Cần định danh, định giá tài sản vô hình để bảo đảm thực thi quyền tác giả

Hội thảo do Viện Triết học Phát triển phối hợp với Hiệp hội Quyền sao chép Việt Nam, Viện Những vấn đề Phát triển, Viện Quản trị tài sản trí tuệ Minh Đức triển khai chuỗi Hội thảo Quốc gia thường niên về bản quyền và quyền sao chép tại Việt Nam tổ chức nhằm khơi dậy ý thức và hướng dẫn hành động trong việc tự bảo vệ và phát triển tài sản trí tuệ của doanh nghiệp và nhà sáng tạo tại Việt Nam. 

Có thể nói, hiện nay, tuyệt đại đa số người dân Việt Nam, kể cả doanh nghiệp và nhà sáng tạo, chỉ biết được quy trình bảo vệ và phát triển tài sản trí tuệ và thực thi trong phạm vi hàng hóa hữu hình. Dù hàng hóa vô hình có thể có giá trị cao hơn rất nhiều lần so với hàng hóa hữu hình, nhưng do nhận thức và thói quen trong nền kinh tế truyền thống, hàng hóa này chưa thực sự được xem là loại tài sản quan trọng, thậm chí quyết định đến sản nghiệp của doanh nghiệp. 

Tại hội thảo, bà Lê Thị Minh Hằng, Giám đốc Trung tâm Pháp luật và Tác quyền (Hiệp hội Quyền sao chép Việt Nam) nêu ra một trong những điểm nghẽn quan trọng của quá trình thực thi Luật Sở hữu Trí tuệ nói chung và quyền sao chép nói riêng tại Việt Nam thời gian qua là câu chuyện “vốn hóa” phục vụ đời sống đối với nhà sáng tạo, đầu tư phát triển doanh nghiệp, nâng cao thương hiệu quốc gia từ tài sản vô hình. Bà Hằng đề xuất cần bắt đầu từ “chuẩn hóa” hàng hóa vô hình theo những quy chuẩn cụ thể thay vì tạo ra “một rổ sản phẩm lộn xộn”, chưa phân loại, chưa đánh giá chất lượng, chưa thẩm định giá cả. 

Thông điệp đọng lại sau hội thảo là cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, các cơ quan nghiên cứu và ứng dụng chuyên ngành, tùy theo chức năng, thẩm quyền, cần tổ chức nghiên cứu và công bố các “tiêu chuẩn vào chợ”, hỗ trợ định danh để định vị hàng hóa, công bố và tiến hành các bước trong quy trình định giá, hỗ trợ “bán hàng” cho tài sản trí tuệ của doanh nghiệp và nhà sáng tạo tại Việt Nam. 

Các đơn vị đồng hành trong sứ mệnh nghiên cứu khoa học, truyền thông cộng đồng, kiến tạo thị trường, công nghiệp hỗ trợ, chuyển hóa chuỗi giá trị và sức cạnh tranh quốc gia trong lĩnh vực tài sản trí tuệ đang hết sức nỗ lực để đề xuất, kiến nghị nhằm từng bước góp phần thể chế hóa các phương thức giải quyết và vượt qua các điểm nghẽn, nâng cao nhận thức, cung cấp các công cụ, công thức, công nghệ để hỗ trợ doanh nghiệp và nhà sáng tạo sớm có cơ hội “vốn hóa” tài sản trí tuệ thành dòng tiền, góp phần thực tế đưa đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ trở thành một trong những động lực phát triển chính trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. 

Theo số liệu thống kê của thế giới, tỉ lệ tài sản vô hình trên tài sản hữu hình của 500 doanh nghiệp niêm yết lớn nhất thế giới đã tăng từ 10/90 vào năm 1975 lên khoảng 90/10 vào năm 2020. Do đó, quản trị tài sản trí tuệ nói chung và thực thi bản quyền, quyền sao chép nói riêng, sẽ góp phần đẩy mạnh năng lực nền kinh tế đất nước và sự phát triển của doanh nghiệp, nhà sáng tạo./.