ASEAN thông qua các tuyên bố chung về thông tin truyền thông

Hội nghị AMRI 16 do Việt Nam đăng cai tổ chức tại TP. Đà Nẵng từ ngày 20-23/9, chủ đề xuyên suốt của AMRI 16 là "Truyền thông: Từ thông tin đến tri thức vì một ASEAN tự cường và thích ứng".

Thay mặt các Bộ trưởng phụ trách Thông tin ASEAN và ASEAN+3, với tư cách là nước Chủ tịch Hội nghị AMRI 16, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh lâm đã thông tin các kết quả chính của Hội nghị.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, thông qua Hội nghị, các Bộ trưởng đã khẳng định và định vị vai trò của ngành thông tin trong giai đoạn mới là từ "thông tin" tới "tri thức", thông tin sẽ trở thành một phương tiện tích cực cho việc học tập trọn đời và nâng cao nhận thức và trình độ kỹ thuật số cho công dân ASEAN. Đây là xu thế tất yếu của chuyển đổi số, ảnh hưởng của mạng xã hội và các phương tiện truyền thông mới, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. 

Các Bộ trưởng khuyến khích đối thoại và gắn kết nhiều hơn nữa giữa truyền thông, cộng đồng và người dân nhằm thúc đẩy tính toàn diện hơn về thông tin, kêu gọi sự hợp tác của khu vực để xây dựng môi trường không gian mạng lành mạnh thông qua nâng cao năng lực số, thúc đẩy tối đa hóa các nguồn thông tin đáng tin cậy để xây dựng lòng tin, định hướng dư luận, tăng cường kỹ năng số cho công dân ASEAN, đặc biệt là thế hệ trẻ và người cao tuổi.

Các Bộ trưởng phụ trách thông tin ASEAN đã thông qua các văn kiện mới và ghi nhận kết quả và tiến trình đạt được của các khuôn khổ hợp tác trong lĩnh vực thông tin, bao gồm: 

Thứ nhất, thông qua Tuyên bố tầm nhìn AMRI "ASEAN 2035: hướng tới một ngành thông tin và truyền thông có tính chuyển đổi, thích ứng và tự cường" nhằm thúc đẩy đạt được tầm nhìn cộng đồng ASEAN 2025 và hỗ trợ triển khai kế hoạch tương ứng trên 3 trụ cột ASEAN. 

Các Bộ trưởng nhấn mạnh giải quyết các thách thức và tận dụng cơ hội nảy sinh từ sự hội tụ và chuyển đổi kỹ thuật số nhanh chóng sau năm 2025, nhấn mạnh vai trò chuyển đổi của truyền thông trong việc trao quyền cho cá nhân, cộng đồng và xã hội và chuyển đổi từ việc tiêu thụ thông tin thụ động hướng tới việc tiếp thu kiến thức một cách chủ động, khuyến khích các quốc gia thành viên ASEAN xem xét việc xây dựng kế hoạch tổng thể về chuyển đổi kỹ thuật số cho báo chí và truyền thông. 

Thứ hai, thông qua Tuyên bố Đà Nẵng về "Truyền thông: từ thông tin đến tri thức vì một ASEAN tự cường và thích ứng", trong đó công nhận vai trò then chốt của truyền thông trong việc đóng góp vào mục tiêu hướng đến công dân được trang bị kiến thức, thúc đẩy tiếp thu kiến thức như động lực để thúc đẩy một cộng đồng ASEAN tự cường và thích ứng, đồng thời thúc đẩy bản sắc ASEAN để thúc đẩy sự gắn kết xã hội và làm sâu sắc thêm ý thức là một phần của khu vực nhằm hành động trước bối cảnh truyền thông đang thay đổi do chuyển đổi kỹ thuật số. 

Thứ ba, thông qua Kế hoạch hành động của nhóm đặc trách ASEAN về tin giả. Đây là một trong những nỗ lực không ngừng của ngành thông tin trong việc thể chế hóa cơ chế trong khu vực nhằm giải quyết sự gia tăng của các mối đe dọa bất đối xứng bao gồm tin giả, thông tin sai lệch, ngôn từ kích động thù địch, quan điểm cực đoan và chủ nghĩa cực đoan. 

Thứ tư, thông qua hướng dẫn quản lý thông tin của Chính phủ trong việc chống lại thông tin giả mạo và thông tin sai sự thật trong truyền thông nhằm xây dựng một khuôn khổ về cách các Chính phủ có thể ứng phó với thông tin sai sự thật hoặc gây hiểu lầm đang được phổ biến trên các phương tiện truyền thông hoặc trên các nền tảng truyền thông xã hội; thiết lập các tiêu chuẩn và thông lệ tốt cho các quan chức thông tin của Chính phủ; nâng cao tính chính xác và độ tin cậy, cải thiện tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong các hoạt động truyền thông của Chính phủ; cải thiện sự phối hợp giữa các cơ quan Chính phủ, đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng hoặc các trường hợp khẩn cấp; và để đảm bảo rằng thông tin của Chính phủ minh bạch và có trách nhiệm.

Thứ năm, cập nhật và hoan nghênh tiến độ thực hiện kế hoạch chiến lược dành cho thông tin và truyền thông ASEAN (2016-2025) cũng như ủng hộ xây dựng kế hoạch cho giai đoạn mới để đóng góp hơn nữa cho việc hiện thực hóa vai trò của thông tin truyền thông đối với thúc đẩy xây dựng ASEAN tự cường và thích ứng, phù hợp với Tuyên bố tầm nhìn AMRI. 

Thứ sáu, phê duyệt các báo cáo kết quả từ 3 nhóm công tác trực thuộc Hội nghị quan chức cấp cao phụ trách về thông tin ASEAN (SOMRI) và đánh giá cao tầm quan trọng của 3 nhóm công tác nhằm tiếp tục phát triển lĩnh vực thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số nhanh chóng cũng như thúc đẩy không gian mạng an toàn và bảo mật cho mọi công dân ASEAN, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội bao gồm người già, thanh niên, trẻ em và người khuyết tật. 

Thứ bảy, cập nhật và hoan nghênh tiến độ Kế hoạch tổng thể truyền thông ASEAN giai đoạn 2018-2025 trong việc thúc đẩy một cộng đồng cơ hội cho tất cả mọi người. 

Thứ tám, ghi nhận và đánh giá cao các hoạt động/dự án của Ủy ban văn hóa và thông tin ASEAN tập trung nâng cao năng lực cho ngành thông tin và truyền thông; nâng cao nhận thức về ASEAN và thúc đẩy bản sắc ASEAN; hỗ trợ xuyên suốt những nỗ lực của ASEAN giải quyết các vấn đề phát triển con người, xã hội và bền vững.

Hội nghị đã nhất trí triệu tập Hội nghị AMRI lần thứ 17 và các Hội nghị liên quan tại Brunei Darussalam vào năm 2025.

Minh Trang