Bộ Công an đề xuất xếp hạng và chấm điểm công dân số trên VNeID

Theo dự thảo, điều kiện để trở thành công dân số phải là cá nhân được cấp tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng định danh quốc gia (VNeID); có khả năng sử dụng dịch vụ công và dịch vụ số an toàn, hợp pháp; thực hiện các trách nhiệm của công dân số và đã được xếp hạng công dân số.

Dự thảo cũng nêu rõ quyền lợi của công dân số trong việc sở hữu và quản lý danh tính số; quyền lợi được tiếp cận, sử dụng và hưởng lợi từ dịch vụ số; quyền lợi được bảo vệ và an toàn trên môi trường số; quyền lợi được tham gia dân chủ và giám sát số.

Đồng thời, dự thảo cũng quy định rõ trách nhiệm của công dân số trong việc tạo lập, cập nhật và xác thực dữ liệu; thực hiện dịch vụ công trực tuyến; tuân thủ pháp luật, ứng xử văn minh, bảo vệ an toàn thông tin, dữ liệu; trách nhiệm đóng góp xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Chính sách ưu đãi đối với công dân tham gia tích cực các dịch vụ trên môi trường số

Theo dự thảo, Nhà nước áp dụng chính sách ưu đãi, tạo động lực cho công dân tham gia tích cực các dịch vụ trên môi trường số, cụ thể:

Công dân được miễn 100% phí, lệ phí đối với 66 thủ tục hành chính cơ bản, thiết yếu, gắn với quyền nhân thân hoặc thủ tục hành chính có tần suất cao. 

Giảm tối thiểu 50% phí, lệ phí đối với 56 thủ tục hành chính phức tạp, cần nhiều chi phí quản lý.

Giảm 10% cho 5 loại thuế, lệ phí trước bạ khi thực hiện dịch vụ số, thủ tục hành chính trực tuyến thông qua nền tảng định danh và xác thực điện tử VNeID liên quan đến tài sản thiết yếu và các dịch vụ, thủ tục thúc đẩy tăng tính minh bạch.

Dự kiến mức độ xếp hạng và cộng điểm công dân số

Đáng chú ý, Bộ Công an đề xuất triển khai Hệ thống Điểm công dân số trên nền tảng định danh và xác thực điện tử VNeID. Cụ thể:

Công dân số sẽ chia làm 3 mức, trong đó công dân số tích cực có 350 điểm tín nhiệm trở lên, công dân số cơ bản từ 100 - 349 điểm và dưới 100 điểm là mức chưa xếp hạng.

Điểm công dân số được tính dựa trên việc cập nhật, xác thực dữ liệu cá nhân, tần suất, mức độ sử dụng dịch vụ số và các hoạt động, đóng góp cho cộng đồng trên môi trường số, nhằm khuyến khích người dân tham gia tích cực vào chương trình phát triển công dân số, không áp dụng để xử phạt, hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Cụ thể như sau:

Điểm công dân số được gắn với các quyền lợi, ưu đãi về thuế, phí, lệ phí khi thực hiện thủ tục hành chính, chính sách an sinh xã hội hoặc các hình thức khuyến khích khác theo quy định của Nghị quyết này.

Việc chấm điểm công dân số không sử dụng để phân biệt đối xử, xử phạt vi phạm hành chính

Theo Bộ Công an, quan điểm xuyên suốt và quan trọng nhất trong quá trình xây dựng dự thảo là tuân thủ tuyệt đối Hiến pháp và pháp luật, bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Việc ban hành Nghị quyết này không làm giảm hay hạn chế bất kỳ quyền và lợi ích hợp pháp nào của công dân đã được Hiến pháp quy định.

Ngược lại, đây là bước đi nhằm cụ thể hóa và bảo vệ các quyền đó trên môi trường mạng, khắc phục tình trạng quy định tản mạn, thiếu thống nhất hiện nay tại các luật chuyên ngành.

Nghị quyết hướng tới việc đảm bảo sự hài hòa giữa việc thụ hưởng quyền lợi và thực hiện nghĩa vụ, giúp người dân có đầy đủ công cụ và hành lang pháp lý để sống và làm việc an toàn, hiệu quả trong kỷ nguyên số.

Việc ghi nhận mức độ tích cực của công dân tham gia trên môi trường số chỉ được áp dụng để khuyến khích công dân tham gia môi trường số, không sử dụng để phân biệt đối xử công dân và không áp dụng trong xử phạt vi phạm hành chính hay các biện pháp khác làm hạn chế quyền và lợi ích của công dân.

Tuyết Thư