Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân thông qua trợ giúp pháp lý

Ở tỉnh Hưng Yên, Trung tâm TGPL Nhà nước đã khẳng định vai trò là "cánh tay" nối dài của pháp luật, giúp người dân tiếp cận công lý. Thống kê trong 2 năm gần đây, Trung tâm đã tham gia 1.010 vụ việc tố tụng, trong đó có 188 vụ việc được đánh giá thành công, đạt hiệu quả rõ rệt, chiếm gần 19% tổng số.

Đối tượng được trợ giúp rất đa dạng, bao gồm: Người nghèo; người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo; trẻ em; người bị buộc tội từ 16 đến dưới 18 tuổi; người dân tộc thiểu số ở vùng kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; người có công với cách mạng và người khuyết tật.

Đáng chú ý, nhóm người bị buộc tội từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi chiếm số lượng lớn nhất. Đây là lứa tuổi phát triển chưa hoàn thiện về thể chất và tâm sinh lý, nhận thức pháp luật còn hạn chế, dễ bị lôi kéo dẫn đến vi phạm. Việc được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp thông qua TGPL đã giúp nhiều em nhận thức lỗi lầm, có cơ hội sửa chữa, hòa nhập cộng đồng, tránh tái phạm - một ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong công tác bảo vệ trẻ vị thành niên.

Để nâng cao chất lượng TGPL, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Hưng Yên đề xuất cần đẩy mạnh phổ biến, tuyên truyền pháp luật về tố tụng dân sự, hình sự, hành chính; tăng cường chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong hoạt động tố tụng như tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trợ giúp viên pháp lý có năng lực và kinh nghiệm; xây dựng cơ chế đánh giá, khen thưởng kịp thời; kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực.

Việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật cũng rất cần thiết, đặc biệt là rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về tố tụng để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, khả thi; ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường công khai, minh bạch trong toàn bộ quá trình tố tụng sẽ tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận công lý, giảm chi phí, thời gian và công sức…

Tại tỉnh Sơn La, ông Tòng Văn Minh, Phó Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Sơn La cho biết, nhằm bảo vệ quyền bình đẳng của nhân dân trước pháp luật, nâng cao sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật, Trung tâm đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, TGPL nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, đối tượng chính sách và các đối tượng yếu thế trong xã hội...

Cùng với đó, Trung tâm tích cực tham gia tố tụng, bào chữa rất nhiều vụ việc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các đối tượng; giúp cho việc giải quyết các vụ án được công khai, minh bạch, khách quan, đúng người, đúng tội, đúng quy định pháp luật.

Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã phối hợp với các địa phương tổ chức 4 đợt truyền thông, phổ biến pháp luật tại các xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số cho hơn 1.000 lượt người là già làng, trưởng bản, người có uy tín và người dân ở các bản…

Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, Trung tâm còn thực hiện nghiêm quy định tiếp công dân tại trụ sở cơ quan, duy trì đường dây nóng về trợ giúp pháp lý, công bố số điện thoại đường dây nóng trên các phương tiện thông tin đại chúng, bảo đảm cho người dân dễ dàng tiếp cận, liên hệ khi có nhu cầu…

Còn tại tỉnh Lâm Đồng, với phương châm hoạt động luôn hướng về cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận với các hoạt động TGPL, đồng thời xác định đối tượng thuộc diện TGPL là nhóm yếu thế trong xã hội. Thời gian qua Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Lâm Đồng và các Chi nhánh thường xuyên phối hợp với các cấp, ngành đẩy mạnh thực hiện nhiều hoạt động thông qua các hình thức tư vấn, đại diện ngoài tố tụng, tham gia tố tụng, đáp ứng yêu cầu TGPL của người dân kịp thời, nhanh chóng, đúng quy định.

Cụ thể, trong hoạt động tố tụng, Trung tâm thường xuyên tăng cường mối quan hệ phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng. Tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành để tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện và giới thiệu người được TGPL đến với Trung tâm; ký kết Chương trình phối hợp trực TGPL trong điều tra hình sự với Công an tỉnh nhằm giúp người dân tiếp cận sớm với TGPL.

Đồng thời, đa dạng hóa các hoạt động truyền thông về TGPL nhằm lan tỏa quyền được TGPL trong cộng đồng dân cư; thành lập trang mạng xã hội của Trung tâm cập nhật các tin tức về hoạt động TGPL để giúp người dân dễ dàng tiếp cận…

Có thể thấy, quá trình thực hiện TGPL tại các địa phương không chỉ giúp người dân bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, mà còn giúp họ hiểu nhiều hơn các vấn đề liên quan đến pháp luật cũng như nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

Bích Phương