Bài phát biểu của đồng chí Trần Xuân Hòa – Chủ tịch Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam tại kỳ họp Quốc hội khóa XIII

Sau đây là toàn văn lời phát biểu của đồng chí Trần Xuân Hòa – Chủ tịch Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam:

Kính thưa Quốc hội!

Về việc vận chuyển tiêu thụ Alumin tôi xin được phép báo cáo Quốc hội như sau: Theo chỉ đạo của Chính phủ Tập đoàn than khoáng sản Việt Nam đang triển khai hai dự án sản xuất Alumin với công suất 650.000 tấn Alumin mỗi dự án. Trong đó nhà máy ở Tân Rai - Lâm Đồng sẽ ra sản phẩm vào cuối năm 2011, đầu năm 2012 và nhà máy ở Nhân Cơ - Đắc Nông sẽ đi vào hoạt động trong năm 2013. Tổng mức đầu tư mỗi dự án khoảng trên 600 triệu đô la Mỹ quy đổi. Chính phủ cũng đã giao cho tập đoàn là chủ đầu tư xây dựng cảng Kê Gà ở Bình Thuận phục vụ cho việc phát triển công nghiệp Bau xít, Alumin, nhôm nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung của khu vực.

Tập đoàn đã thuê tư vấn trong và ngoài nước khảo sát lựa chọn các tuyến đường vận chuyển hàng hóa phục vụ hai dự án cho cả hai trường hợp khi chưa có và sau khi có cảng Kê Gà và đã được Bộ giao thông vận tải nhất trí. Các tuyến đường này đi qua các tỉnh Đắc Nông, Lâm Đồng, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Thuận, toàn bộ các tuyến đường trong phạm vi ranh giới mỏ của cả hai tổ hợp cũng như từ ranh giới mỏ ra đến đường tỉnh lộ hoặc quốc lộ. Tập đoàn đã và đang thi công hoàn chỉnh và chi phí đã được tính đến trong tổng mức đầu tư của mỗi dự án. Riêng đoạn đường 23km từ quốc lộ 1A xuống cảng Kê Gà là đường chuyên dùng, nên tập đoàn đã xin Chính phủ cho xây dựng theo hình thức BOO và hiện tập đoàn đang tiến hành khảo sát phục vụ lập dự án. Theo số liệu của Sở giao thông vận tải thì Đồng Nai lưu lượng xe ô tô lưu thông trên Quốc lộ 20 đoạn qua Đồng Nai hiện là 15 ngàn lượt xe một ngày đêm, trên Quốc lộ 51 là hơn 25 ngàn lượt xe một ngày đêm. Như vậy lượng xe của dự án Alumin Tân Rai lưu thông trên Quốc lộ 20 và Quốc lộ 51 sẽ chiếm tương ứng là khoảng 1,2% và 0,7% toàn bộ lượng xe lưu thông trên đường khi nhà máy chạy đủ công suất, dự kiến khi nhà máy đủ công suất thiết kế sẽ vào năm 2013, còn năm 2012 thì công suất dự kiến sẽ là 60%.

Kính thưa Quốc hội, thực hiện chủ trương của Đảng, Chính phủ trong việc huy động các nguồn lực xã hội nâng tính hiệu quả cạnh tranh của doanh nghiệp Nhà nước, Hội đồng thành viên tập đoàn đã quyết định không dùng vốn Nhà nước đầu tư cho việc vận chuyển hàng hóa của 2 dự án Tân Rai và Nhân Cơ mà giao việc này cho các thành phần kinh tế khác thực hiện trên cơ sở đảm bảo 2 nguyên tắc chính là các chủ phương tiện phải tuyệt đối chấp hành Luật đường bộ và các Luật giao thông liên quan khác như về tải trọng của xe, về nộp các loại phí và có giá cả cạnh tranh.Trong suốt thời gian vừa qua Chính phủ trực tiếp là các bộ, ngành có liên quan như Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ giao thông vận tải và trực tiếp là đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo tập đoàn thực hiện 2 dự án đảm bảo tiến độ và chất lượng của công trình. Sau khi có ý kiến của tỉnh Đồng Nai thì Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã triệu tập nhiều cuộc họp và gần đây nhất là cuộc họp ngày 02 tháng 08 năm 2011 tiếp tục chỉ đạo, Bộ Giao thông vận tải triển khai ngay việc cải tạo nâng cấp Quốc lộ 20 theo hình thức BT dự kiến và các đường tỉnh lộ giao cho Bộ Giao thông vận tải, Tổng cục đường bộ và Tập đoàn khảo sát lập các phương án vận chuyển và lựa chọn phương án khả thi nhất, báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15 tháng 08 năm 2011. Hiện nay tập đoàn đang cùng với Tổng cục đường bộ và các đơn vị có liên quan tiến hành khảo sát lập phương án dự kiến 12 tháng 08 sẽ báo cáo Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải và báo cáo Phó Thủ tướng trước ngày 15 tháng 8.

