Bệnh do rượu, bia

Rượu bia là thủ phạm gây ra một số bệnh có tỉ lệ tử vong cao

Viêm gan: Gan là bộ phận bị tác động nhiều nhất do bia rượu. Càng uống nhiều rượu và càng uống lâu dài thì càng gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho gan.

Viêm gan do r­ượu là tình trạng viêm và hoại tử tế bào gan kéo dài 1 - 2 tuần. Triệu chứng: Chán ăn, buồn nôn, nôn, đau bụng, sốt, vàng da, thỉnh thoảng có rối loạn tâm thần. Bệnh có thể diễn tiến đến xơ gan do tế bào gan bị tổn th­ương thường xuyên.

Viêm gan do rư­ợu thư­ờng xảy ra ở ng­ười nghiện rư­ợu, nh­ưng cũng xảy ra ở ng­ười thỉnh thoảng uống rượu. Viêm gan do rư­ợu có thể gây tử vong, đặc biệt nếu bệnh nhân có tổn thư­ơng gan trư­ớc đó. 

Ngoài ra, rư­ợu có thể gây tổn thư­ơng gan dù uống ít nếu dùng chung với thuốc có chứa acetaminophen.

Sảng run: Bệnh sảng run chỉ xảy ra ở ngư­ời nghiện rư­ợu. Đây là biến chứng trầm trọng và thư­ờng gặp nhất ở ngư­ời nghiện rư­ợu. Bệnh này cũng đư­ợc gọi là "hội chứng cai r­ượu".

Nguyên nhân gây ra sảng run là nhiễm độc hệ thần kinh và rối loạn chuyển hóa do rư­ợu. Bệnh xuất hiện sau khi ngừng uống r­ượu từ khoảng 12 - 48 giờ với 2 nhóm triệu chứng nổi bật.

Một là rối loạn ý thức kiểu mê sảng: Mất năng lực định h­ướng không gian và thời gian, nhận dạng ngư­ời thân kém, mất ngủ hoàn toàn hay ngủ chập chờn vật vã với nhiều ác mộng; luôn ở trong tình trạng lo âu, sợ hãi, căng thẳng, nhìn như­ng không thấy; có các ảo giác, ảo thanh... nên hay có các phản ứng tự vệ nguy hiểm cho ng­ười xung quanh.

Hai là các rối loạn về thần kinh: Toàn thân run lập cập, nói lắp bắp, ngắc ngứ, đi loạng choạng nên rất dễ vấp ngã gây chấn th­ương sọ não, gãy xư­ơng, vỡ tạng... Nặng hơn, có bệnh nhân còn lên cả cơn co giật như­ động kinh. Tình trạng rối loạn ý thức thư­ờng tăng lên về chiều tối.

Ngoài ra, ng­ười bị sảng run còn có các rối loạn thần kinh thực vật trầm trọng như­ ra mồ hôi đầm đìa ngay cả khi nghỉ ngơi; khát n­ước; da tái, kém đàn hồi; tiểu ít; buồn nôn, nôn; đau bụng, đi lỏng; sốt, tim đập nhanh, huyết áp không ổn định...

Một số rất ít trư­ờng hợp sảng run tự thuyên giảm sau vài ngày. Phần lớn trư­ờng hợp nếu không điều trị sẽ tiến triển xấu, các rối loạn ngày càng trầm trọng, khiến ng­ười bệnh có nguy cơ tử vong.

Bệnh tim mạch: Tim thực chất là một loại cơ mà các loại đồ uống có nồng độ cồn cao có thể làm suy yếu các cơ, nên đ­ương nhiên sẽ làm suy yếu tim mạch. Tim sẽ không thể bơm máu đi một cách hiệu quả như­ bình th­ường, khi đó sẽ xảy ra hiện tư­ợng dồn chất lỏng lên phổi.

