Cần cơ chế phối hợp thống nhất, ứng phó khi có sự cố an ninh mạng

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang đã phát biểu giải trình, làm rõ các ý kiến của đại biểu nêu về dự án Luật An ninh mạng và Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi) tại Quốc hội chiều 7/11.

Tăng cường trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong công tác bảo vệ bí mật nhà nước

Giải trình làm rõ ý kiến các đại biểu nêu về dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang nhấn mạnh mục tiêu của dự luật là nhằm bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học-công nghệ, chuyển đổi số, sắp xếp tổ chức bộ máy và triển khai mô hình chính quyền 2 cấp.

Đại tướng Lương Tam Quang cho hay, cơ quan soạn thảo đã báo cáo Quốc hội, tiếp thu, giải trình bước đầu các ý kiến của đại biểu và xác định một số định hướng chỉnh lý chính. Theo đó, sẽ tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu, làm rõ các khái niệm, bổ sung quy định về dữ liệu và văn bản điện tử, quy trình xử lý tài liệu mật trên môi trường số.

Dự thảo cũng bổ sung thẩm quyền sao chép, bảo vệ bí mật nhà nước cho cấp xã, tháo gỡ khó khăn khi triển khai chính quyền địa phương hai cấp; quy định trực tiếp thẩm quyền cho cấp phó, bỏ thủ tục ủy quyền để đơn giản hóa hành chính.

Đáng chú ý, sẽ bỏ quy định xin phép mang tài liệu mật ra khỏi nơi lưu trữ, thay bằng biện pháp kiểm soát và bảo vệ chặt chẽ khi mang ra-mang về; đồng thời điều chỉnh quy định về thời hạn bảo vệ, giải mật, tiêu hủy tài liệu cho phù hợp thực tế.

Ngoài ra, dự thảo bổ sung phân cấp mạnh hơn cho địa phương, nhất là cấp tỉnh và cấp xã, tăng cường trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong công tác bảo vệ bí mật nhà nước.

Cần một cơ chế phối hợp thống nhất

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, dự thảo Luật An ninh mạng được xây dựng trên cơ sở hợp nhất hai luật hiện hành là Luật An ninh mạng 2018 và Luật An toàn thông tin mạng 2015.

Việc hợp nhất này bảo đảm không thay đổi chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, không phát sinh chính sách mới, thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết 18 của Trung ương về phân công, phân cấp rõ ràng, tránh chồng chéo trong quản lý.

"Dự thảo chỉ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, còn những vấn đề chi tiết, thường xuyên biến động sẽ được giao cho Chính phủ và các bộ hướng dẫn cụ thể", Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, trong kỷ nguyên số, không một quốc gia, tổ chức hay doanh nghiệp nào có thể tự mình bảo đảm an ninh mạng. Vì vậy, cần có một cơ chế phối hợp thống nhất, nơi mọi lực lượng cùng chia sẻ thông tin và ứng phó khi có sự cố.

Bộ trưởng cho hay, hiện Bộ Công an là cơ quan chủ trì và điều phối Liên minh ứng phó, khắc phục sự cố an ninh mạng quốc gia, bao gồm nhiều bộ, ngành, doanh nghiệp tham gia. Mỗi đơn vị trong liên minh đều có nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể khi xảy ra sự cố, nhằm bảo đảm xử lý nhanh, đúng bản chất và triệt để.

Trong vai trò Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng Việt Nam, Bộ trưởng Công an cho biết: "Liên minh này không chỉ có các doanh nghiệp lớn mà còn mở rộng cho các nhóm, cá nhân có năng lực chuyên môn. Hiện hầu hết doanh nghiệp đều có bộ phận an ninh mạng riêng, vừa tự bảo vệ mình, vừa tham gia bảo vệ không gian mạng quốc gia".

Hiệp hội An ninh mạng Việt Nam được Bộ Công an giao Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao làm đơn vị thường trực, điều phối các hoạt động chung.

Một điểm đáng chú ý, theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, là trong hơn một năm qua, Việt Nam đã chủ động thúc đẩy Công ước quốc tế về phòng, chống tội phạm mạng, được Liên Hợp Quốc thông qua và ký tại Hà Nội.

Theo quy định của Công ước Hà Nội, mỗi quốc gia thành viên phải chỉ định một đầu mối liên lạc 24/7 để phối hợp cung cấp hỗ trợ ngay trong công tác điều tra, truy tố, thu thập chứng cứ điện tử.

Việt Nam được giao đảm nhiệm vai trò này, đây là một thuận lợi lớn trong bảo đảm an ninh mạng đối với nước ta, trước bối cảnh tội phạm mạng xuyên biên giới ngày càng tinh vi.

Bộ Công an đang xây dựng và vận hành Trung tâm An ninh mạng quốc gia, một trung tâm được đầu tư hiện đại, có khả năng giám sát, phát hiện sớm tấn công mạng và điều phối xử lý sự cố trên phạm vi toàn quốc.

"Các hệ thống thông tin dân sự của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đều cần kết nối với trung tâm này để được giám sát, cảnh báo, hướng dẫn khắc phục kịp thời", Bộ trưởng Bộ Công an nói.

Cùng với đó, Việt Nam đã tăng cường hợp tác quốc tế, thiết lập nhiều kênh phối hợp với các nước trong khu vực để đấu tranh, ngăn chặn tội phạm mạng xuyên biên giới, nhất là tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang thông tin, sau khi Công ước Hà Nội được ký kết, trong chuyến công tác của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Vương quốc Anh, Bộ Công an đã ký thỏa thuận hợp tác song phương với Bộ Nội vụ Anh về phòng, chống tội phạm mạng.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, dự thảo luật lần này tiếp tục nội luật hóa các quy định của Công ước Liên Hợp Quốc, đồng thời giao Ban Cơ yếu Chính phủ giúp Bộ Quốc phòng quản lý nhà nước về mật mã dân sự, còn Bộ Công an sẽ quy định chi tiết việc quản lý sản phẩm, dịch vụ an ninh mạng và mã hóa bảo vệ bí mật nhà nước.

Bộ Công an cũng đang xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an ninh mạng, hướng dẫn tổ chức, doanh nghiệp bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng, phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng để bảo vệ không gian mạng quốc gia.

Hải Liên