Bộ NN&MT phải đổi mới tư duy xây dựng thể chế, ngắn gọn, rõ ràng, triển khai được ngay

Chiều nay (1/3), Lễ công bố Nghị quyết của Quốc hội về thành lập Bộ Nông nghiệp và Môi trường và quyết định về công tác cán bộ được tổ chức tại Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT).

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh đây là dấu mốc có tính lịch sử, mở ra trang mới đối với ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng như ngành tài nguyên và môi trường, tạo thành sức mạnh mới cống hiến cho sự phát triển của đất nước.

Thời gian qua, Đảng uỷ, ban lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức của hai Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Tài nguyên và Môi trường đã hết sức khẩn trương, trách nhiệm, phát huy đổi mới, sáng tạo, hoàn thành khối lượng công việc rất lớn, mang tính lịch sử nhằm triển khai Nghị quyết 18-NQ/TW năm 2017 về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng biểu dương, tri ân các thế hệ lãnh đạo, cán bộ hai bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường đã cống hiến, đóng góp trong suốt chặng đường phát triển, và chỉ trong một thời gian ngắn sẻ chia, giành lấy khó khăn về phía mình nhằm hoàn thiện tổ chức bộ máy của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Theo Phó Thủ tướng, chức năng, nhiệm vụ của hai bộ có mối quan hệ chặt chẽ, mang tính hữu cơ, vì vậy, sau khi hợp nhất, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trở thành một bộ đa ngành, đa lĩnh vực mang tính kinh tế, khoa học kỹ thuật, xã hội, và quản lý những lĩnh vực hết sức quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, gắn với môi trường sống của con người với 25 nhiệm vụ quản lý.

Đó không chỉ là phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, mà cả các nguồn tài nguyên tự nhiên, thiên nhiên, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, xoá đói giảm nghèo đa chiều... Bên cạnh những công việc đã quen, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải khẩn trương tiếp cận, tìm hiểu để thực hiện những nhiệm vụ mới được giao. Ví dụ như công tác xoá đói giảm nghèo đa chiều là nhiệm vụ có ý nghĩa chính trị rất lớn đối với sự phát triển bền vững của đất nước, luôn được quốc tế quan tâm, theo dõi nên "phải làm bằng và tốt hơn nữa".

Phó Thủ tướng cho rằng, cùng những thuận lợi về mô hình tổ chức, bộ máy tổ chức, nhân lực vững mạnh hơn, chặt chẽ, đoàn kết hơn thì sứ mệnh, nhiệm vụ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng hết sức nặng nề.

Trong bối cảnh từ nay đến Đại hội XIV của Đảng sẽ tiếp tục có những thay đổi ở hệ thống chính trị, ở chính quyền địa phương, ở phương thức lãnh đạo của Đảng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần tiếp tục sắp xếp, kiện toàn các đơn vị trực thuộc; thay đổi tư duy, phương pháp luận, cách làm để đáp ứng được những nhiệm vụ hết sức nóng bỏng, cấp bách đối với sự phát triển bền vững của đất nước, đạt cho được mục tiêu đặt ra. Bộ phải khẩn trương vào cuộc, tổ chức bài bản, khoa học, phân công, phân cấp rõ ràng trong thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, tham mưu chiến lược, với tinh thần "Bộ tinh gọn, chuyên nghiệp, có năng lực tham mưu chiến lược, tỉnh vững mạnh, toàn diện".

Bộ cần đổi mới tư duy xây dựng thể chế, ngắn gọn, rõ ràng, triển khai được ngay. Công chức, viên chức biết phải làm gì, nhưng cũng có không gian cho kiến tạo, phát triển, tránh cầm tay chỉ việc, bỏ tư duy không biết, không quản được thì cấm, mà có những quy định thử nghiệm chính sách có kiểm soát. Đây là yêu cầu rất quan trọng đối với ngành Nông nghiệp và Môi trường sẽ có nhiều vấn đề mới; đồng thời "phân rõ việc của Bộ, việc của các bộ ngành khác và việc của địa phương". Bộ cần xây dựng, ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn để đánh giá các mục tiêu, nhiệm vụ.

Phó Thủ tướng "đặt hàng" Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng, đề xuất và trình lên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những nhóm nhiệm vụ chiến lược, dài hạn để đưa vào Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và triển khai ngay khi bắt đầu nhiệm kỳ mới; những chương trình, dự án, kế hoạch cấp bách... trong từng lĩnh vực quản lý của Bộ.

"Các đồng chí phải đề xuất được những vấn đề có tính đổi mới, đột phá dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính, thể chế... chuyển tư duy thành hành động khoa học. Đồng thời nhận diện chính xác những vấn đề bức xúc, yếu kém, đề xuất cách làm với tư duy đổi mới, đột phá mang tính cách mạng. Ví dụ giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí, các dòng sông, môi trường tự nhiên không được mông lung, thiếu mục tiêu rõ ràng, và phải hành động ngay", Phó Thủ tướng nói.