Kính thưa Quốc hội, dự án Alumin Tân Rai và Nhân Cơ là 2 dự án thí điểm khai thác chế biến bauxite, vùng Tây Nguyên thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chính phủ là tiền đề cho việc khai thác tiềm năng phát triển ngành công nghiệp Alumin-Nhôm Việt Nam, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng an ninh Tây Nguyên. Hai dự án này thuộc loại hình dự án chế biến sâu khoáng sản được đầu tư trên địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư theo Luật đầu tư. Vì vậy cùng một tiếng nói, nguyện vọng với các địa phương, tập đoàn chúng tôi mong muốn và tin tưởng rằng Quốc hội, Chính phủ sẽ tiếp tục và tăng cường hơn nữa, dành những ưu tiên, ưu đãi trong phát triển cơ sở hạ tầng, phát triển văn hóa xã hội, phát triển Tây Nguyên và địa phương liên quan về vấn đề vận chuyển alumin như vậy.

Còn ít thời gian xin phép Quốc hội tôi có một số ý kiến về Báo cáo của Chính phủ cũng như Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, ngân sách về tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng. Trong báo cáo này về cơ bản tôi hoàn toàn nhất trí, có vấn đề xin bổ sung làm rõ như sau.

Thứ nhất, theo tôi hiện nay chất lượng công tác dự báo của chúng ta đang có vấn đề, theo tôi chúng ta đang có một tư duy lập kế hoạch vẫn còn mang dáng dấp của nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, chỉ có một phương án, chưa phải là tư duy của nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường. Trong bối cảnh toàn cầu hóa đầy biến động và mọi điều có thể xảy ra nên kế hoạch phải có nhiều phương án cho nhiều tình huống, bối cảnh khác nhau đan xen nhau có thể xảy ra, kèm theo đó là các giải pháp đối phó thích hợp. Chính vì vậy nếu như lần này Quốc hội thông qua nghị quyết về các chỉ tiêu về GDP và CPI, như vậy là trong chưa đầy 1 năm chúng ta ba lần có nghị quyết về các hệ số này. Trong kỳ họp của Quốc hội khóa XII nhiều đại biểu nêu ý kiến là nên chăng chúng ta phải có tiêu chí về các chỉ tiêu và Quốc hội không nên có nghị quyết về các chỉ tiêu như CPI mà giao cho Chính phủ điều hành.

Thứ hai, chưa làm rõ được tác động, chúng ta cần làm rõ hơn nữa tác động của lĩnh vực kinh doanh bất động sản, theo tôi đây cũng là một nguyên nhân trực tiếp gây ra nhiều rối loạn trong nền kinh tế, trong đó có ảnh hưởng xấu đến tình hình lạm phát và cân đối nhu cầu vốn trong nền kinh tế.

Một vấn đề nữa là việc thực hiện kìm chế lạm phát chưa được quán triệt thực hiện một cách mạnh mẽ, sâu rộng, triệt để trong toàn xã hội mà gần như chúng ta mới phát động nhưng thực ra hiệu quả của nó cần phải được nhìn nhận lại. Theo tôi trong nhiều doanh nghiệp và nhiều tầng lớp xã hội việc thực hiện quán triệt vấn đề kìm chế lạm phát, ổn định kinh tế chưa quyết liệt, chưa sâu rộng, thậm chí còn bàng quan. Đặc biệt là việc tiết kiệm tiêu dùng của một tầng lớp dân cư và việc sử dụng hợp lý, tiết kiệm hiệu quả vốn, nguyên, nhiên vật liệu và các loại đầu vào khác của các doanh nghiệp chưa được quan tâm đúng mức.

Ở đây có một vấn đề là Quốc hội yêu cầu Chính phủ phải giảm chỉ tiêu về lạm phát, nhưng thực ra hiện nay như vấn đề than của chúng tôi hiện nay than cung cấp cho điện là chúng tôi bán dưới giá thành quá cao. Giá thành năm 2011 các Bộ thẩm định là 940 ngàn đồng/tấn. Hiện nay than vào điện chúng tôi bán 580 ngàn đồng, trong khi đó than này chúng tôi xuất khẩu là 108 đô la Mỹ tức là 2,2 triệu đồng/tấn than. Như vậy đến khi nào chúng ta mới có một cơ chế thị trường phù hợp. Riêng 12 triệu tấn than cho điện năm nay Tập đoàn đã phải dừng xuất khẩu để hỗ trợ lại cho các nhà máy điện của Tập đoàn EVN là 4 ngàn tỷ đồng. Nếu so với giá xuất khẩu là chúng ta đi vào đó 1 tỷ đô la Mỹ. Thử hỏi rằng, tôi nhiều khi đặt ra cho mình là 1 tỷ đô la Mỹ này có phải vào hết cho dân ta hay không? Tôi nghĩ vào dân ta đâu đó chỉ vào khoảng 30 - 35%.

Xin cảm ơn Quốc hội!