Ấm no nhờ cây chè

Phụ nữ dân tộc Mông hái chè - Ảnh Chinhphu.vn

Những cây chè San tuyết cổ thụ đã giúp cho nhiều gia đình người dân tộc Mông ở xã miền núi này thoát nghèo, vươn lên làm giàu.

Cây xóa đói, giảm nghèo

Cách Hà Nội hơn 250 cây số, theo hướng quốc lộ 32, chúng tôi tìm đến xã Suối Giàng. Dọc hai bên đường uốn lượn theo sườn núi là những đồi chè cổ thụ xanh bạt ngàn, có tuổi đời hàng trăn năm. Thậm chí, có nhiều cây thân to đến mực 2- 3 người ôm.

Ông Chủ tịch xã Sổng A Nủ vừa nhanh tay pha ấm chè mới mời khách, vừa vui vẻ nói: “Chè Suối Giàng không chỉ là đặc sản của tỉnh Yên Bái mà còn là cây xóa đói, giảm nghèo của xã chúng tôi. Những ai đã từng một lần thưởng thức sẽ không thể quên được hương vị đặc trưng của nó”.

Từ từ nhâm nhi chén chè đặc sản Suối Giàng do chính tay ông chủ tịch xã cẩn thận pha chế từ nguồn nước tự nhiên trong vắt ở trong lòng núi chảy ra, hương thơm ngào ngạt cùng với vị dịu ngọt nhanh chóng  tan chảy trên đầu lưỡi tôi. Uống xong rồi dư âm của thứ hương rừng sắc núi ấy vẫn còn lưu luyến trong tâm trí.

Chè San tuyết cổ thụ Suối Giàng có những nét đặc sắc riêng mà ở  những vùng trồng chè khác không có được. Những cây chè ở đây có tuổi đời hơn 100 năm. Đặc biệt, có những cây chè cổ hơn 300 năm tuổi. Đây được xem là một trong những cây chè thủy tổ của “tín ngưỡng” chè thế giới.

Nằm ở trên độ cao hơn 1.400 mét so với mực nước biển, Suối Giàng có khí hậu mát lạnh quanh năm, làm cho búp chè thường có một lớp tuyết trắng mỏng.

Thêm vào đó, điều kiện tự nhiện thuận lợi nên người dân không cần dùng đến phân bón, chất hóa học, cây chè vẫn đâm chồi nầy lộc xanh tốt. Bởi vậy, chè nơi đây có được hương vị tự nhiên đặc trưng của núi rừng Tây Bắc.

Một trong những cây chè cổ thụ ở Suối Giàng - Ảnh Chinhphu.vn

Trước kia, đường sá đi lại khó khăn. Người dân phải dùng ngựa thồ chè xuống dưới xuôi bán làm cho hiệu quả kinh tế của cây chè bị hạn chế.

Độ mười năm trở lại đây, xã Suối Giàng đã được Chính phủ và tỉnh quan tâm xây dựng cơ sở hạ tầng. Con đường vào xã  dài 12 cây số đã trải nhựa phẳng lì, rộng rãi. Xe cơ giới vào tận các bản, việc buôn bán chè thuận tiện hơn trước, giá trị kinh tế của cây chè được nâng cao.

Cùng với đó, nhiều công trình, hạng mục đã và đang được tỉnh Yên Bái và chính quyền địa phương triển khai nhằm khai thác thế mạnh du lịch từ cây chè.

Về xã miền núi này, được tận mắt nhìn ngắm những cô gái người Mông với bộ váy truyền thống sặc sỡ màu sắc nhanh tay hái những búc chè xanh và nhâm nhi ấm chè San tuyết cổ thụ do chính tay đồng bào dân tộc ở đây kỳ công pha chế luôn có sức hấp dẫn lớn đối với du khách.

Hàng năm, xã Suối Giàng đón rất nhiều đoàn khách trong nước và quốc tế đến thưởng thức những cây chè cổ thụ độc đáo nơi đây.

Giờ đây, chè Suối Giàng không chỉ nổi tiếng ở trong nước mà còn vượt ra ngoài lãnh thổ, vươn đến nhiều nước trên thế giới. Nhiều khách hàng ở một số nước Châu Âu, cách xã miền núi này nửa vòng trái đất và ở Nhật Bản, Hàn Quốc... cũng tìm đến đây mua sản phẩm chè San tuyết cổ thụ.

Nhờ có cây chè mà cuộc sống của đồng bào dân tộc Mông ở trong xã đã được cải thiện. Ông Chủ tịch xã đưa ra những con số đầy ấn tượng. Năm 2010, sản lượng chè tươi của cả xã đạt 400 tấn, giá trị khoảng 24 tỷ đồng. Trung bình mỗi cân chè khô ở đây có giá hơn 150 nghìn đồng. Loại đắt nhất có giá gần 2 triệu đồng.

Giàu lên nhờ cây chè

Nhiều người dân ở xã miền núi Suối Giàng đã “phất lên” từ cây chè. Gia đình chị Giàng Thị Xá và anh Hoàng Tuân là một trường hợp như vậy. Mới ngoài 20 tuổi nhưng hai vợ chồng anh đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm nhờ cây chè.

Một góc xã Suối Giàng - Ảnh Chinhphu.vn

Đến thăm vườn chè rộng 1,8 ha của gia đình anh, chúng tôi được ngắm nhìn những cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi, thân hình xù xì.

Anh Tuân chia sẻ, không chỉ riêng gia đình anh mà người dân ở đây luôn chú trọng đến việc giữ chữ tín với khách hàng. Từ việc chăm sóc cây chè đến việc chế biến đều không dùng đến hóa chất, thuốc bảo quản, đảm bảo sản phẩm chè sạch, an toàn.

Để bảo đảm chất lượng sản phẩm, hai vợ chồng anh tự tay tỉ mỉ hái từng bút chè, cẩn thận sao từng mẻ chè. Việc chế biến chè ở đây phần lớn vẫn làm bằng phương pháp thủ công nên giữ được hương vị tự nhiên của cây chè.

Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của khách hàng, gia đình anh đã đẩy mạnh việc thu mua chè tươi của người dân trong xã để sao thành chè khô. Hàng làm đến đâu bán hết đến đó. Không chỉ tiêu thụ ở trong nước, anh còn xuất khẩu chè sang nước Pháp.

Chỉ tính riêng năm 2010, gia đình anh bán ra thị trường 8 tạ chè khô với tổng doanh thu là 160 triệu đồng. Cả xã có 5 gia đình có quy mô và doanh thu như anh.

Nguyễn Thắng