8 nhiệm vụ trọng tâm của Bộ Nông nghiệp và Môi trường

Theo Nghị định số 35/2025/NĐ-CP ngày 25/2/2025 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về các lĩnh vực: nông nghiệp; lâm nghiệp; diêm nghiệp; thủy sản; thủy lợi; phòng chống thiên tai; phát triển nông thôn; đất đai; tài nguyên nước; tài nguyên khoáng sản, địa chất; môi trường; khí tượng thuỷ văn; biến đổi khí hậu; đo đạc và bản đồ; quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; viễn thám; quản lý nhà nước các dịch vụ công trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của bộ.

Tại Lễ công bố, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy nhìn nhận việc hợp nhất hai Bộ: Tài nguyên và Môi trường; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là một bước đi quan trọng trong việc thực hiện chiến lược cải cách hành chính, hướng tới một bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đây là niềm tự hào lớn của ngành.

"Việc hợp nhất không chỉ đơn giản là sự thay đổi về cơ cấu tổ chức mà còn là cơ hội để tái cấu trúc, rà soát và nâng cao hiệu quả trên mọi mặt công việc của cả hai Bộ; giúp nâng cao tính hiệu quả trong giữa công tác bảo vệ môi trường với phát triển nông nghiệp, giữa khí tượng thủy văn với phòng chống thiên tai và sản xuất nông nghiệp…, đây đều là các lĩnh vực có mối liên hệ mật thiết, hữu cơ với nhau", Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, trong phát biểu chỉ đạo, đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã đặt ra các yêu cầu đối với Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của ngành, đóng góp chung vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước.

Bộ trưởng khẳng định, những ý kiến chỉ đạo của đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ sẽ được cụ thể hóa thành các Chương trình, Kế hoạch công tác của Bộ trong thời gian tới để tổ chức thực hiện.

Về nhiệm vụ tới đây, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho biết, ngành NN&MT sẽ tập trung 8 nhiệm vụ chính:

Thứ nhất, khẩn trương, nhanh chóng ổn định tổ chức của Bộ sau sắp xếp; đồng thời kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ của các đơn vị trực thuộc Bộ, bảo đảm mọi công việc được triển khai thực hiện liên tục, thông suốt.

Thứ hai, tiếp tục tập trung cao độ cho công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, công tác cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, xác định đây là khâu đột phá của đột phá.

Trong đó, quán triệt và triển khai các quan điểm, tư duy đổi mới trong xây dựng pháp luật để một mặt phát triển của Ngành và của đất nước, quản lý xã hội thật tốt và kiến tạo phát triển.

Thứ ba, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách để khơi thông điểm nghẽn, để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài nguyên, đặc biệt là nguồn lực đất đai phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Thứ tư, quán triệt sâu sắc quan điểm: Phát triển kinh tế, xã hội, bảo vệ môi trường là trung tâm; xác định môi trường là 1 trong 3 trụ cột của phát triển bền vững Kinh tế - Văn hóa Xã hội - Môi trường; trên cơ sở đó tiếp tục tổ chức thực thi hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường, tạo bước đột phá về tư duy và hành động để cải thiện môi trường nhất là môi trường đô thị, các khu, cụm công nghiệp lưu vực sông, làng nghề, môi trường nông thôn. Tích cực chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai.

Thứ năm, thực hiện hiệu quả các chiến lược quốc gia, quy hoạch quốc gia, quy hoạch ngành, lĩnh vực, đặc biệt là Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thúc đẩy mở cửa thị trường, tăng cường các chuỗi giá trị, chuỗi liên kết sản xuất, và tiếp tục phát triển chế biến sâu; tập trung xây dựng và phát triển nhãn hiệu, thương hiệu nông sản Việt Nam; thích ứng kịp thời với những biến động của tình hình kinh tế, chính trị thế giới; phấn đấu tăng trưởng khu vực nông lâm thủy sản đạt 4% của Quốc hội và Chính phủ đã giao.

Thứ sáu, tập trung thực hiện các giải pháp để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025; đồng thời nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền các chương trình, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giảm nghèo cho giai đoạn 2026 – 2030.

Thứ bảy, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển tài nguyên số, hoàn thành Hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Thứ tám, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý nhà nước về nông nghiệp và môi trường. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã trao Nghị quyết của Quốc hội về thành lập Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho lãnh đạo Bộ.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng trao Quyết định của Thủ tướng chính phủ điều động, bổ nhiệm 10 Thứ trưởng Bộ NN&MT.

Đình Nam - Cúc Hương