Bổ sung, hoàn thiện dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) với chất lượng cao nhất

Dự thảo Luật về cơ bản đạt được sự thống nhất cao

Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) đã được Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024) vừa qua. Về cơ bản, các vị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với sự cần thiết, mục đích, quan điểm sửa đổi và nội dung cơ bản của dự thảo Luật; đồng thời tham gia nhiều ý kiến tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật.

Căn cứ quan điểm sửa đổi Luật và chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Thường trực Ủy ban Tư pháp, Cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan đã nghiên cứu thận trọng, tiếp thu tối đa và giải trình các ý kiến đại biểu Quốc hội, ý kiến các cơ quan hữu quan, các chuyên gia trong từng lĩnh vực và đến nay, dự thảo Luật về cơ bản đã có sự thống nhất cao.

Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) sau khi được tiếp thu, chỉnh lý có 8 chương, 67 điều (tăng 1 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội, trong đó bỏ Điều 45 và 58, bổ sung các điều 21, 40 và 67; sửa đổi 65 điều, giữ nguyên 02 điều).

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, về khái niệm "mua bán người" (khoản 1 Điều 2 của dự thảo Luật), Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy, khái niệm "mua bán người" trong dự thảo Luật cơ bản đã bảo đảm tính thống nhất, tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, phúc đáp yêu cầu thực tiễn trong đấu tranh phòng, chống mua bán người (PCMBN), bảo đảm tiệm cận với các điều ước quốc tế về PCMBN mà Việt Nam là thành viên.

Tuy nhiên, để bảo đảm thống nhất với quy định của BLHS, Luật Nuôi con nuôi và bảo đảm phù hợp với thực tế, Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị bổ sung cụm từ "trừ trường hợp pháp luật có quy định khác" vào sau cụm từ "lợi ích vật chất khác" vào đoạn 2 khoản 1 Điều 2.

Liên quan đến khái niệm nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân (khoản 6 và khoản 7 Điều 2), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, việc xác định nạn nhân cần phải dựa trên tiêu chí cụ thể, như bị xâm hại bởi hành vi mua bán người và được cơ quan có thẩm quyền xác định. Đồng thời, dự thảo Luật cũng quy định rộng hơn so với yêu cầu của các điều ước quốc tế trong việc hỗ trợ cả người đang trong quá trình xác định là nạn nhân. Do đó, đề nghị cho giữ như trong dự thảo Luật.

Ngoài ra, để bảo đảm tính nhân đạo và bảo vệ quyền trẻ em, dự thảo Luật đã có quy định hỗ trợ người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân như hỗ trợ nhu cầu thiết yếu, y tế, tâm lý, chi phí đi lại, hỗ trợ pháp luật, phiên dịch.

Về hành vi mua bán bào thai, Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy, trước tình hình mua bán bào thai đang diễn biến phức tạp và việc xử lý hành vi mua bán bào thai chưa được pháp luật điều chỉnh. Vì vậy, để bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, phúc đáp yêu cầu thực tiễn, tiếp thu ý kiến ĐBQH, Điều 3 của dự thảo Luật được bổ sung 01 khoản (khoản 2) quy định về hành vi bị nghiêm cấm: "mua bán bào thai; thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai".

Đối với chính sách của Nhà nước về phòng, chống mua bán người (Điều 5 của dự thảo Luật), một số ý kiến ĐBQH đề nghị ưu tiên bố trí ngân sách cho những vùng có tình hình mua bán người xảy ra nghiêm trọng, phức tạp và khu vực biên giới. Tiếp thu ý kiến ĐBQH, khoản 6 Điều 5 của dự thảo Luật đã được bổ sung nội dung "địa bàn có tình hình mua bán người diễn biến phức tạp".

Hồ sơ, tài liệu được chuẩn bị đầy đủ, cẩn thận

Thảo luận tại phiên họp, ý kiến các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi). Đồng thời đánh giá cao Ủy ban Tư pháp, Cơ quan chủ trì thẩm tra và Cơ quan soạn thảo đã tập trung nghiên cứu, giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7 tham gia góp ý tại Tổ và tại Hội trường về dự thảo Luật này. Các ý kiến cũng tán thành với các nội dung đã được tiếp thu trong dự thảo Luật sửa đổi lần này và nhận thấy hiện không có sự khác nhau giữa Cơ quan soạn thảo và Cơ quan chủ trì thẩm tra về các nội dung của dự thảo Luật.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, sau thời gian làm việc khẩn trương, sôi nổi, trách nhiệm cao, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu dự Phiên họp đánh giá cao Ủy ban Tư pháp đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an và các cơ quan liên quan hoàn chỉnh Hồ sơ, tài liệu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đúng tiến độ, bảo đảm chương trình.

Hồ sơ, tài liệu được chuẩn bị đầy đủ, cẩn thận, lập luận chặt chẽ và tiếp thu, giải trình cơ bản các ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7 (ý kiến thảo luận tại Tố, ý kiến thảo luận tại Hội trường).

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, Phiên họp này có 8 ý kiến phát biểu, Thứ trưởng Bộ Công an thay mặt Cơ quan chủ trì soạn thảo đã phát biểu tiếp thu, giải trình. Về cơ bản, các ý kiến đánh giá cao và đồng thuận với những nội dung chính của dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) đã được tiếp thu, giải trình.

"Với việc tiếp thu 65/67 Điều có chỉnh sửa, chỉnh lý so với bản dự thảo tại Kỳ họp thứ 7, tôi nhận thấy đây là Báo cáo tiếp thu tương đối kỹ. Về cơ bản, các ý kiến đồng tình với nội dung của dự thảo Luật. Tuy nhiên, các ý kiến cũng góp ý thêm nhiều nội dung cụ thể nhằm nâng cao chất lượng của dự thảo Luật, chuẩn bị trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 8 tới", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Sau Phiên họp này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định giao Ủy ban Tư pháp tiếp tục chủ trì giúp Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Cơ quan soạn thảo và các cơ quan có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các ý kiến phát biểu tại Phiên họp này để hoàn chỉnh dự thảo Luật với chất lượng cao nhất, lấy ý kiến chính thức của Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trước khi báo cáo tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách dự kiến vào cuối tháng 8 này.

Nguyễn Hoàng