Yêu cầu Trung Quốc tôn trọng UNCLOS

Các hạ nghị sĩ Chile đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam, đồng thời sĩ đề nghị các bên hết sức kiềm chế, tránh làm cho tình hình tranh chấp trở thành cuộc xung đột vũ trang, đồng thời đề nghị các bên tôn trọng các cam kết của Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Nhân dịp này, Đại sứ Hà Thị Ngọc Hà cũng trao thư của Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Trần Văn Hằng cho Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Cộng hòa Chile về việc Trung Quốc đã đưa và đặt giàn khoan Hải Dương 981 vào hoạt động sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam ở Biển Đông.

Đại sứ quán Việt Nam tại Chile cũng đã gửi tới Bộ Ngoại giao Chile, Quốc hội Chile, Đảng Cộng sản Chile, Đảng Xã hội Chile và hơn 100 Đại sứ quán, Tổng Lãnh sự quán, Lãnh sự quán và các tổ chức quốc tế đóng tại địa bàn Santiago (Chile) các tài liệu liên quan việc Trung Quốc xâm lấn vùng biển Việt Nam.

Ngày 12/6, Chủ tịch Viện Văn hóa Chile - Việt Nam, bà Patricia Abarzua Munoz đã gửi Tuyên bố của Viện Văn hóa Chile -Việt Nam đến Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị Việt Nam, lên án hành động của Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và đe dọa nghiêm trọng hòa bình, ổn định ở khu vực và quốc tế.

Tuyên bố nêu rõ: "Việc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 do phía Chính phủ Trung Quốc thực hiện đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam và luật pháp quốc tế. Hành xử nghiêm trọng này ảnh hưởng nặng nề đến ổn định và hòa bình của khu vực, gây nguy hại cho hoạt động của thương mại quốc tế trên Biển Đông, cho các mối quan hệ thương mại đã được thiết lập giữa Việt Nam và Trung Quốc. Viện Văn hóa Chile - Việt Nam hoan nghênh tất cả yêu cầu Chính phủ Việt Nam đưa ra đối với Chính phủ Trung Quốc, đồng thời yêu cầu một cách hòa bình và trang trọng Trung Quốc rút ngay giàn khoan khỏi vùng biển của Việt Nam và mở ra một quá trình trao đổi nhằm ổn định tình hình. Chúng tôi tin tưởng rằng Việt Nam - một đất nước yêu chuộng hòa bình sẽ tìm ra tất cả các con đường để có thể đạt giải pháp hòa bình nhằm giành được sự tôn trọng về độc lập, chủ quyền và bằng mọi cách trong khả năng của mình ngăn cản xung đột này trở thành xung đột vũ trang. Viện Văn hóa Chile - Việt Nam sẽ đảm nhận trách nhiệm phối hợp với Chính phủ và dân tộc Việt Nam kêu gọi Chính phủ Trung Quốc tôn trọng UNCLOS và rút ngay giàn khoan Hải Dương-981 để duy trì hòa bình, chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam".

Tại cuộc gặp mặt các thành viên Viện Văn hóa Argentina-Việt Nam (ICAV) do Đại sứ quán Việt Nam tổ chức, nhiều nhân sĩ Argentina lên tiếng phản đối Trung Quốc vi phạm chủ quyền của Việt Nam tại Biển Đông, đồng thời cho rằng phương thức duy nhất để giải quyết bất đồng giữa hai nước là phương thức hòa bình. 

Bà Renée Girardi, giảng viên Triết học Trường Đại học Tổng hợp Buenos Aires, nêu rõ những bất đồng về chủ quyền biển đảo giữa Việt Nam và Trung Quốc cần phải được giải quyết thông qua con đường hòa bình và ngoại giao. Sau biết bao cuộc đấu tranh giành độc lập, Việt Nam hiểu rõ hơn ai hết giá trị của hòa bình. Bà Girardi hy vọng tất cả các nước có thiện chí, nhất là tại Mỹ Latinh, có thể cùng nhau phản đối để buộc Trung Quốc chấm dứt những hành động chà đạp chủ quyền của Việt Nam.

Trong khi đó, nhạc sỹ đồng thời là nghệ sỹ ghita Carlos Irigoyen coi việc Trung Quốc đặt giàn khoan dầu khí Hải Dương 981 sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là một hành động xâm lược, vi phạm chủ quyền của Việt Nam, một đất nước yêu hòa bình mà ông được chứng kiến trong nhiều lần được mời biểu diễn tại Festival Huế. Ông Irigoyen phản đối việc dùng vũ lực để giải quyết tranh chấp và cho rằng để xử lý những bất đồng đã có các hiệp ước quốc tế, thí dụ như UNCLOS năm 1982.

Về phần mình, nghệ sỹ piano Gabriel Luna, người cũng có nhiều dịp biểu diễn tại Festival Huế, đồng ý với quan điểm rằng mọi tranh chấp cần phải giải quyết thông qua phương thức hòa bình. Theo ông Luna, trước hành động phi pháp của Trung Quốc, các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc phải hành động. Ông cũng cho rằng vụ tranh chấp có thể được đưa ra Tòa án Công lý quốc tế tại La Haye giải quyết. Ông Luna cho biết sẽ tuyên truyền tại nước mình, nói cho bạn bè biết về sự vi phạm của Trung Quốc và cách xử sự của Việt Nam, kể cho họ biết dân tộc Việt Nam khát vọng hòa bình như thế nào.

Ngày 16/6, Chỉ huy Lực lượng tác chiến của Hạm đội 7 thuộc Hải quân Mỹ, Chuẩn Đô đốc Mark Montgomery nói rằng các tranh chấp lãnh hải trên Biển Đông nên được giải quyết bằng con đường ngoại giao rõ ràng giữa các nước liên quan cũng như theo quy định của luật pháp do tòa án thế giới phân định.

Ông Montgomery cho biết: "Những gì đang xảy ra trên Biển Đông không đóng góp cho môi trường an toàn và ổn định ở đó, vì vậy chúng tôi khuyến khích các giải pháp ngoại giao cho những vấn đề này". Chuẩn đô đốc Mark Montgomery nhấn mạnh: "Chúng tôi cho rằng cách tốt nhất để giải quyết các vấn đề này là thông qua luật pháp, Tòa án Quốc tế về Luật Biển và sự minh bạch của tất cả những nước liên quan".

Linh Nguyễn (tổng hợp)