Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: "Con gái tôi đã hỏi một câu rất khó trả lời"

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng mong ước cùng đội ngũ ngành Công Thương nỗ lực  hoàn thành nhiệm vụ Quốc hội, Chính phủ giao. Ảnh: Chinhphu.vn

Tạm gác những cuộc tiếp khách dù công việc bộn bề, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng đã dành cho phóng viên Cổng TTĐT Chính phủ một buổi trao đổi cởi mở gần 1 giờ đồng hồ. Trong câu chuyện của ông, chúng tôi cảm nhận được có những điều khiến ông tạm hài lòng; có những việc ông nhìn nhận là chưa được như mong muốn và cũng có câu hỏi mà ông thấy khó trả lời một cách ngọn ngành...

Thành quả là của những nỗ lực chung

Thưa Bộ trưởng, năm 2009 nhiều khó khăn đã khép lại, điều gì  khiến ông hài lòng nhất sau những nỗ lực của ngành trong năm qua?

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Nhìn tổng thể có mấy điểm sau đây đã đạt được kết quả, đó là thị trường trong nước ổn định, tăng trưởng khá (đạt 18,6%)  so với 2008, đáp ứng được các yêu cầu về vật tư, nguyên liệu hàng hóa cho sản xuất và đời sống của nhân dân, kể cả hàng hóa vật tư thông thường và hàng hóa thiết yếu, không để xảy ra sốt giá hay thiếu hàng.

Hàng hóa của ta tiếp cận với các thị trường  ngoài nước đã thuận lợi hơn do hoạt động hội nhập kinh tế quốc tế được tăng cường, một số hiệp định song phương, đa phương trong lĩnh vực thương mại bắt đầu phát huy tác dụng...

Trong một  năm khó khăn sóng gió, nhưng sản xuất công nghiệp vẫn đạt được mức tăng trưởng 7,6%, kết quả này đã đóng  góp vào tăng trưởng chung  GDP đạt 5,32% của đất nước.

Tuy vẫn còn nhập siêu nhưng kết quả đã khá hơn so với cách đây 2 năm. Nếu như năm 2007 ta nhập siêu 14 tỷ USD  so với tỷ lệ xuất khẩu khoảng 30%, năm 2008 con số này tương ứng  là 18 tỷ USD  và khoảng 28,8% thì năm 2009 là 12,2 tỷ USD, tỷ lệ là 21,6%.

Dù chưa đạt được những kết quả như kỳ vọng, nhưng đó cũng là điều đáng mừng. Thành quả này là nỗ lực chung của ngành Công Thương (nói riêng), trong đó có đóng góp công sức của mọi người trên cương vị của mình, dù đó là Bộ trưởng hay một người lao động bình thường.

Các doanh nghiệp Việt Nam đã chứng tỏ được năng lực sản xuất của mình

Vậy còn điều nào khiến Bộ trưởng chưa thật hài lòng?

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng (thoáng chút suy tư): Theo tôi, đó là hoạt động xuất khẩu. Chỉ tiêu Quốc hội giao sau khi đã điều chỉnh là tăng trưởng 3%, nhưng do tác động khủng hoảng kinh tế thế giới khiến xuất khẩu cả năm của toàn ngành đã không đạt chỉ tiêu về kim ngạch.

Kim ngạch xuất khẩu giảm có nguyên nhân hết sức cơ bản là do diễn biến giá cả. Năm 2009, nhiều mặt hàng xuất khẩu giá giảm 50-60% thậm chí chỉ còn bằng 30% so với mức giá của năm 2008. Trong khi khối lượng  một số mặt hàng lại tăng so với năm 2008 với mức tăng bình quân 10%.

Liệu có phải do công tác tham mưu, nhận định thị trường của  ta còn hạn chế, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Cũng một phần mình chưa lường hết được. Như tôi đã nói, đó là diễn biến giá cả thị trường ngoài nước. Nhưng cũng phải nhìn nhận khách quan, năm 2009 là năm rất đặc biệt của  kinh tế thế giới  nói chung và trong thương mại nói riêng, giá cả trồi sụt liên tục với biên độ lớn, không  ai có thể dự đoán  được chính xác.

Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu, ở nhiều nước, người dân đã thắt chặt chi tiêu, thị trường xuất khẩu bị thu hẹp nhưng khối lượng xuất khẩu hàng hóa của chúng ta trong năm qua lại tăng cũng là cố gắng rất lớn.