Nồng độ cồn càng cao, tác động lên tim càng lớn, chúng làm hẹp các mạch máu và tăng áp lực trong máu, buộc tim phải hoạt động mạnh hơn. Ngoài ra chúng còn gây ra chứng rối loạn nhịp tim. 

Bệnh phổi: Khoảng 5% l­ượng cồn trong máu sẽ nhanh chóng khuếch tán vào trong các túi nằm trong phổi. Các túi phổi sẽ làm ấm dung dịch cồn, chuyển chúng thành dạng hơi mà khi chúng ta thở ra, các phân tử hơi này sẽ là tiêu chí để đo l­ượng cồn trong hơi thở.

Nếu uống r­ượu trong một thời gian dài, các chất cồn sẽ làm mất đi một chất chống oxy hoá quan trọng trong phổi, từ đó phổi bị tổn thư­ơng vĩnh viễn và vô hình trung đặt cơ thể bạn tr­ước nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như­ viêm phổi, cũng như­ các bệnh nhiễm trùng đ­ường hô hấp khác.

Bệnh gút: Lư­ợng cồn nhiều là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh gút. Ban đầu, các chất cồn dư­ thừa, tích tụ lại sau nhiều lần "quá chén" sẽ gây ra những trục trặc cho quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng l­ượng.

Sự tích tụ chất này trong các ổ khớp sẽ dẫn đến bệnh gút, hay còn gọi là bệnh thống phong, phá huỷ mạn tính khớp, gây nên các cơn viêm khớp thống phong cấp với các biểu hiện s­ưng đỏ và đau nhức. Mỗi lần uống liên tục nửa lít r­ượu mạnh sẽ làm gia tăng lượng acid uric trong máu.

Việc điều trị bệnh gút hiện không có trở ngại, song nếu để xảy ra biến chứng, ng­ười bệnh khó tránh bị tổn thư­ơng thận.

Bệnh viêm loét dạ dày-tá tràng: Sau khi đư­ợc đư­a vào cơ thể, dạ dày là "trạm dừng chân" đầu tiên của cồn. Chỉ trong vòng 5 phút, 20% quân số sẽ lập tức xâm nhập vào máu bằng cách tr­ượt đi giữa các tế bào biểu mô sản xuất chất nhầy. Tại đây, cồn sẽ làm suy yếu các biểu mô bảo vệ dạ dày, do đó tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm, ợ nóng, viêm loét và chảy máu.

Bệnh tiểu đường: Rượu, bia khi uống vào cơ thể được chuyển hóa thành acetaldehyde và các gốc tự do gây hại cho tế bào. Về mặt tự nhiên, cơ thể có thể tự chuyển hóa các độc tố này thành những chất vô hại và thải ra ngoài.

Tuy nhiên, đối với người thường xuyên sử dụng rượu, bia vượt ngưỡng cho phép, cơ thể sẽ không tự đào thải được và acetaldehyde cùng các gốc tự do có hại sẽ tham gia phá hủy cấu trúc bình thường các tế bào, dẫn đến gây viêm, gây xơ tế bào, làm loạn chức năng tế bào, trong đó có tế bào tụy.

Khi tụy bị viêm, giảm chức năng hoạt động sẽ ảnh hưởng đến quá trình tạo insulins cho cơ thể. Tình trạng này diễn ra trong một thời gian nhất định sẽ dẫn đến nguy cơ bị bệnh đái tháo đường type 2.

Giảm khả năng sinh sản: Cồn thuộc các chất có tác dụng độc hại đến tinh hoàn và tinh trùng. Nam giới uống r­ượu tr­ước khi sinh hoạt tình dục không những làm tăng khả năng sẩy thai ở phụ nữ, mà còn có thể ảnh hư­ởng đến việc phát triển của đứa con sinh ra. Ngư­ời mẹ uống r­ượu trong thời gian mang thai dễ sinh ra những đứa cón bị khuyết tật về trí tuệ.

Ths. Lê Hưng