Bộ GTVT muốn quản xe công nghệ như taxi với quy định 'cởi trói'

Bộ GTVT vừa trình lên Chính phủ bản Dự thảo Nghị định quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô (thay thế Nghị định 86/2014/NĐ-CP). Đây là bản dự thảo được trình lên lần thứ 7 sau khi Bộ GTVT tiếp thu ý kiến của các thành viên Chính phủ kể từ lần trình trước đó.

Xe dưới 9 chỗ ứng dụng công nghệ áp dụng quy định như taxi

Với bản dự thảo trình ngày 31/1/2019, Bộ GTVT tiếp tục khẳng định việc sẽ quản lý xe chở khách dưới 9 chỗ có ứng dụng phần mềm như đối với taxi.

Giải thích rõ hơn trong Tờ trình gửi lên Chính phủ, Bộ GTVT nêu: Quá trình tiếp thu ý kiến Thành viên Chính phủ, Bộ GTVT đã chủ trì mời Ủy ban ATGT Quốc gia, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các Hiệp hội vận tải và các cơ quan, đơn vị tham mưu trực thuộc Bộ để tiếp thu vấn đề liên quan đến quản lý hoạt động xe taxi và xe hợp đồng điện tử.

Hiện tại, vẫn có hai quan điểm khác nhau về việc quản lý xe ô tô kinh doanh vận tải dưới 9 chỗ ứng dụng hợp đồng điện tử, coi đây là xe hợp đồng hay xe taxi. Theo Bộ GTVT, vấn đề này còn nhiều vướng mắc do mỗi phương án đều có những ưu điểm và hạn chế khi đưa ra để quản lý, tác động rất lớn đến xã hội và hoạt động kinh doanh vận tải của các doanh nghiệp, hợp tác xã.

Đồng thời, Bộ cho biết, sau quá trình thí điểm cho thấy, phương thức hoạt động của các xe sử dụng hợp đồng điện tử dưới 9 chỗ là tương đối giống với xe taxi (có nhiều nét tương đồng về phạm vi hoạt động chủ yếu trong đô thị, đối tượng khách hàng, phương thức gọi xe…). Mặc dù, việc quy định là xe taxi còn những hạn chế nhất định, nhưng đáp ứng được việc không triệt tiêu ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động vận tải theo chủ trương của Chính phủ; đồng thời tạo điều kiện cho quản lý và không ảnh hưởng đến nhu cầu đi lại của người dân.

“Vì vậy, trên cơ sở kết quả thí điểm, Bộ GTVT đề xuất chọn phương án quản lý áp dụng quy định tất cả các xe kinh doanh vận tải theo hợp đồng dưới 9 chỗ ứng dụng hợp đồng điện tử là xe taxi”, Bộ GTVT nêu.

Cũng trong Tờ trình báo cáo lên Chính phủ, Bộ GTVT nhấn mạnh việc lựa chọn phương án trên nhằm hướng đến việc “công bằng, bình đẳng hơn về điều kiện kinh doanh vận tải và giải quyết được vấn đề kiến nghị lâu nay các Hiệp hội taxi đã đề xuất”.

Về việc ứng dụng công nghệ trong quản lý, kết nối và điều hành xe, đại diện Ban soạn thảo cho biết, Bộ GTVT khuyến khích tất cả các loại hình vận tải ứng dụng công nghệ, không riêng gì taxi hay xe hợp đồng. Do đó, Bộ GTVT đã dành riêng Điều 16 của Dự thảo mới để quy định về thực hiện hợp đồng vận chuyển điện tử.

“Xoá sổ” hàng loạt quy định cho taxi

Nếu như trước đây việc “không công bằng” trong quy định với loại hình xe chở khách dưới 9 chỗ ứng dụng công nghệ (Grab, Uber-PV) được các Hiệp hội taxi thường xuyên đưa ra tại các cuộc Hội thảo trong suốt 2 năm qua thì nay Bộ đề xuất cắt, giảm hàng loạt quy định cho taxi.

Cụ thể, theo Dự thảo mới doanh nghiệp kinh doanh vận tải khách bằng xe taxi sẽ: Không cần đăng ký màu sơn với cơ quan chức năng; không quy định về đồng phục lái xe; không quy định về quy mô đơn vị kinh doanh vận tải (trước quy định tối thiểu 50 xe); bỏ quy hoạch số lượng xe theo địa phương mà để thị trường tự quyết định; không bắt buộc các doanh nghiệp phải có trung tâm điều hành (có thể thuê trung tâm điều hành hoặc dùng phần mềm thay thế trung tâm điều hành); không bắt buộc doanh nghiệp phải được Sở GTVT phê duyệt phương án kinh doanh vận tải (trước đây cả 5 loại hình kinh doanh vận tải đều phải có phương án kinh doanh được Sở GTVT phê duyệt).

Khoản 5 Điều 6 trong Dự thảo cũng quy định: “Xe taxi được ưu tiên bố trí nơi dừng, đỗ để đón, trả khách tại các bến xe, nhà ga, sân bay, bến cảng, khu du lịch, điểm du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, điểm tham quan du lịch, địa điểm văn hóa, thể thao, trung tâm thương mại; khi tổ chức giao thông tại đô thị thì ưu tiên xe taxi được hoạt động”.

“Các điểm đón taxi nếu được bố trí thích hợp sẽ góp phần giảm ùn tắc giao thông, tăng hiệu quả đón khách cho các hãng taxi vì xe không phải đi lòng vòng bắt khách nữa. Ưu tiên trong tổ chức giao thông đối với taxi vì đây là loại hình xe công cộng”, đại diện Vụ Vận tải (Bộ GTVT) cho biết về lý do đưa nội dung này vào dự thảo.

Đặc biệt, tại Điều 13 Chương III về Điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô đã tăng niên hạn sử dụng của xe taxi có sức chứa dưới 9 chỗ (kể cả người lái) từ 8 năm (theo dự thảo cũ) lên thành 12 năm. Lý giải việc này, đại diện Ban soạn thảo cho biết, do taxi chỉ lưu thông trong khu vực đô thị, nội thành, điều kiện đường xá tốt nên không nhất thiết phải quy định niên hạn quá thấp.

Quy định “Xe taxi có hộp đèn với chữ "TAXI" gắn cố định trên nóc xe” và gắn phù hiệu “XE TAXI” dán cố định phía bên phải mặt trong kính trước của xe; niêm yết đầy đủ các thông tin trên xe theo quy định tiếp tục được giữ nguyên. Quy định này được đưa vào với mục đích giúp người dân nhận diện xe taxi trên đường để gọi.

Tuy nhiên, đề xuất coi xe dưới 9 chỗ ứng dụng công nghệ là taxi của Bộ vẫn có thể sẽ tiếp tục gây tranh cãi trong thời gian tới, ngay cả khi nhiều rào cản bất hợp lý với loại hình taxi được bãi bỏ.

Phan Trang