nội bộ và phía trước các gương khai thác. Thậm chí Công ty còn khai thác ra ngoài diện tích được cấp phép.

Đối với việc ký Quỹ phục hồi môi trường, có đơn vị như Công ty TNHH Vương Ưng đã thực hiện ký quỹ một lần với số tiền 663.664.500 đồng cho mỏ sắt Nậm Búng - Gia Hội; Công ty cổ phần Khai thác và Chế biến khoáng sản Thạch Sơn đã ký quỹ một lần với số tiền 421.024.000 đồng; Công ty cổ phần Hà Quang đã ký quỹ lần 1, lần 2 với số tiền 114.375.000…nhưng vẫn còn đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc trách nhiệm này. Thậm chí có đơn vị như Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Tú Lệ, vẫn chưa thực hiện ký Quỹ cải tạo môi trường 1 lần với số tiền 169 triệu đồng theo yêu cầu của Sở TN&MT (Công văn ngày 5/4/2010).

Đoàn kiểm tra đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với 5 đơn vị , chuyển Thanh tra Sở TN&MT xử phạt với tổng số tiền 70.750.000 đồng và yêu cầu các đơn vị khắc phục ngay những sai phạm và tồn tại trong tháng 6/2011.

Thao Lan