Rất nhiều công sức đã đổ ra, nhiều chuyến đi tìm kiếm thị trường ngoài  nước, nhiều quyết sách linh hoạt hỗ trợ doanh nghiệp nhưng kết quả vẫn không đạt như đã định, theo Bộ trưởng cho biết, nhiều nước kim ngạch xuất khẩu còn âm tới 15-20%, con số âm 9,5% của ta là thấp. Vậy Bộ trưởng  có hài lòng về con số đó không ?

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Nói so với các nước không phải để ta vừa lòng với kết quả, để tự an ủi mình. Suy cho cùng mà nói thì đó là chưa hoàn thành thật tốt nhiệm vụ được giao. Nhưng cũng cần  nói thêm là trong bối cảnh của ta, việc xuất khẩu tăng về khối lượng cũng đã giải quyết được một phần việc làm trong nước, bên cạnh đó còn góp phần khẳng định thêm uy tín và mở rộng thị phần của hàng Việt Nam ở nước ngoài. Trong khó khăn nhường ấy, các doanh nghiệp Việt Nam đã chứng tỏ được năng lực sản xuất của mình.

"Gia đình tôi cũng không ngoại lệ"

Quản lý một ngành với nhiều lĩnh vực, vậy trong khâu điều hành thị trường có khi nào chính sách của ngành đưa ra lại được các thành viên trong gia đình ông "phản biện" với tư cách như những người tiêu dùng bình thường không?

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Có chứ, như giá điện, xăng dầu, đặc biệt đợt điều chỉnh giá xăng dầu có liên quan đến  toàn xã hội, vì vậy người thân trong gia đình tôi cũng quan tâm và  có hỏi, vì đây là những thứ liên quan trực tiếp đến chi tiêu hằng ngày của mọi gia đình, gia đình tôi cũng không ngoại lệ.

Đơn cử một sự việc cụ thể đó là việc điều hành tiêu thụ lúa, gạo. Con gái tôi có hỏi một câu thoạt nghe tưởng  rất đơn giản: “Bố làm việc thế nào mà để nhiều người hỏi bố về điều hành lúa gạo thế?”, câu hỏi không xa lạ nhưng rất khó trả lời thật ngọn ngành cho con trẻ. Câu hỏi của con gái tôi đã khiến tôi trăn trở rất nhiều. 

Thưa Bộ trưởng, Cuộc vận động  "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" được cá nhân Bộ trưởng và gia đình ông hưởng ứng, ủng hộ như thế nào ?

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Trong gia đình tôi không cần phải vận động nhau dùng hàng gì. Gia đình tôi cũng là gia đình công chức, viên chức, có nhu cầu  tiêu dùng vừa phải,  vì vậy quan điểm là nếu giá cả phù hợp, chất lượng đảm bảo thì mua.

Hiện tại một điều đáng mừng là nhiều sản phẩm hàng hóa Việt Nam sản xuất đã đáp ứng được yêu cầu: Giá cả vừa phải, chất lượng không kém hàng ngoại, mẫu mã tốt. Do đó tôi nói không cần phải vận động là vì trong trường hợp này, sử dụng hàng Việt Nam là lẽ đương nhiên.

Tất nhiên, sau khi việc ưu tiên dùng hàng trong nước sản xuất trở thành cuộc vận động toàn xã hội thì các thành viên trong gia đình cũng nhận thức rõ hơn về ủng hộ chủ trương này. Nhưng mong muốn lớn hơn của tôi là, các doanh nghiệp Việt Nam phải thật sự "chuyển biến về chất" trong cuộc vận động lớn này. Bởi rất nhiều người nghĩ như tôi, thị trường trong nước "thật sự là điểm tựa vững chắc của doanh nghiệp".

Trong năm 2010, Bộ trưởng có dự cảm gì và mong ước gì?

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Năm 2010 tôi cho rằng vẫn là năm còn nhiều khó khăn, nhưng thuận lợi cũng không ít, tôi hy vọng đội ngũ những người làm Công Thương sẽ hoàn thành được những nhiệm vụ, những chỉ tiêu mà Quốc hội, Chính phủ đã giao.

Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng về buổi trò chuyện cởi mở này.  Xin chúc Bộ trưởng và ngành Công Thương năm 2010 đóng góp thật nhiều cho đất nước.

Linh Đan